Өлең, жыр, ақындар

Ойға батып...

Білем де тірліктің бір тоқырарын,
Опынып ойға батып отырамын;
Қойылар қандай күйде құлпытасым,
Бұйырар қай қиырдан топырағым?

Толық

Есер басым елден безіп, елесті құр іздесем

Есер басым елден безіп, елесті құр іздесем,
Туған далам, сірә менен күдеріңді үзбе сен.
Қиыр кезіп жүргенімде жасқа толып жанарым,
Аруанадай аспан кезген ақ бұлтыңмен жүздесем.

Толық

Тамырлар

О, тамырлар!
Тереңдерге тармақ-тармақ жол салып,
Тереңдерден салмақ тартып соншалық,
Балбыратып Жер-ананың денесін,

Толық

Жазғытұры

Суықтың сынып семсері,
Саптама киген таусылды ай.
Тоз-тозы шығып сеңсеңі,
Таулар тұр тонын қаусырмай.

Толық

Сұраңдар

Қыздың сырын анасынан сұраңдар,
Гүлдің сырын даласынан сұраңдар.
Шалдың сырын баласынан сұраңдар,
Балдың сырын арасынан сұраңдар.

Толық

Бола бермес үнемі көздегенің

Бола бермес үнемі көздегенің,
Өмір әр кез істетер өз дегенін:
Кенеп болып шығады –
Қамқа десең,

Толық

Елегізу

Мезгіл бәрін, бәрін де ойлатады,
Толғантады, тереңге бойлатады.
Ренішін көлденең тартып бірде,
Қуанышын біресе тойлатады.

Толық

Тауларым менің еңсесі түсіп көрмеген

Тауларым менің еңсесі түсіп көрмеген,
Бауларым менің сарғайып әсте сембеген.
Көкала қырда көсіле жатып ән шырқап,
Кең жазирама көз жіберемін көлбеген.

Толық

Өтеді күндер

Өтеді күндер, соғады сағат,
Қанатты көңілім таппайды тағат.
Қол бұлғап бізден алыстау кетті,
Балалық шақтың базары тарап.

Толық

Қызыл шоқтай жанып тудым

Қызыл шоқтай жанып тудым,
Жалындап бір қалайын.
Жанарымды жарық күннің
Жанарына қадайын.

Толық

Алаяққа

Сол шіркін өзін қор деп санамайды,
Дүниеге түзу көзбен қарамайды.
Отырар ала қойды бөле қырқып,
Аядай ауыл-үйді алалайды.

Толық

Ойлар, ойлар ортаға ап қамалады

Ойлар, ойлар ортаға ап қамалады,
Ойсыз жандар опық жеп қалады әлі.
Көкірегімді қыздырып, жүрегіме
Күннің қызыл кірпігі қадалады.

Толық

Ұят шарпып бетімді

Ұят шарпып бетімді,
Арым қалай көз ілмек?
Ауа райы секілді
Ала-құла кезім көп.

Толық

Әсеттің ішкі әуені

Кетпей қойды-ау бір әуен көкейімнен,
Дала кезіп, дал ұрып кетейін мен.
Құба жонды қырлардан әрі асайын,
Ойпаңдарда, орманда адасайын.

Толық

Әсет ақынға

Жат жерде жалқы жанның аһ ұрғаны,
Ауыр ғой мұңлы ақынның ақырғы әні.
Мерт болу мүмкін шығар,
Мүмкін емес

Толық

Жалындап туған жігітті

Жалындап туған жігітті
Жақсының ісі жебемек.
Арындап шыққан жүйрікті
Аяқтан шалып не керек?

Толық

Жабырқасаң орман жаққа жалғыз бар

Жабырқасаң орман жаққа жалғыз бар,
Жалын атып жүрген шығар бал қыздар.
Гүлдер саған қағып нәзік қабағын,
Көз алдыңда билер балғын жалбыздар.

Толық

Арғымаққа мініп көр

Арғымаққа мініп көр,
Басылмаса аптығың.
Маңдайыңнан суық тер
Тамшыласа – жақсы ырым.

Толық

Барады баппен аяңдап

Барады баппен аяңдап,
Төбемнен алтын ай аунап.
Үркерім түсті жамбасқа,
Жұлдызым сөнді баяулап.

Толық

Табылмай...

Табылмай жүрек дауасы,
Күн болмай құмар бір қанар,
Жанымның шалқар даласы
Жамылған шақта ұлпа қар,

Толық

Тауға қарай көшті бұлт

Тауға қарай көшті бұлт,
Тазартып аспан айнасын.
Қоюлай түсті кешкі ымырт,
Керді де көкте ай қасын.

Толық

Түн

Тоңмойын түндер тобарсып,
Түгінен тұлпар тер үгер.
Табағына айдың толған сүт
Аспаннан жерге төгілер.

Толық

Санына садақ ілдірмей

Санына садақ ілдірмей,
Сағым боп ақты күндерім.
Сақтадым сабыр білдірмей,
Сырымды ұғар кім менің?!

Толық

Тайжақы киген жоқ едім

Тайжақы киген жоқ едім,
Тастадым тайға бұғалық.
Бозбалалықты жебедім,
Бойымды билеп бұлалық.

Толық

...Сен едің кеше шолжың қыз

...Сен едің кеше шолжың қыз,
Ащының дәмін татпаған.
Төбеңде жайнап шоқ жұлдыз,
Төсекте тыным таппаған.

Толық

Сәукеле тағып аспаның

Сәукеле тағып аспаның,
Жұлдызың жамырағанда,
Құпия сезім астарын
Ашпағын, жаным, адамға.

Толық

Көрдім сені түсімде

Сүйген сәулем, көрдім сені түсімде,
Тұр екенсің қызыл жалын ішінде.
Маған қарап қабағыңды сәл шыттың,
Әлденеге өкпелеген пішінде.

Толық

Сезім мен төзім арбасып

Сезім мен төзім арбасып,
Санаға салды ой бұғау.
Кетсе де жылдар алмасып,
Көкейден кетпей қойдың-ау.

Толық

Еске алу

Көк торғын сонау тоғайға
Кетуші ек терең көміліп.
Аунаушы ек еркін көгалда,
Бұрымдай бірге өріліп.

Толық

Көктем келді тағы да дала гүлдеп

Көктем келді тағы да дала гүлдеп,
Көкжиекке қиыла қарадым кеп.
Сан құбылған сағымдар арасынан
Үміттенем өзіңді табамын деп.

Толық

Тарбағатайға

Жасырын жүрген бір мұңға
Жалындап барып батайын.
Өзгеше еді-ау бұлтың да,
Туған жер – Тарбағатайым.

Толық

Көңіліңе түсіп боқырау

Көңіліңе түсіп боқырау,
Жүдетсе желі сан жылдың,
Әніме менің осынау
Жұбанып, сонда сал, құрбым.

Толық

Сәулем, неге теріс қарап отырдың

Сәулем, неге теріс қарап отырдың,
Жүрегіңнің өшірді екен отын кім?
Бұрынғыдан алшақ тартып арамыз,
Бұйығы бір күйге түсіп барамыз.

Толық

Қоштасады күндер қолын бұлғаған

Қоштасады күндер қолын бұлғаған,
Көңілін бір сәт кімдер кейін бұрмаған?
Сенің де, айнам, алма жүзің солыпты-ау
Сонау жылғы маған сонша бұлдаған.

Толық

Жұлқынып жүйрік сынды кермедегі

Жұлқынып жүйрік сынды кермедегі,
Жүрегім жетеледі өрге мені.
Көрінген қиуадан кер маралым,
Қай күні қамшы салым кез келеді?

Толық

Суығыңа тоңбас ем

Суығыңа тоңбас ем,
Жүрегіңді куә ғып.
Күтпесің бар, сонда сен
Неге қалдың мұңайып?!

Толық

Сезімім жанымды толқытса беймаза

Сезімім жанымды толқытса беймаза,
Серпілем ойыма жеңдіріп.
Қиялым – көлігім, көңілім – кең дала,
Келемін суыт жол жүріп.

Толық

Бұл уақыт өтіп жатыр тізбектеліп

Бұл уақыт өтіп жатыр тізбектеліп,
Түйінін тіршіліктің іздеп келіп.
Батысыма арайлы ай боп батып,
Шығысымнан шырайлы күн боп келіп.

Толық

Кел, достар, кел, үйіме жиылыңдар

Кел, достар, кел, үйіме жиылыңдар,
Сендер мені әйтеуір ұғыныңдар.
Маздап жанған бұйығы жан отыма,
Тосырқамай, тоңсаңдар жылыныңдар,

Толық

«Қозыбақ» сазы

Бір күй кетті сахнада күмбірлеп,
Бара жатыр жүректегі мұңды үрлеп.
Күй әуені қайрады да жігерді,
Қайта зарын төгіп-төгіп жіберді.

Толық