Өлең, жыр, ақындар

Айдын көлім, айтсайшы...

Айдын көлім, жел желпіген ақ жібектей ару көлім,
Толқыныңды толқын болып сүюші еді жаным менің.
Естен кетпес шаттығыңа шақырғандай бетің шалқып,
Менің аппақ аяулымдай жатырсың сәл езу тартып.

Толық

Көкірегім – бақ, жүрегім – бұлбұл менің

Көкірегім – бақ, жүрегім – бұлбұл менің,
Енді маған мойныңды бұр, күндерім.
Шалдықтырмас жанымда кәусарым бар,
Шаң жұқтырмас шашама бұл бір кезім,

Толық

Бала едім...

Бала едім кеше ғана сасыр мінген,
Жосылтып жалаңаяқ жасыл қырмен.
Жігіттік жайлауында енді, міне,
Оңаша отау тігіп жатырмын мен.

Толық

Кел, жылым!

Кел, жылым, керуенімді басқартамын,
Жаңғыртып дәуірімнің асқар тауын.
Алдыңа қуаныштан шашу шашам,
Жаюлы менің миллиард – дастарқаным,

Толық

Жол

Аттанбай бір сапарға тұрар ма адам,
Жол жатыр, міне, алдымда бұраңдаған.
Осынау бұлтаңы көп, бітпес жолда
Жігіт пе ат басын ап жүре алмаған?!

Толық

Емшек емер бала емен

Емшек емер бала емен,
Тартып міндім ат жалын.
Найза сабы – қара емен,
Қарпып ұстар шақтамын.

Толық

Жауын жуса жүрегімді

Ала бұлттан аспаным ашылғанда,
Мына әлемге алтын нұр шашылғанда,
Асқарыма алтын нұр асылғанда
Асыл арман ешкімге бас ұрған ба!

Толық

Әуенмен жаным достаспай

Әуенмен жаным достаспай,
Әнімді менің тыңдар кім?..
Алмасым тұрса тот баспай,
Алмасын жырдың турармын.

Толық

Сырғып қайда барасың, сырлы айларым

Сырғып қайда барасың, сырлы айларым,
Сырлы айларым –
Сыңсыған сырнайларым.
Мәрмәрларым, менен де кеттіңдер ме,

Толық

Сарыала қазым саңқылдап

Сарыала қазым саңқылдап,
Сайранда сазда салқындап,
Қуанышымның көл-көсір
Қазаны қайнар сарқылдап.

Толық

Тер болып киген сырт көйлек

Тер болып киген сырт көйлек,
Тербеліп көңіл – көк орман,
Ай туар шақта сүттей боп,
Айтылар шақта көп арман;

Толық

Анама

Болсын деп шаңырақ пен босаға аман,
Көңілін күн нұрына тосады анам.
Ошағын көсеп қойып, отыратын
Бір өмір басталардай осы арадан.

Толық

Тастаймын алыстарға көз қиығын

Тастаймын алыстарға көз қиығын,
Менің де қол жетпестей өз биігім.
Көңілдің ақ көбік қып көк дөненін,
Үміттің келем қуып жезкиігін.

Толық

Ақша бұлттар

О, ақ ұлпа ақша бұлттар,
Ақша бұлттар – ақ шабыттар.
Күн тығылған көкірегіңді
Алатауға ақтарып сал.

Толық

Туған жерге

Туған жер, сенен кетерде
Жабығып, қатты жүдедім.
Ұшырсам саған жетер ме
Көгершін – менің жүрегім?..

Толық

Ауылыма

Көкжиектен ары қап сағым басса,
Сағым басса, мүмкін бе сағынбасқа?
Тел құлындай өсірген туған ауыл,
Сен дегенде шығарда жаным басқа.

Толық

Ей, өмір!

Балалықты жоқтаумен жыл ұрлаған,
Өтіп бара жатырмын жиырмадан.
Сияқтымын ұйқыдан жаңа оянып,
Таңертеңгі төсегім жиналмаған.

Толық

Жүрегім менің бұлқынды

Тәтті ғой өмір адамға,
Татпаған дәмнің бәрі – арман.
Жүрегім менің әманда
Бұлқыну үшін жаралған.

Толық

Кіре алмай дулы ортаға

Кіре алмай дулы ортаға,
Жүрегім лүп-лүп... бөгелдім.
Сөзімді орап торқаға,
Тойына келдім өлеңнің.

Толық

Жыр десе...

Балалық бекетінен шапшаң өттім,
Жыр десе жүрегімді шақпақ еттім.
Алдыма салмасам да еншімді әлі,
Ат жалын тартып мінер шаққа жеттім.

Толық

Жалындап шаттық құшамын

Жалындап шаттық құшамын,
Көңілдің жоқ қой тояры.
Естимін көктен құс әнін,
Желпінтіп жанды жеткен бе

Толық

Көктем

Ғажайып нұрға бөккен тіршілік бір,
Тұрғандай төсегінен сілкініп қыр.
Жауқазын қара тасқа көрік беріп,
Дүние күн көзіне ынтығып тұр.

Толық

Көкпар

Кім береді тізгінді ақылына,
Дода көрсе төнеді атын ұра.
Қалың топты қақ жарып, ойхой, шіркін,
Серке санын басады ол тақымына.

Толық

Егер

Бола қалса қос құлағым тас керең,
Ыммен ұғам, жасымаймын әсте мен.
Соқыр болса екі көзім көнемін,
Онда көкірек сәулесімен көремін.

Толық

Секітас

О, Секітас, алауланып өр төсің,
Таң сүйгенде көлеңкеңді серпесің.
Құбылады құба тартқан жондарың,
Жамылып ап күзгі күміс көрпесін.

Толық

Ез

Сана бар – теңізді де көл дейтұғын,
Көздер бар – көк тиынды көздейтұғын.
Маңдай бар – қап көтермей терлейтұғын,
Тілдер бар – шағып алып сөйлейтұғын.

Толық

Қайдасыңдар, қайран достар, жанымның гүл шоқтары?

Қайдасыңдар, қайран достар, жанымның гүл шоқтары?
Қайдасыңдар, құрбыларым, жан-жүрегім жоқтады?
Мен қайдамын, таңертеңгі қайда шаттық күлкілер,
Бүгін неге қоңыр үнді қоңырауды соқпады?

Толық

Мазасыз күнді өткергем, түнді өткергем

Мазасыз күнді өткергем, түнді өткергем,
Кеудемде бір бұлтым жүр түйдектелген.
Болсам да қазанбұзар қара тентек,
Жүрегім Алатауды іздеп келген.

Толық

Ұрпақты олар ойлаған жатырға әлі түспеген

Ұрпақты олар ойлаған жатырға әлі түспеген,
Сыр етіп сөзін айтпаған санада әлі піспеген.
Арғымақтары жарысқан аспанда ұшқан құспенен,
Қайран бабаларым ай!

Толық

Даламызға шапағатын шашты кім

Даламызға шапағатын шашты кім,
Кімдер келіп жасамады қастығын.
Айтыңдаршы, ағайындар, күні ертең,
Сақталмаса, не боламыз Дәстүрім.

Толық

Ғұламаларым

Ғұламаларым,
Ғұламаларым,
Білмейтінімді сұрап аларым.
Ұрпақты ойлап оңашаларда,

Толық

Ата-бабамыз айтқан жоқ босқа "бес күн" деп

Ата-бабамыз айтқан жоқ босқа "бес күн" деп,
Терең түсінген мұң-зарын ұлы даланың.
Кейінгі ұрпақ өзіңмен ғұмыр кешкім кеп,
Бүгінгі күннен алшақтап кетіп барамын.

Толық

Мұражай мен мұрағат

Кездігі мен кебенегі аңшының,
Түр-түрі тұр шоқпар, гүрзі, қамшының.
Арғымақсыз ер-тоқымдар еркімді ап,
Ауыр-ауыр ойлар езіп, жаншыдың.

Толық

Арканкерген

Арканкерген
Жер ғой бұл іздеп мені қалқам келген!
Қолдан қару
түспесін балтаң белден.

Толық

Бабайқорған баурайында қорым бар

Бабайқорған баурайында қорым бар,
Сол зиратта парызым бар орындар.
Анам,әкем, әпкем жатыр бұл жерде,
Адамдар-ай сендер аман болыңдар.

Толық

Алашорда аманаты

Дала бұл қара жолы ширатылған,
Қаласы, моласы да қиратылған.
Зарығып жел өксиді, опырылған,
Қарқылдап топ қарға ұшты зиратыңнан.

Толық

Түс. Мәңгілікті іздеу

Қара жолда мәңгілікті ойладым,
Қара түнде сұлулықты тойладым.
Дәл осы сәт,
ұмытқым кеп барлығын,

Толық

Алдан бала

Ал-д-а-а-н!
Ал-д-а-а-н!
Дауыс шықса осылай Алдандаған,
Алаңсыз бiр ойнауды армандаған.

Толық

Шығыс шайырмен сырласу

Айналайын,
алтын адам,
Менiң әкем секiлдiсiң жаны iзгi,
Жетi ғасыр жарқыраған,

Толық

Ескі жұрт

Бабам көрген, атам көрген ескi бел,
Сағыныштан тұнжыраған кештi көр.
Жасқа толы жанардайын қарашы,
Күн астында мөлдiрейдi кешкi көл.

Толық