Өлең, жыр, ақындар

Күншілдік пен шыншылдық

Жалған айтып не керек,
Өтірік сөз – ебелек.
Біз оқитын мектепте
Үш дос болды керемет.

Толық

Құстар тойы

Күн күлімдеп, қар жібіп,
Сай-саламен су ақты.
Бүршік жарып тал-шыбық,
Көқтем келді шуақты.

Толық

Сөз таптары

Зат есім затты білдіреді,
Немесе атты білдіреді.
Баланы, ананы,
Даланы, ұланы,

Толық

Неліктен?

Бір күні тыныс белгілері топталды,
Бір мәселеге тоқталды.
Соның іпіінде қаралатын,
Негізгі деп саналатын

Толық

Шыбық тимес шіңк етер

Көңілі тым қаяулы
Самат деген бала бар.
Басқалардай аяулы
Онда-дағы ана бар.

Толық

Ғажап бала

Бір күні мен ойладым,
Ой түбіне бойладым.
Таптым жақсы жаңалық,
Ақырында қоймадым.

Толық

Күштілердің күштісі

Ерте, ерте, ерте екен,
Ешкі жүні бөрте екен.
Қырғауыл жүні қызыл екен,
Құйрық жүні ұзын екен,

Толық

Талдардың таласы

Орман тұрды жайқалып,
Самал желмен шайқалып.
Ағаштардың ағайын
Бірліктері байқалып.

Толық

Қайырымды қарлығаш

Ерте, ерте заманда
Жылан патша болыпты.
Таңдамапты табанда,
Кез келгенді сорыпты.

Толық

Қарлығаш пен құзғын

Өртеніп жатты бір өзен,
Болмаса-дағы ұлы өзен,
Алайда, ауыл-аймақтың
Бақыты еді бұл өзен.

Толық

Есек пен тұлпар

Ерте, ерте заманда,
Мынау жалпақ ғаламда
Тату екен, дос екен
Жан-жануар, бар аңдар.

Толық

Мақтақыз бен мысық

Мақтақыз бен Мысық дос бопты,
Достардың көңілі хош бопты.
Бірде қыз жеке қалыпты,
Бір мейіз тауып алыпты.

Толық

Көжек пен тиінтай

Кіп-кішкентай кезі еді,
Қоянның сұр Көжегі
Бәрін көріп-білмек боп,
Ну орманды кезеді.

Толық

Қу қоян

Ұстап алып Арыстан,
Былай деді Қоянға:
– Қарыным аш қабысқан,
Сені жесем, тоям ба?

Толық

Аю апанында

Алатаудың аясы
Салқын өмір саясы.
Аңшылар да өрмелеп,
Тірелді бір өрге кеп.

Толық

Қорқыт күйі

Дастан емес, жыр емес,
Аспан емес, күн емес
Сөз етпегім сіздерге.
Табылар деп бір белгі,

Толық

Олақ пен салақ

«Ерте, ерте, ерте екен,
Ешкі жүні бөрте екен»,
Деп бастаса ағалар,
Құлақ түрер балалар.

Толық

Шал, бала және есек

Еңбегімен күн кешіп,
Шал мен бала мінгесіп,
Жүрген еді есекпен,
Жұрт қарады кім десіп.

Толық

Қиял қиясында

Өмірде сірә бар ма екен
Көңілден жүйрік, көңілден?
Бар дүние, бар мекен
Қиялға бірден көрінген.

Толық

Майтан

Әулиеата жерінде
Қаратаудың белінде
Жаңа туған қала бар, –
Сол Шолақтау қасында

Толық

Жыл туралы аңыз

Ерте, ерте заманда
Көрінбепті Жыл деген.
Жан-жануар тағы аң да
Уақытты білмеген.

Толық

Қарлығаш туралы аңыз

Әжем кейде отырып,
Көп әңгіме шертетін.
Жүрегіңе от үріп,
Тұла бойды ерітетін.

Толық

Алтын дән

Ерте, ерте, ерте екен,
Ешкі жүні бөрте екен.
Ен жайлаған сансыз мал
Ел мен жердің көркі екен.

Толық

Қырық қарлығаш

Баяғы өткен заманда
Жұт болды бір алапат.
Мал түгілі адамға
Әкелді ол зар, апат.

Толық

Ойыншықтар ойраны

Ерте, ерте, ертеде
Соғыс деген болмапты.
Барлық байтақ өлкеде
Бейбіт өмір орнапты.

Толық

Мәңгі бейне

Мәңгі бейне жайында
Атам айтқан аңызды.
Мәнді сөзді пайымда
Салмақты да маңызды.

Толық

Малшы Мардан

Ертеде,
Тым әріде
Шал мен кемпір болыпты.
Азын-аулақ малымен

Толық

Мысық пен бүрге

Ерте, ерте, ертеде,
Әйтеуір, бір өлкеде,
Жүні жібек үлпілдек,
Бүйірі тоқ бүлкілдек,

Толық

Менмен тышқан

Кәдімгі үй Тышқаны
Шамадан тыс тойынды.
Өзін асқақ ұстады,
Әрең бұрып мойынды.

Толық

Қарынбай

Ерте, ерте, ертеде,
Бай бопты бір өлкеде.
Мал бітіпті мыңғырған
Ақыл-ойы келтеге.

Толық

Балықшы

Ерте, ерте, ертеде,
Оңтүстік бай өлкеде,
Ойдым-ойдым ойында,
Бал бұлақтың бойында

Толық

Қуандық пен жуантық

Заманада ықылым,
Жүні жоқта үкінің
Болған екен бір бала,
Май қаптаған мықынын.

Толық

Ана махаббаты

Бал бөбегін ән еткен,
Болды ана Дәметкен.
Жалғыз ұлы Сағаттың
Өмірін гүл, таң еткен.

Толық

Бала бүркіт

Көктемнің бір күні еді,
Айнала әсем гүл еді.
Қолға түсті кішкентай
Түздің тағы түлегі.

Толық

Әжем және мен

Сонау бала кезімде,
Балғын ғана кезімде,
Әжемнің ән-әлдиін
Тыңдайтыным есімде...

Толық

Аңқау арыстан, қу түлкі

Арыстандар бар аңға
Патша болған заманда
Бұғы мүйіз адамға
Шақша болған заманда.

Толық

Мысық пен күшік

Бір үйдің бір Мысығы
Болды және Күшігі.
Көршіліктен жоқ белгі:
Бірін-бірі жек көрді.

Толық

Малыбай

Арқа таңы арайлы,
Ағартты бар маңайды.
Алты күндей көшкен ел
Алға үмітпен қарайды.

Толық

Ай туралы аңыз

Ерте кезде алтын Ай
Көкте күміс Күнменен
Қатар қалқып жарқырай,
Қайғы-мұңды білмеген.

Толық

Балшық бала

Жеті жасар Өнербек
Жаралыпты шебер боп.
Түрлі мүсін жасауға
Күш-жігерін бөлер көп.

Толық