Өлең, жыр, ақындар

Бұқар жырау

Бұқар жырау Қалқаманұлы (1668—1781) — қазақтың ұлы жырауы, 18 ғ. жоңғар басқыншыларына қарсы Қазақ-жоңғар соғысының бастаушысы әрі ұйымдастырушысы атақты Абылай ханның ақылшысы.

Шыққан тегі Арғын тайпасының қаржас руынан. Заманындағы сыншылар оны «көмекей әулие» деген. Сөйлегенде көмекейі бүлкілдеп, аузынан тек өлең сөз төгіледі екен. Сырдария облысы Қазалы уезі көшербай болысының 6 шы ауыл.


Өлеңдері Нақыл сөздері

Жал-құйрығы қаба деп - жабыдан айғыр салмаңыз,
Қалың малы арзан деп - жаманнан қатын алмаңыз.
Жабыдан айғыр салсаңыз - жауға мінер ат тумас,
Жаман қатын алсаңыз - топқа кірер ұл тумас.

Ілмектер: жаман, қатын, ұл, айғыр, қанатты сөздер, афоризм Бұқар жырау

Отының болсын жантақтан,
Қатының болсын қалмақтан,
Қосының болсын қазақтан.

Ілмектер: отын, жантақ, қатын, қазақ, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Мал жинасаң қойдан жи — майы кетпес шарадан,
Ит жинасаң сырттан жи — мал бермейді қорадан.

Ілмектер: мал, ит, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Өлетұғын тай үшін,
Қалатұғын сай үшін,
Қылмаңдар жанжал, ерегіс.

Ілмектер: ерегісу, жанжал, ерегіс, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Жаулық жолын сүймеңіз: мынау жалған сұм дүние өтпей қалмас демеңіз.

Ілмектер: жау, дүние, нақыл, қанатты сөздер, афоризм Бұқар жырау

Арту-арту бел келсе — атан тартар бүгіліп,
Алыстан қара көрінсе — арғымақ шабар тігіліп.
Алыстан жанжал сөз келсе — азулы сөйлер жүгініп.

Ілмектер: арғымақ, жанжал, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Рулының — оғы қалса табылар, жалғыздың — тартатұғын жағы қалса табылмас.

Ілмектер: жалғыз, нақыл, афоризм Бұқар жырау

Мал араға түспесе, құр айтқаннан не пайда?!

Ілмектер: мал, пайда, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Дін мұсылман болмаса, тіл мұсылман не пайда?

Ілмектер: дін, тіл, мұсылман, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Ит жүгіртіп, құс салсаң — киген тоның түлкі етер,
Жаманменен дос болсаң — көрінгенге күлкі етер.

Ілмектер: жаман, дос Бұқар жырау

Жар басына қонбаңыз — дауыл соқса үй кетер,
Жатқа тізгін бермеңіз — жаламенен бас кетер.

Ілмектер: жар, жат Бұқар жырау

Абысынның арызы — ағайын сәнін кетірер,
Ағайынның арызы — елдің сәнін кетірер.

Ілмектер: абысын, туыс, ағайын, ел, арыз, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Айтқаныңа көнбесе, айдауыңа жүрмесе: көңілінде болғаны аласы.

Ілмектер: көңіл, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Екі жақсы дос болмас — сірне үстінде xаты бар,
Ежелгі дұшпан ел болмас — көңілінде кір, даты бар.

Ілмектер: дос, дұшпан, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Құм жиналып — тас болмас, құл жиналып — бас болмас.

Ілмектер: құм, құл, тас, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Іштен қыңыр туғанды тезге салсаң түзелмес.

Ілмектер: түзелу, қыңыр, мінез, мінез-құлық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Қараша торғай қаз болмас.

Ілмектер: торғай, қаз, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Көп ішінде бір жалғыз,
Сөйлеп те сөзі өтер ме.

Ілмектер: жалғыз, сөз, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Аздың ісі бітпейді.

Ілмектер: аз, нақыл, іс, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Үй артында төбешік
Ерттеулі тұрған ат болар.
Қариясы кімнің бар болса
Жазулы тұрған xат болар.

Ілмектер: үй, қарт, қария, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Бұқар жырау

Қарап көріңіз