Өлең, жыр, ақындар

Кінәлай көрме

Күлімдеп тұрып күндерді қарсы аламын,
Сезбеген болам тағдырдың салқын қабағын.
Арнасы терең, ағыны қатты өзендей,
Ағады тулап, барады зулап заманым.

Толық

Ғасырмен қоштасу

Мың жылға нүкте қойып сен де, міне,
Кетесің еріп дәуір керуеніне:
Ғасырым, көз танитын – өз тарихым,
Қош енді, ризамыз бергеніңе!

Толық

Ақмола шайқасы

Төңкерген әлдеқашан тайқазанды,
Япыр­ай, айтсам екен қай заманды?
Мияулап тарғыл мысық секілденіп,
Алады ұйқы бермей ой мазамды.

Толық

Танабай

Арбамен құла дүзде қаңғып жүрген,
Арқада Танабайды әркім білген.
Мүгедек – екі аяғы тізеден жоқ,
Қарақшы, қашқын да емес ел бүлдірген.

Толық

Кәмей ұшқан

Айналып жылда келіп жаз қонағы –
Айдынға аққу ұшып, қаз қонады.
Мекеден қажы атасы оралғандай,
Әйтеуір Кәмей байғұс мәз болады.

Толық

Ақынның аты өшпейді

Сөйлейін халқым ал тыңла,
Ынтымақ, бірлік халқымда,
Тереңнен толға қызыл тіл,
Тасыған судай толқында.

Толық

Октябрьдің 50 жылдығына

Ал, тыңла сәлем бердім жиылған көп.
Ағайын, құда, жекжат жиылған кеп.
Сіздердің қатарында бізде келдік,
Жиынға біраз қызмет етейін деп.

Толық

Жақсы сөз жақсы деген

Жақсы сөз жанға жақсы жекіргеннен,
Көп сөйлеп мән шықпайды көпіргеннен.
Жалғаннан рас айтқан аз сөз артық,
Мақтанып, масаттанып лепіргеннен.

Толық

Сөз басы

Сөйле тіл, өлшеулі күн демің бітпей,
Ажалға айла бар ма келсе тіктей?
Кім барар өлең айт деп өлгеннен соң?
Топырақ боп төбе-төбе жатқан көктей.

Толық

Домбыра алып қолыма ахау...

Домбыра алып қолыма ахау…
Ал, сөзімді енді бастайын.
Көңілге сана тастайын.
Осы өнерді кәсіп қып,

Толық

Қызметкер тілім сөйлеп қал

Қызметкер тілім сөйлеп қал.
Айрылмай тұрып егеңнен.
Ажарлы сөздер әзір тұр
Дәуренің өтпей төбеңнен.

Толық

Құтбайға

Термесі ұя арман маужыраған,
Зердесі ескен самал тау-жырадан.
Теңдесін бул аймақтан таптырмайтын,
Кеудесі күмбірлеген ән-жыр ағам.

Толық

Бәйтеректер

Өсірем деп, жеткізем деп мені ептеп,
жер тырналап мал жиды.
— Мына қарт па?
Алжиды той алжиды,

Толық

Қызыр

Біздің қария кісі еді-ау бір кең пейіл,
жоқ, айтпаймын бір шайы мен бір етін:
кім келсе де — аяғына еңкейіп,
қонағым деп кебісін сап жүретін.

Толық

Қазық пен ағаш

Жалғыз ағаш,
бұтағы жоқ, жоқ түрі,
тегі ағаштан қырқылыпты демесең.
Бұзау байлап қоятұғын жеңешем —

Толық

Топырақ

Сәби шыр етіп жерге түскенде —
түбі сол адамның қабірі қазылар
тұстың топырағы әйтеуір бір белгі
беруге тиіс.

Толық

Қорқыт-баба

Қайда барсаң — Қорқыттың көрі.
Қанатты сөз
Аңыз — зор ғой,
ал, қаңқу сөз?

Толық

Ештеңе айтпайтын қарт

Мына момын даланың желі де есіп біткен-ді,
Момын толқын жарға ұрып,
бір солқ етіп бүктелді —
ымырт түсті Жайыққа,

Толық

Мұздыбай қарт

Қара еменнің басына мұздақ тұрып қалыпты —
күн көзінде сол мұздақ құбылып тұр, жанып тұр.
Табиғат — бай, мұзы да көп қырлы ғой, көп қырлы,
мұзға қарап көп қырлы Мұздыбай қарт жөткірді.

Толық

Қақпа алдындағы қарт

Тау жақ шетте көк қақпа бар,
көк қақпа
ашылмайды деседі
анау-мынау тоқпаққа.

Толық

Көп балалы қыз туралы ода

Гүл секілді шешек жарған жаңадан
әсерлі-ақ ед,
адам деуші ек жаны адал.
Бір күні өсек, қаңқу сөздер қаулады, ал —

Толық

Менің топырағым

Саған да керек топырақ,
Маған да керек топырақ,
топырақ керек басқаға,
тікен боп көктеу үшін де

Толық

Жұбайлар

Әйел жылап булығып,
Жиі-жиі ері ішіп,
жиі-жиі шығатын таң атқанша керісіп.
Көрші болды ғажап бір — қарапайым жан аса

Толық

Шалма жорға

Мақтауға әуес жұртпыз-ау біз өткенді:
Ырысты еді деп күзді,
кірісті еді деп қысты,
көгі, суы мол еді деп көктемді.

Толық

Жалбыр торы

Жорға еді ғой жалбыр торы ақ қаптал,
Әттең разы емес еді иесі:
Салып алып талай құмға, батпаққа,
бұзды дейтін бір көршінің биесі.

Толық

Ұршық пен домбыра

Жіп иірді ол толғанып,
Қолында — сол бір ұршық.
Домбырамды қолға алып,
Мен — күй шерттім ыңырсып.

Толық

Он тоғыз қыз

Алқымдаған шағында
көкем байғұс жетпісті,
Ауыл-үйді аралап
құда түсті, көп түсті.

Толық

Мизам

Күні кеше көктем еді, япыр-ау,
ұзақ күндер өтпеп еді, япыр-ау.
Мұнша жылдам жапырақ қалай сарғайды,
Соған түскен секілді —

Толық

Қанішкен

Қанішкен-ай, Қанішкен,
Кімнің қанын ішіп едің?
Домалап
Шөпке тұнған ошақтарың

Толық

Шарт

Қай хиссадан оқып ем,
Қай ауыздан естіп ем?
Әйтеуір, бір әңгіме келе жатқан ескіден.
Ескіліктен сәл алсаң үзіп-жұлып, тартқылап,

Толық

Күйші қыз

Саңлақ ердің салмағы
Өнерінде деп еді —
Сені көріп, саңлағым,
Мансұқ еттім мен оны.

Толық

Дидактика

Қырқа, төбе, қыраттар,
Көтермеңдер иықты,
біз көргенбіз,
Көргенбіз

Толық

Сарапшы

Түгі түрлі деп сынап тоты құсты
Кірісті іске бір мықты оқымысты.
Тағдыр салса — кім тартпас ауыр сынын —
Жұлды талдап тотыны қауырсынын.

Толық

Бөрік

Әкелері тірі қайтқан майданнан
Құрбылардың шаттығынан қайғы алғам:
Сары тоғалы белбеу буынған бала
Мәз боп келді,

Толық

Қара өлең

Өлеңіне қазақтың күпі кигізер едім,
күпісі бар өзінің — керегі не, керегі.
Өлеңіне қазақтың шекпен кигізер едім,
Шекпені де бар оның — керегі не, керегі.

Толық

Кеңістік жөнінде

Жалғызбын деп көкіректі шіреп сіз,
айдала деп айқай салма ретсіз:
Тау — киесіз,
дала болмас иесіз,

Толық

Шүкір, шүкір!

Мен бар екем,
Ояу екем бүгін де.
Шүкір, шүкір бүгін де естіп отырмын
Құстар даусын,

Толық

Бейнет биігінен

Бейнетқорым, шылым сор,
түтіндет бір, түтіндет
шылым сорғаннан басқа табарың аз, күтім жоқ,
Желге қарап кісінер

Толық

Қанат мәселесі

— Қанат бергем, — деді жігіт бір күліп,
бірер жылы сөз айтқанын пұл ғылып.
— Қанат берер табиғат па ең,
Қорлық-ай,

Толық

Хабар, хабаршы

Таң алдында бір қызыл ту қанатты:
— Таң атты, — деп хабарлады.
— Таң атты!
Көкжиектің көгіс-сұрқай еріні

Толық