Өлең, жыр, ақындар

Ақ қағаз туралы

Аспан нұры секілді алдымдағы ақ парақ.
Қайырайын қандай ой,
қандай сөзді қақпалап
алып келсем екен мен,

Толық

Жалғыз желкен жалтылдап...

Жапан түздің желін аңсап жан қызды, ал,
арман, үміт — бізді айдында алғызған.
Біз — флотпыз жекелерден құралған,
желкендерден:

Толық

Асан ата

He жетпеді аңыз-атаға сонда
"Қайғы" деген сөз қостыртып Асанға?
Кісілікті кемітуге келгенде
бір есебін тапқан-ау жұрт қашанда.

Толық

Март

Шәйі етегі сусырап аулада жүр Күншуақ,
Суырады көк сабақ әр жерді бір шымшылап.
Сары қаншық қыңсылап, қашқан болып арланнан,
Қапқан болып шаңқ етіп,

Толық

Қыран

Үлгі-өнеге болсын дей ме артқыға:
— Қара шыңнан қарғып ұшып қарт қыран,
Шырқау көкке шығады екен өлерде,
Содан өзін тастайды екен төменге.

Толық

Бітпеген құрылыс трагедиясы

Ұстаз ғып Абай, Қасым, Исаны мен
Өзімше бір қабаққа үй салып ем.
Мыңқ етпес бұршақ ұрсын, жау ырғасын
Ұйқастан қалап едім қабырғасын.

Толық

Сәуір-81

Сенбісің мына келген Сәуір айы,
Сәуір-ау, не боп кетті ауа райың?
Көктемей жатып бұта тұр ауырып,
Түн ұрып,

Толық

Тез, тез!

— Көрші халсіз жатыр, — деді кәрі әкем —
Тез, тез барып Қошалақтан дәрі әкел!
...Жаяу барып келуші еді бұрын да ел,
Жаяу ма екем мен, сірә —

Толық

Композитор

Әр бұтаның тасасында жүр ықтап,
Асау дыбыс ілінбеген құрыққа;
Әлдекімнің делебесін қоздырып,
Не бояу боп бір жалт етпей көзге ұрып,

Толық

Салыстыру

Ұран деді шындықты,
Шындық қуған тірлікті,
Қыран деді шитімдей шегірткені бір мықты.
Шегірткелер әулеті, әй, дүрлікті-ау, дүрлікті!

Толық

Орта

Менің беті-қолымды
Жапырақтың жас сыбдыры дуалы,
Құстың даусы,
Күн шуағы,

Толық

Ақ сүт

Жалғыз ұлы кемпірдің жігіт еді өткір бір
Сөйлеп кетсе — сөзінің өткірлігі бет тілді.
Анасына бір күні:
— Ырзамысың балаңа,

Толық

Шабдар айғыр

Апыл-ғұпыл аттандық.
Кешегі ізде шәуіш жапқан қақ қалды.
Түн пұшпағы ұйып қалған сай, жыра
шомып жатты әлденедей қайғыға.

Толық

31 декабрь

Бір календарь бітті-ау тағы жыртылып,
Міне, соңғы парақ қана тұр қалып:
Күздің соңғы жапырағы секілді
уақыттың бұтағында дір қағып.

Толық

Тұлып

Қызыл бұзау арам қатты,
Терісін
сыпырып ап әжем желге кептіріп:
Қолдан бұзау жасап қойды қайтадан

Толық

Сары алқап

Сыңғырайды самалға алтын дәнді сары алқап,
Сары мұртты егінші сары алтындай сараң, сақ:
Сары тісіне салып тал түстегі дәнді ыстық,
Сары мұрттың астынан жымияды сарғыш қып.

Толық

Поэзия

Неше түрлі жалқау мен қырсау мінген,
Поэзия секілді бір саулы інген.
Ботасы өлген секілді ертеде оның,
Абай жатқан баурында кер төбенің.

Толық

Арман

— Бұлбұл құстың әні қандай әдемі,
Шіркін, өзін тыңдар ма еді және бір.
— Кеше бірақ шықпады үні қарлығып,
ангинаның әлегі ғой барлығы.

Толық

Тұзы жеңіл жыр

Ғұмыр бойы пысықтыққа қас едім,
Кеше өзім де бір пысықтық жасадым:
Пысықсың деп айтып салдым бір досқа,
Өмір басқа, дедім тағы, жыр басқа.

Толық

Күрең қыз

Күрең көйлек кигенің үшін сені
Күрең қыз деп соңына түсуші едім.
Құлағыңа шейін бір қызартып ап,
күрең қыз деп күлуші ек біз артынан.

Толық

Қос қоңыр қаз

Көзің — мөлдір,
көл — мөлдір, мөлдір, мөлдір,
мөлдірлердің мөлдірі мен жүрген бір.
Не қарайсың мөлдіреп мына маған,

Толық

Қарыз

Ақын аға бір інісін, әй шөмитті-ау, шөмитті:
— Қолдан адам жасап едім сен итті,
білмедің сен кісілікті, ұятты,
барлық қолдан жасалғандар сияқты.

Толық

Әке

Оқып жүрген кезім еді мектепте.
Салық қария қыңыр да еді, көк бет те:
— Құдай бар ма,— деді ұстап aп,
жігіт болсаң сен ойлы,

Толық

Сезім иірлері

Төрт жасымда қалып едім әкеден,
бірақ жетім атанған жан емеспін:
Өзім тұстас көп баламен тең өстім,
Жетімсің деп кеміткен жоқ мені ешкім.

Толық

Бес бұтақ

Бала деген ерке екен, ертегі екен,
ертегіше тыңдаймын, еркелетем.
Ертегі үшін мен бейне мықты роман —
мұқабамның өзімен ықтыра алам.

Толық

Ақ көйлекті жеңешем

Аттандырып ағамды,
айылын көріп атының,
"Жолың болсын!" — деп ылғи күбірлеуші ең ақырын.
Әулиедей жүзіңе тұнып сонда нұр-сипат,

Толық

Түс

Атқа мініп жүрем ылғи,
қыстығып
мінген атым кісінеп, не пысқырып,
Желіс салып, кейде өзімше жетісіп,

Толық

Ат арба

Омырауына қамыт батқан,
келеді ол
тер орнына бу атады денеден.
Қорлық, бейнет қазына болса — қазып ал!

Толық

Тамыр

Жаңбыр жаусын!
Жаумай қойсын!
Былай да
Қатысым жоқ қара бұлтқа, құдайға.

Толық

Саидаға

Ей, кішкене бөбегім!
қызықтайсың әр нәрсені бір ұстап,
біріне, әттең, қарамайсың дұрыстап,
Сөзіме де түсінбейсің не менің.

Толық

Қызыл Гауһар

Төрт аға бар,
Қыз — жалғыз, өзі сұлу,
сыйлы адам
әкесі бай — жалғыз қыз асыл тастар жинаған,

Толық

Молшылық

Махамбет шал төгіп кетті отты өлең —
Топырағымда ерлік болып көктеді ол.
Абай аға егіп кетті ойлы өлең —
Қазағымның қасиеті боп сөйледі ол.

Толық

География

Әлдене бір ендіктерде, белдеуде
Экваторға айналсам-ау мен демде,
Жердің шарын құшақтасам, бір ғана
қарым менің шақырым боп мыңдаған

Толық

Өткел аузында

Толқындар жоқ,
Қояды жай ырғалып
Өзек суы,
Маңай тыныш бір қалып.

Толық

Менің жолдарым

Жаным біреу,
екі айрылды бір сенім,
бірін таңдау керек болып тұр соның.
Жыр жазып ем кеше де ыстық бу атып,

Толық

Көкайдай

Ән болса егер — естілсін деп алыстан,
алысқа арнап ән шығарған данышпан
Мұхит аға арман қуып бір арлан
асқақ әнін ат үстінде шығарған.

Толық

Құм елі

Адамы ояу,
Құм болатын ұйықтаушы,
Өрістес кеп малын түстеп үйренген
ең бір жақын көрші атанған үйлерден

Толық

Желтоқсан

Жапырақтың сарысы, қызылдары
қызыл-сары дыбыс боп ызыңдады.
Ербеңдейді не біліп бұта басы? —
жұтамашы, табиғат, жұтамашы.

Толық

Тыныштық

Ақша бұлтқа ақ шыңдар тұр жарасып,
бұлттар көшсе — көшердей бірге адасып.
Оятады бұтаны жел ақырын
Шық-көздерін жапырақтың тырнап ашып.

Толық

Тау баурайында

Көкірегімнен қуат сездім сұрапыл —
ақ көз-бұлақ, ақтарылмай тұра тұр.
Тасқын алса жер мен көктің арасын
Міз бақпаған қасиетті қара шың,

Толық