Өлең, жыр, ақындар

Бейiлiм саған деген берiштендi

Бейiлiм саған деген берiштендi,
Көлгiрсiме,
Көзге iлме,
Көрiспе ендi.

Толық

Баяғы сол күнiң-ай, баяғы сол!

Баяғы сол күнiң-ай, баяғы сол!
Балқып жатып жаныңда оянушы ем...
Баяғы сол қалпыңа келер ме едiң,
Жаратқанға жаныңды жая бiлсең?

Толық

Бiлмей далмын

Бiлмей далмын
Кiмге айналдым?
Кiм керек?
Сиқым қашып... сыймадым-ау жер-көкке.

Толық

Бір тал гүл

Бiрте-бiрте салқынсыған сезiммен
Кездерiңдi көрiп жүрмiн көз iлген.
...Мен көтерiп алып ем-ау күн кеше
Бiр тал гүлдi –

Толық

Сен кiм едiң?

Сен кiм едiң?
Жаным-ай, неге сонша мөлдiредiң?
Жасырған жан бiткеннен құпияңды
Бiлем деп өзiмдi-өзiм сендiремiн.

Толық

Гаухарға

Гаухарға
Ауырма,
Ешқашанда ауырмашы!
Санаңды сауықтырсын Сəуiр басы.

Толық

Шешiншi

Шешiншi,
Тал бойыңды қызықтайын,
Жатқандай жапырағын үзiп қайың...
Тағатын құлағыңа сырға дайын,

Толық

Жұпарға

Тамағың пiсiп тұрса түсте сенiң,
Тарығып, мұнша əуреге түспес едiм.
Дəм түгiл талқан ғұрлы татымы жоқ
Сорпасын өзағамның iшпес едiм.

Толық

Оңашаны олжалап

Оңашаны олжалап,
Шеттеу жүрiп шертем мұң.
Тағдырын кiм болжамақ? –
Сүйдiм,

Толық

Күз, қыз және мен

Көргенде жапырақтың сарғайғанын
Есiңе түседi екен қай-қайдағың...
Жаңғыртып жер мен көктi, тау мен тасты
Келедi жарым түнде айғайлағым.

Толық

...Әлқисса

Айдынына аққу ұшып, қонса қаз,
Ән-думанын бастайды екен көл сабаз.
Көктем, шіркін, көзден ұшса, қонбай құс,
Көңілсіз күй кешеді екен көл байғұс.

Толық

Ана

Жиылған қауым,саған мен бір сырымды ашайын.
Айтылмаған бір сөзім бар жүрегімде тұр дайын.
Білмеймін ұялдым ба, тіпті тіс жармадым анама,
Қазір сол сөзді  айтып, әлемге жар салайын.

Толық

Ел-жұрт

Жел екпінін маған берсе табиғат,
маған берсе судың күшін табиғат,
жаңғырығын берсе жақпар-таулардың,
даладай ғып кеңдік берсе табиғат;

Толық

Атылды да жас бұлақ

Атылды да жас бұлақ
бір дір етіп тоқтады.
Анау кәрі тас бірақ
күліп жатқан жоқ па әлі?..

Толық

Қыз бұлақтар желпінген

Қыз бұлақтар желпінген
жырымды оқып қазақтық,
Жеңіл сөйлеп, жел тілмен
жатқан сын-ды мазақ қып.

Толық

Тезірек кел, күткен ой

Тезірек кел, күткен ой,
нүктемен бітті біткен ой.
Ғасыр — ұзақ сөйлем де,
мықты азамат — нүкте ғой,

Толық

Аярлық оймен, не зілмен

Аярлық оймен, не зілмен
айтылған емес бекер бұл:
Кемшілік көрсем өзімнен
өзгені сыйлайды екенмін.

Толық

Даңқтың, даудың, дақпырттың

Даңқтың, даудың, дақпырттың
Ық жағын алып келіп едім.
Бейне бір шөкім ақ бұлтпын,
Қуаламашы, жел, мені.

Толық

Бір жылу бер, үміт бер

Бір жылу бер, үміт бер
тағы жаздым бас қатып.
Жазығым жоқ, жігіттер,
жырлағаннан басқа түк.

Толық

Бұлақ

"Жатпа, бұлақ, алға асық,
қопарып бақ, қозғап бақ.
Бұлақ болып алғасын
бұрқырау да сөз боп па?!

Толық

Қара емен едім, жұт алды

Қара емен едім, жұт алды,
бүп-бүтін болам мен қайдан?
Сындырды бір бұтамды
атылған оқ торғайға.

Толық

Талай күзде, көктемде

Талай күзде, көктемде
көзің болды байпақтай:
Тасып бір тасып кеткенде
құятұғын сай таппай.

Толық

Тау бөктерін көп аралай, аралай

Тау бөктерін көп аралай, аралай,
сиреп-сиреп кеткен сын-ды қарағай.
Қарай-қарай көк аспанға сұңғыла,
араласып кеткен сын-ды шың мына.

Толық

Қопарылып, қоймай ұрып қой-тасқа

Қопарылып, қоймай ұрып қой-тасқа,
ала толқын, ойқасташы, ойқаста.
Жон-арқамды жалбыратшы,
Қызыл күн,

Толық

Бір күрсінген шағымды көтерер ең ой етіп

Бір күрсінген шағымды көтерер ең ой етіп,
бір жымиған шағымды өткізер ең той етіп,
Қияр едің бәр-бәрін жалғыз сөзім үшін сен —
О, дариға-ай, мен жазған жалғыз сөзге түсінсең!

Толық

Жанып тұрып бір өлең оқыр едім мен оған

Жанып тұрып бір өлең оқыр едім мен оған
алып келіп қаладан, не суырып санадан.
Оқыр едім, әттең-ай, оқыр едім — ұқпайды,
жырды ұқпайтын кісіден махаббат та шықпайды.

Толық

Ала шыңның бауырында алып бір

Ала шыңның бауырында алып бір
мен басымды білегіңе салыппын.
Қатып ұйықтап қаппын солай, желкеме
сағатыңның бауы батып қалыпты.

Толық

Бір сыр айтты ернің маған кезерген

Бір сыр айтты ернің маған кезерген, —
жақын... жақын жеңісімді сезем мен.
Қарағайға көлеңке боп кетейік,
өтейік тез мына тентек өзеннен.

Толық

Көп іздедім, көп ойландым теңселіп

Көп іздедім, көп ойландым теңселіп,
ойдан екен еңкеюі еңсенің:
Көкшіл көзді десем бе екен сені ару,
сары шашты десем бе екен мен сені?

Толық

Шың-тас, сені жасағам жоқ мен ойдан

Шың-тас, сені жасағам жоқ мен ойдан,
бұлақ, сені жасағам жоқ мен ойдан.
Ойдан өзге түк көрмеймін кейде осы
мұнары бар, тұманы бар маңайдан.

Толық

Бір циклды төгіп-шашып бітірдім

Бір циклды төгіп-шашып бітірдім,
бір кәдеге жарар білем, шүкір, бұл.
Енді нені жазсам екен мен осы,
ал, Уақыт, құлақ сенде, үкім қыл.

Толық

Өз шаруаңа өзің тұтқын, сан ойлап

Өз шаруаңа өзің тұтқын, сан ойлап
туған үйді жүрсің ойша маңайлап.
Балаң өскен сайын ауылды ойлайсың,
суыртпақ боп түскен сайын самайға ақ,

Толық

Күндер өткен сайын ауыл қашықтап

Күндер өткен сайын ауыл қашықтап,
күндер өткен сайын жүрміз ғашық боп.
Машық болды ауылым деп жыр жазу,
сағыну да айналды оны машыққа.

Толық

Қайда кеттің бұлтың-бұлтың боп қашып

Қайда кеттің бұлтың-бұлтың боп қашып,
ала толқын, тоқтай тұршы, тоқташы:
Сенің ернің керек болып тұр маған
сүю үшін жағалаудың көк тасын.

Толық

Елікпеңдер, ей жігіттер, қызбаңдар

Елікпеңдер, ей жігіттер, қызбаңдар.
өмір деген — гүл шоғы емес қызды алдар.
Көктем ғой деп көлкілдеме көйлекшең,
мына күннің артында өлі ызғар бар.

Толық

Көп халықтан дара шыққан қай ұлсың?

Көп халықтан дара шыққан қай ұлсың?
Кім болсаң да сенің даңқың жайылсын!
Көп жыңғылдың ортасында қайыңсың,
көп жұлдыздың ортасында айымсың,

Толық

Кітапханада

...Жаным менің тұрды ауырып, кім емдер,
маған, маған бір жақсылық тілеңдер.
Қасық бал бер — қаңсып тұрды таңдайым,
миым менің кеуіп тұрды — үнем бер!

Толық

Алғаш рет көтерді екен туды кім

Алғаш рет көтерді екен туды кім
тіккен туға табынды екен кім бұрын?
Қарқ етті алғаш қара қарға қай маңнан,
сайрады алғаш қай орманның бұлбұлы?!

Толық

Салқындық күзден қапты жас қанымда

Салқындық күзден қапты жас қанымда
сыр да жоқ, сиқыр да жоқ басқа мұнда.
Өсіппін бір бұрышта қоңырайып,
қоңыр боп алғаш көрген аспаным да.

Толық

Жеңілдеді тіршілік, жеңілдеді

Жеңілдеді тіршілік, жеңілдеді
ақтарғалы сырымды көңілдегі.
Күй тартқыш деп достарым мақтағалы,
жақтағалы жігіт деп елім мені.

Толық