Өлең, жыр, ақындар

Айнабұлақ

Жер жәнаті мөп-мөлдір Айнабұлақ,
Ғашық болған өзіңе Ай да құлап.
Отыратын сыра ішіп Жұмекен мен
Мұқағали,

Толық

Жапалақтап қар жауды – бұлыңғыр күн

Жапалақтап қар жауды – бұлыңғыр күн,
Бұлыңғыр күн, өкпекті жұлындырдың.
Шамам қайдан келеді, санам дімкәс,
Қалар ма екен таусылып, мұңым бір күн.

Толық

Кеңсай

Тәттілігін тірліктің бағамдамай,
Аңғармадық өткенін заман қалай.
Балауыздай қысқа – өмір,
Бет жыртысып,

Толық

Сымпитып мені шығарды ламбард тағы

Сымпитып мені шығарды ламбард тағы,
Жолымды кесті сығандар бұраңдап тағы:
«Сатпайсың ба алтын?»
Қояды бір ғана сауал,

Толық

Шырғалаң, ұғынбас жан аңдап

Шырғалаң, ұғынбас жан аңдап,
Жүрмейді арбамыз, шабан ба ат?
Керзаман кесірі кеулейді,
Көңірсік кеудемде жалаңдап.

Толық

Қарасора

Бозарыпсың боз дала нала сора,
Бетегең де тыныпты аласара.
Зеңгітетін басыңды бейуақыт,
Кеткенге ұқсайд көбейіп қарасора.

Толық

Сиқыршы

«Цирк келді Мәскеуден!»
Жарнамалар,
Билет, билет.
Әрине, барған алар.

Толық

Жалғыз соқпақ, көмескіленген

Жалғыз соқпақ, көмескіленген,
Итшіледім. Сорым алдымда.
Балағат сөз көп естіп елден,
Қарадай мен жолығам мұңға.

Толық

Адалдық па?

Адалдық па?..
Бәрі де сөзде ғана,
Қошаметтің барлығы көзге ғана.
Сен сырт кетсең орныңда басын изеп,

Толық

Қазақи

Ұзағынан сілтейді сілтегенде,
Тұра алмайды құйқылжып күн төбеде.
Қазақиым – қазақтың қолтумасы,
Ойнамады зорлықпен кім төбеңде?

Толық

Өмірін бер ей, тағдыр, Ахметтің

Өмірін бер ей, тағдыр, Ахметтің,
Асқар таудай келсе егер ақын еткің.
Халқым үшін бейілмін ...
Тайсақтамай,

Толық

Қоңыр дөң, қойнауыңда қоңыр лашық

Қоңыр дөң, қойнауыңда қоңыр лашық,
Маңдайын жел ұрады – о, бір ғашық.
Миқиған қарамайды керегеге,
Шалжияр дөң үстінде өңірді ашып.

Толық

Алты қанат керіліп, керегелер

Алты қанат керіліп, керегелер,
Шаңыраққа шашылды уық келіп.
Кенересі көмілсе терең егер,
Керек емес жауыннан күдіктеніп.

Толық

Құрдасы бар әкемнің үзеңгілес

Құрдасы бар әкемнің үзеңгілес,
Араладым соны іздеп, күземді бес.
Балағаттап кетуші ем, балалық-ай,
Артықтау ғой. Білмеймін, түзелді ме ес?

Толық

Шырылдама бекерге, шыбын жаным

Шырылдама бекерге, шыбын жаным,
Керегі жоқ кеудеме тығылғаның.
Сүлдерімді сүйреттің сүріндіріп,
Алып жүрген арқалап жүгің мәлім.

Толық

Мінез

«Мінез керек, – дейді ме ел, – өлеңге шын»,
Маңдай терім төленсін, төленбесін.
Жыр жазамын. Бір күні жетермін-ау,
Алысқа ұзап кетсе де менен көшің.

Толық

Тағы бүгін таусылдым табанымнан

Тағы бүгін таусылдым табанымнан,
Түк шықпады таудай-ақ талабымнан.
Жоқтығы ғой бармақтай бақтың баста,
Сорым екен көремін тауанымнан.

Толық

Мұнар шалды

Мұнар шалды.
Секемденем.
Тосындық,
Басымда бақ, болатұғын қосым құт.

Толық

Әйелдер-ай, тіршіліктің дәмі едің

Әйелдер-ай, тіршіліктің дәмі едің,
Тапқышсың ғой біздің бойдан және мін.
Сыңқып сөйлеп, сылқ-сылқ күліп сезімді,
Қытықтайтын тағы да бар әлегің.

Толық

Сарыөзек алғаш түсінен шошып оянған

Сарыөзек алғаш түсінен шошып оянған,
Қалмады тұқым сол күнгі тірі қояннан.
Білмеді қарттар адамның ісі екенін,
Сипады бетін: «Жар бола гөр, – деп, – ой, Аллам!».

Толық

Қоңыр тірлік

Қоңыр тірлік,
Қараша айы зымыстан,
Жаздағы анау мәуелі ағаш, құнысқан.
Кершеуледі – жеп барады, жел, ызғар,

Толық

Кабак. Шарап

Кабак. Шарап ...
Шынылар шылдырлаған,
Далаң үйде – көк түтін, ырғын адам.
Дастарханы қайысқан, берекелі,

Толық

Қос бірдей қарлығашым шыр-шырлаған

Қос бірдей қарлығашым шыр-шырлаған,
Өңгенің керегі жоқ, құрсын, маған.
Мәукіл бас біреуі бар кекіл қойған,
Ұғындым, бұл өмірде ырысым – балам.

Толық

Ішейікші шараптан

Ішейікші шараптан.
Қымсынба түк,
Өмір мені жіберді тылсымға атып.
Көмейдегі күлкілді күмәніме,

Толық

Қымыз

Жаңа жеттік көкбазарға демігіп,
Бас қоймақшы ек сар қымызға емініп.
Басқа жерден табу қиын таңсық ас,
Қазық етіп алдымызға сені, үміт.

Толық

Атжабу

Ақ қозының ақ жүнінен басылған,
Ат жабуды көріп өстім жасымнан.
Ащы терін сан жүйріктің алғанмын,
Сан пырақтың бағы солай ашылған.

Толық

Пенделіктің күлкілдеген күл-өңі

Пенделіктің күлкілдеген күл-өңі,
Бетін жайып көлгірсиді,күледі.
Өзгермейді,
Кеудесіне – көң қатқан.

Толық

Тақымында тағдырдың езулеген

Тақымында тағдырдың езулеген,
Бара жатыр теңселіп сезім-кемем.
Көздің жасын біреулер сатып тұрды,
Соны көріп кеудеден безуде өлең.

Толық

Тор биеден туды құлын қасқа боп

Тор биеден туды құлын қасқа боп,
Ойнақтады, көңіліме тастады от.
Тым ұзамай желіге әкеп байлады,
Шыңғырады – тым жабайы – жасқап ек.

Толық

Желі

Таң сәріден байланды бие бүгін,
Желі деген әуелден киелі ұғым.
Құраулайды әлдекім биебаудан,
Жұмыр жонын құлынның сүйеді күн.

Толық

Сағынышымды жүрекке бөлеп, сенделдім

Сағынышымды жүрекке бөлеп, сенделдім,
Кәріпшілік-ай, кеудеме көсіп көң көмдің.
Кішкентайымнан интернатта оқып,
Тағдырдың,

Толық

Көш

Гүл көмкерді қырларды, бел-белесті,
Көкпен бірге дүркіреп төл де өсті.
Келді дағы жомарт жаз жадыраған,
Жайлау жаққа асығыс ел де көшті.

Толық

Жабыңқылау жаңбыр жауған сүркей түн

Жабыңқылау жаңбыр жауған сүркей түн,
Қара бұлты ақ сәулені бүркейтін.
Ми шағатын шарқая үнді найзағай,
Жаңбырдан соң қаптап кетті шіркей тым.

Толық

Сасық көкек

Келбетке
Бөгделерміз, жоқ тіпті пана баста,
Ешкім бізді «адам» деп санамас та.
Білім іздеп келгенбіз қыр төсінен,

Толық

Белгісіз менің аужайым

Белгісіз менің аужайым,
Тірлігім бар ғой шап-шағын.
Ұстамай өлең шаужайын,
Жеткізбес маған бақ-сағым.

Толық

Қыр суреті

Шырылдайды бозторғай, айнала сән,
Шілде туып, жаңарған ай да қашан.
Емініпті отар қой көк шүйгінге,
Жусап жатыр: тапжылмас, айдамасаң.

Толық

Жүрекке титтей сағыныш салып, жыл өтті

Жүрекке титтей сағыныш салып, жыл өтті,
Көктем де келді: даламды қайта түлетті.
Жауды да нөсер күмісін төгіп белеске,
Қырларда гүлдер самалға елтіп дір етті.

Толық

Бозаң дала бір-ақ күнде гүлденді

Бозаң дала бір-ақ күнде гүлденді,
Тозбайтындай торғын шәйі жамылып.
Кең дүние мамыражай күйге енді,
Қызыл-жасыл бояуларға малынып.

Толық

Аңызақ жел

Аңызақ жел.
Сүрлеу жол.
Құба белдер,
Шағыл құмнан кездеспес тұма, көлдер.

Толық

Көкпар-өмір

Көз ұшында,
Алысқа самғаған ат,
Бойға желік бітірді, жанға – қанат.
Ақбоз мінген бозбала ағызып кеп,

Толық