Ақын
Ғибратты сөздер айтып болдың ақын.
Мүсәнләфләр сөзіне сөзің жақын.
Үлгі қып кейінгіге жаздың нұсқа,
Қиыннан қиыстырып сөздің нарқын.
Сендерден қайыршы артық, надан байлар
Құландай тұрағы жоқ біткен тайлар,
Ұдайы екі-үш боран соқса егер,
Жемтік боп сасып қалар терең сайлар.
Иесі болса дағы алтын тақтың,
Көнеді бенде ісіне жалғыз хақтың,
Тағдырға мойын сұнып, елден безіп,
Мен жүрмін ортасында бөтен-жаттың.
Халық ағасы жұрт қорғайтын панадай,
Адасқанды жөнге салар данадай.
Қара халық жөн білмейтін, адасқан,
Соңынан еріп қалқақтаған баладай.
Жан жолдac! Ұмытылмас қоштасқан жер.
Сөздерің емес тіпті естен кетер.
Көзіңе жас кеп толған сұрың қашып,
Мен келіп, хош дегенде қолыңды бер
Кетпейтін естен ғашық жар!
Айта алмай жүрген сөзім бар,
Талай жерде оқталып,
Айтуға көріп ұят-ар.
Бие байлап, қымыз құяр уақыт болды,
Кәрі-жас, малшы, мырза үйге толды.
Шығыршықты піспекті сылдырлатып
Керіліп жігіт пісті қара көлді.
Ел көшкенде кең жайлауға таласып,
Жүк артысар аяқтарын тез басып.
Таң белгісі білінгенде сарғайып,
Ақырындап дүниеге нұр шашып.
Қайғы ойлаттың естен кетпей туған жер,
Қаны қашты, әм сарғайды ет пен тер.
Сені ойласам ішім күйер қапа боп,
Жүрегімде түйіншектей қайғы шер.
Арабта бір бай болды дәулеті асқан,
Саудасы әр патшамен араласқан.
Құдайдан бір мирас қор бала сұрап,
Малының садақаға көбін сатқан.
Тасып аққан Жайықты
Кейде ұқсатам тұрмысқа,—
Әркім есіп қайықты
Ағып, қалқып тырмысқан.
Өліп жатқан жер жүзіне
Жаз келген соң жан кірді.
Ойда, қырда жап-жасыл боп,
Жасарып жер жаңғырды.
Шайқайды ырғап сүйреп алға,
Жүйрік поезд арбасы.
Жұрт далаға қарасады,
Терезеден жармасып.
Шатынайды тыста аяз,
Қызыл шұнақ үскірік.
Қылшылдайды жалаңдап,
Зәрлі деммен ысқырып.
Әлди-әлди, ақ бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем!
Жылама бөпем, жылама,
Жілік шағып берейін,
Баспанасы Жұматтың
Ауылдың бір шетінде.
Өзге үйлерден оқшаулау
Қысқы желдің өтінде.
Қар үстінен шаңытып
Құйқылжиды борасын.
Даладағы ауылдың
Басып көмед қорасын.
Жерді басқан аппақ қар...
Соғад аяз, ызғырып —
Қызыл шұнақ, жалмаңдап,
Билеп күлед сызғырып.
Бір аз ғана жыл өтті
Мен қалада жүргелі.
Елді көріп кетемін
Екі жылда бір келіп.
Елден келдің қалаға
Оқу іздеп, шырағым!
Жүрмегейсің ұмытып
Ауылдың алыс — жырағын.
Сұр алжапқыш, сұр кенеп,
Тегіс сұрғылт киіндік.
Тізе қосып қосылып,
Іске тастай түйіндік.
Сұр алжапқыш, сұр кенеп,
Тегіс сұрғылт киіндік.
Тізе қосып тізіліп
Іске тастай түйіндік.
Билеген шаттық өмірді,
Күн де бүгін көңілді,
Толқындап жел келеді,
Әлдекімнің өлгенін,
Мейлі, есірсін,
Жау бізге оғын сайласын!
Қан майданға
Малын, басын байласын!
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі