Пайдасы жоққа жалынсаң — семіз бір жемқор малмен тең,
Жақсы қатын алсаңыз — Алладан жауған нұрмен тең.

Ілмектер: пайда, әйел, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, жемқор Шал Құлекеұлы

---

---

Алыстан кедейлiктiң алдынан шық,
Төбесi көрiнген соң қиын болар.

Ілмектер: кедей, кедейлік, алыс, қиын, алдын алу, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Шал Құлекеұлы

---

---

Имансыз көңiл — кiрмен тең.

Ілмектер: иман, көңіл, кір, нақыл, афоризм Шал Құлекеұлы

---

---

Ағайын жат болады алыс болса,
Жат та жақын болады — таныс болса.
Дұшпан түгіл достарың табалайды,
Аяғың бір нәрседен шалыс болса.

Ілмектер: ағайын, ағайын-туыс туралы, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Шал Құлекеұлы

---

---

Қамқа тонның тозғанын көп жасаған қарт білер, ағайынның озғанын жақын емес, жат білер.

Ілмектер: ағайын, ағайын-туыс туралы, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Шал Құлекеұлы

---

---

Тәңірі алдына барғанда бәрі бірдей,
Патша болып мінсең де алтыннан тақ.

Ілмектер: алтын, патша, құдай Шал Құлекеұлы

---

---

Адамды жөн білетін дана деп біл,
Істерін жалқау жанның шала деп біл.

Ілмектер: жалқаулық, дана Шал Құлекеұлы

---

---

Дос болма майда тілді күлгенменен,
Беймағына сырты жылтырап жүргенменен.

Ілмектер: дос Шал Құлекеұлы

---

---

Шабан ат жаман аттан азбас, тегі.

Ілмектер: ат, тек Шал Құлекеұлы

---

---

Елу — ердің жасы екен, алпыс - бір сұмдықтың басы екен.

Ілмектер: кәрілік, адам жасы Шал Құлекеұлы

---

---

Жас сыны: қырықта — қынаптағы қылыштаймын, елуде - әр қиынға жұмыстаймын, алпысымда — ашқарақ бөрідеймін, жетпісте — шала илеген терідеймін, жетпістен асып, сексенге келгенімде — кері кеткен перідеймін, тоқсанға келгенімде — торғайдаймын: атқа мініп, малымды зорға айдаймын, кемпір мен шалдан билік кеткеннен соң, отырып от басында ойбайлаймын. Тоқсан бесте - мен өзім тор болғамын, мүләйім отқа салған бор болғамын, кәрілік әбден езіп болғаннан соң – баланың баласына қор болғамын.

Ілмектер: жастық шақ, кәрілік Шал Құлекеұлы

---

---

Ат — жетім: өрен жүйрік шабылмаған, құс — жетім: саятшысы табылмаған, әйел — жетім: өзінің теңін тауып қосылмаған.

Ілмектер: жетім, ат, құс, әйел Шал Құлекеұлы

---

---

Өткен қайтып келмейді, алғанын құдай бермейді.

Ілмектер: адам, өмір Шал Құлекеұлы

---

---

Кәрілік — күлге аунаған кәрі бура.

Ілмектер: кәрілік, адам, өмір Шал Құлекеұлы

---

---

Ханнан тақыт таярда - қараша жұртпен хас болар,
Байдан бақыт таярда — дәулетіне мас болар.
Кәріден абырой таярда — аңдығаны ас болар,
Жетесіз туған жігіттер — жиырма бесте жас болар.

Ілмектер: адам, өмір, абырой, кәрілік, бай, ас, тамақ, жұрт Шал Құлекеұлы

---

---

Елу - ердің жасы, жетпіс - оттың басы, сексен - шоқтың қасы.

Ілмектер: жас, өмір, кәрілік Шал Құлекеұлы

---

---

Кәрілік қалдырады ұятқа.

Ілмектер: кәрілік, ұят Шал Құлекеұлы

---

---

Кәрі өлсе — дауыл тынғаны, жас өлсе – бәйтерегіңнің сынғаны.

Ілмектер: кәрі, өлім, жас Шал Құлекеұлы

---

---

Көңілі өсіп мейманасы асқан адам кәрілікті мойыңдамайды.

Ілмектер: көңіл, кәрілік, адам Шал Құлекеұлы

---

---

Ақыл мидан қайнап шыққаны дұрыс.

Ілмектер: ақыл, ми Шал Құлекеұлы

---

---