Замандасқа сыр
Сізге айтамын сырымды, замандасым,
Самал шамдар тербетсе баған басын.
Аппақ сәуле қаптаған кеңістігім
Тоқтай қалып, бұрады маған басын.
Сізге айтамын сырымды, замандасым,
Самал шамдар тербетсе баған басын.
Аппақ сәуле қаптаған кеңістігім
Тоқтай қалып, бұрады маған басын.
Ұйқыдағы ғаламның сандырағы,
Бірте-бірте ап-анық ән құрады.
От өрілген, біртіндеп көтерілген
Сол әуеннің дауысы жаңғырады.
Жер де алтын, аспан да алтын, алтын да алтын,
Күз тұрды өзгертпестен салқын қалпын.
Қаймағы сағыныштың кілкілдеді,
Сары күн, қайда кетті жарқын қалпың?
Сыр айтумен сарсылды сырлы күнім,
Гүлге оранған қаланың тұрғынымын.
Бүлдіршіндей талпынған өтіп жатыр,
Көз алдымда бір сәтім, бір қылығым.
Қария айтқан бір сөз бар арлы ұғымда,
Сексеуілді сындырмас қарлы құмда.
Жүрек құрғыр саңқылдап сөйлеп кетсе,
Дауыстаймыз, болмайды қарлығуға.
Сары желдің сарсылды сағынышы,
Ақпа суға толғанда ағын іші.
Шартараптан шаттығын таба алмады
Шарықтаған даланың тағы құсы.
Дірілдейді қауызы көктем гүлі,
Жауып жатыр наурыздың көктен нұры.
Алып ұшқан жүректей мың тырнаның
Сыңсып келіп, мен жаққа өткен бірі.
Бүршіктер сынды күтпеген жерден көктеген,
Шықты да бұлттан, аппақ ай жүзді көкпенен.
Арман бар менде толықсып туған ай сынды,
Ұшсам да оған, созсам да қолым жетпеген.
Дөңгеленіп алдымда тұршы, ғалам,
Жарық сәуле, сүйеу боп жүрші маған.
Шаттығымды, қайғымды тілмен айтып,
Қандай бақыт, күле алам, күрсіне алам.
Кеттім құлап жылжып аққан ағысқа,
Күнім, маған жанарыңды бағышта.
Қатар ақты мың сан тұлпар көсіліп,
Бір міні жоқ шабыста.
Қалың ой түсіп қамығып қаШәмшия Жұбатовалған күзгі орман,
Тал бойы түгел тоңазып тұрған ізгі арман.
Алдымда менің тап-таныс дидар жалт етіп,
Танытып салқын шырайын, бөгде күз қалған.
Құрметті жер бетінің тұрғындары,
Кетеді қаңтар айдың бір күн қары.
Айтыла да бермейді әннің бәрі,
Жазыла да бермейді жырдың бәрі,
Қара түннің қойнауында қалғыған,
Мен отырмын таңға тіреп басымды.
Жұлдыздар-ай, сен не дейсің ал бұған,
Бұрымдарым ақ төсекте шаШәмшия Жұбатовашылды.
Неткен күн жаңбыр менен қары аралас,
Ұмтылар ақ болуға қара ала ағаш.
Жаңбыр мен қар бірлігін мақұлдаймын,
Табиғат жаныңды әсте жараламас.
Саналымен сырласқымның келгені,
Жүректегі нұрды ашқымның келгені.
Көктем болып, қара жерде бусанып,
Талдардағы бүрді ашқымның келгені.
Әлдеқайдан, жұмбақтау бір белдіктен,
Ажырамай қазақылау елдіктен,
Ғарыш жаққа ғажап сәлем жолдаймын,
Жер шарынан, параллельдік ендіктен.
Сулар ағып барады ағымдағы,
Сулар ақса, өмірді сағынғаны.
Жөңкіледі ақша бұлт жол іздеген,
Жолын бөгеп тентек жел қағынғаны.
Дидарың неткен жайдары,
Жарқырап келген жаңа күн.
Бұрқылдап тірлік қайнары,
Гүлдерге тұнды алабым.
Жүрегімде жаңғырған жаңғырық бар,
Қайталанып тұрады сан ғұрыптар.
Мен ғаламға әлдене айтқым келді,
Естімеді, кеудесі мәңгілік тар.
Алар сыйдан әдеттегі кеш қалып,
Сан соққанда жақсы адамды кеш танып,
Өң мен түстің арасында бір өмір
Өтіп жатыр ұйқылы-ояу есті алып.
Үміт керек саған да, маған-дағы,
Жылтырасын сары шам бағандағы.
Үмітпенен жасарып жер дүние,
Үмітпенен жайнайды адам бағы.
Мына күн неге мені тоңдырады,
Көктемнің көп еді ғой мөлдір әні.
Жанары жағалаудың жалбарынып,
Әлдене айта алмады көл құрағы.
Ақша бұлттар арман айта бастаған,
Құс қанатын бауырына жастаған.
Сұлулықты көрем ылғи ол жақтан
Шексіздіктің сызығынан аспаған.
Арман құсым қанатын керген еді,
Жаз айының жарқырап шат күндері.
Жұпар шашып маңайға тербеледі
Ай астында Арыстың ақ гүлдері.
Жылымық күн, жетпеді жерге демі,
Құстар біткен қанатын сермеледі.
Жауып өтті ақ жаңбыр, тиылмады
Сағынышы жүрегін тербегелі.
Мейірім тұрды демін ішіне алып,
Жанында күлімдеген кісі қалып.
Шайқалып шаттық тұрды шыр айналып,
Алтын нұр аппақ айдан ішіп алып.
Ай астында керілді күміс қала,
Ол тынысын алады тыныш қана.
Батқан күнге қарады ол басы айналып,
Шыр айналды шырайы Шығыста да.
Сапарлар сан қызықты толғап еді,
Жылы жел қуып жетті жолда мені.
Салқында суық қарға бүріседі,
Жылылық – тіршіліктің ол да лебі.
Бісміллә, сөз бастадым хақтағала,
Ақ қарға өлең жазды аппақ ана.
Әйелдің бар бақыты баласында,
Бұлбұлдың сайрар кезі бақта ғана.
Құстарға жем бергенді ұнатамын,
Өйткені баласымыз бір атаның.
Құстың да, адамның да қанаты бар,
Қонатын тұғыры бір – ұлы Отаным.
Арман-ай, ақпан айы алқынады,
Өйткені ақша қары қалқымалы.
Ақша қар дегеніміз өрнектер ғой,
Өрнек те өмір үшін талпынады.
Қақ айырып шығатын қара мұзға,
Қызғалдақтай гүл жарған дара құзда,
Мықтылықпен ұштасқан нәзіктігі
Болды біздің махаббат арамызда.
Көктем қайда жап-жасыл баққа оранған,
Жаз қайда жүр жүрегі аппақ арман?
Қоңыр күзін төзіммен күтіп жатыр
Қоңырауын соғатын шақтар алдан.
Алқымға келді ақ нұрым,
Ризамын саған, тағдырым.
Жапалақтайды ақша қар,
Жауады жиі жаңбырым.
Күз келгенде құс іздеп әнші бақтан,
Жүрегіме қып-қызыл тамшы қатқан.
Жайсаң жазым соңына бұрылмады,
Ернеуінен үзілтіп бал шұбатқан.
Төңкерілген ғаламның төрткіл ені,
Әйнегімді ызылдап шертті лебі.
Қап-қара аспан сыздап тұр жауын төкпей,
Қап-қара аспан... дәл мендей дертті ме еді?..
Теңселіп бұлттар, сенделіп тағы көшті аспан,
Теңселген бұлттың дидарын асқақ сес басқан.
Бүршіктеп талы, көгерген көктем көңілмен
Жайнаған дүние, сенімен әзір қоштаспан.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі