Өлең, жыр, ақындар

Замандасқа сыр

Сізге айтамын сырымды, замандасым,
Самал шамдар тербетсе баған басын.
Аппақ сәуле қаптаған кеңістігім
Тоқтай қалып, бұрады маған басын.

Толық

Ұйқыдағы ғаламның сандырағы

Ұйқыдағы ғаламның сандырағы,
Бірте-бірте ап-анық ән құрады.
От өрілген, біртіндеп көтерілген
Сол әуеннің дауысы жаңғырады.

Толық

Жер де алтын, аспан да алтын, алтын да алтын

Жер де алтын, аспан да алтын, алтын да алтын,
Күз тұрды өзгертпестен салқын қалпын.
Қаймағы сағыныштың кілкілдеді,
Сары күн, қайда кетті жарқын қалпың?

Толық

Сыр айтумен сарсылды сырлы күнім

Сыр айтумен сарсылды сырлы күнім,
Гүлге оранған қаланың тұрғынымын.
Бүлдіршіндей талпынған өтіп жатыр,
Көз алдымда бір сәтім, бір қылығым.

Толық

Жылымық

Күн дегенің күн де емес, жылтыраған бір шырақ,
Бауырымен жорғалап, әрең жетті күншуақ.
Тасасында таулардың созылып бір жатты да,
Көлеңкелер етегі жиылмады бір шұбап.

Толық

Қария айтқан бір сөз бар арлы ұғымда

Қария айтқан бір сөз бар арлы ұғымда,
Сексеуілді сындырмас қарлы құмда.
Жүрек құрғыр саңқылдап сөйлеп кетсе,
Дауыстаймыз, болмайды қарлығуға.

Толық

Сары желдің сарсылды сағынышы

Сары желдің сарсылды сағынышы,
Ақпа суға толғанда ағын іші.
Шартараптан шаттығын таба алмады
Шарықтаған даланың тағы құсы.

Толық

Дірілдейді қауызы көктем гүлі

Дірілдейді қауызы көктем гүлі,
Жауып жатыр наурыздың көктен нұры.
Алып ұшқан жүректей мың тырнаның
Сыңсып келіп, мен жаққа өткен бірі.

Толық

Алматым

Алматым қымбатсың сен маған,
Мен сені қадірлеймін әрқашан.
Жастық шақ қызығым сенде өтті,
Кәрілікті де күтемін өзіңменен мен алдан.

Толық

Бүршіктер сынды күтпеген жерден көктеген

Бүршіктер сынды күтпеген жерден көктеген,
Шықты да бұлттан, аппақ ай жүзді көкпенен.
Арман бар менде толықсып туған ай сынды,
Ұшсам да оған, созсам да қолым жетпеген.

Толық

Ей, өмір

Ей, өмір тоқтамайсың ағасың ба?
Не түспеді халқымның мына басына.
Бала жетім, ана жесір қалып жатыр,
Желтоқсан құрбандары аз болды ма?

Толық

Дөңгеленіп алдымда тұршы, ғалам

Дөңгеленіп алдымда тұршы, ғалам,
Жарық сәуле, сүйеу боп жүрші маған.
Шаттығымды, қайғымды тілмен айтып,
Қандай бақыт, күле алам, күрсіне алам.

Толық

Кеттім құлап жылжып аққан ағысқа

Кеттім құлап жылжып аққан ағысқа,
Күнім, маған жанарыңды бағышта.
Қатар ақты мың сан тұлпар көсіліп,
Бір міні жоқ шабыста.

Толық

Қалың ой түсіп қамығып қалған күзгі орман

Қалың ой түсіп қамығып қаШәмшия Жұбатовалған күзгі орман,
Тал бойы түгел тоңазып тұрған ізгі арман.
Алдымда менің тап-таныс дидар жалт етіп,
Танытып салқын шырайын, бөгде күз қалған.

Толық

Құрметті жер бетінің тұрғындары

Құрметті жер бетінің тұрғындары,
Кетеді қаңтар айдың бір күн қары.
Айтыла да бермейді әннің бәрі,
Жазыла да бермейді жырдың бәрі,

Толық

Қара түннің қойнауында қалғыған

Қара түннің қойнауында қалғыған,
Мен отырмын таңға тіреп басымды.
Жұлдыздар-ай, сен не дейсің ал бұған,
Бұрымдарым ақ төсекте шаШәмшия Жұбатовашылды.

Толық

Неткен күн жаңбыр менен қары аралас

Неткен күн жаңбыр менен қары аралас,
Ұмтылар ақ болуға қара ала ағаш.
Жаңбыр мен қар бірлігін мақұлдаймын,
Табиғат жаныңды әсте жараламас.

Толық

Саналымен сырласқымның келгені

Саналымен сырласқымның келгені,
Жүректегі нұрды ашқымның келгені.
Көктем болып, қара жерде бусанып,
Талдардағы бүрді ашқымның келгені.

Толық

Әлдеқайдан, жұмбақтау бір белдіктен

Әлдеқайдан, жұмбақтау бір белдіктен,
Ажырамай қазақылау елдіктен,
Ғарыш жаққа ғажап сәлем жолдаймын,
Жер шарынан, параллельдік ендіктен.

Толық

Сулар ағып барады ағымдағы

Сулар ағып барады ағымдағы,
Сулар ақса, өмірді сағынғаны.
Жөңкіледі ақша бұлт жол іздеген,
Жолын бөгеп тентек жел қағынғаны.

Толық

Дидарың неткен жайдары

Дидарың неткен жайдары,
Жарқырап келген жаңа күн.
Бұрқылдап тірлік қайнары,
Гүлдерге тұнды алабым.

Толық

Жүрегімде жаңғырған жаңғырық бар

Жүрегімде жаңғырған жаңғырық бар,
Қайталанып тұрады сан ғұрыптар.
Мен ғаламға әлдене айтқым келді,
Естімеді, кеудесі мәңгілік тар.

Толық

Алар сыйдан әдеттегі кеш қалып

Алар сыйдан әдеттегі кеш қалып,
Сан соққанда жақсы адамды кеш танып,
Өң мен түстің арасында бір өмір
Өтіп жатыр ұйқылы-ояу есті алып.

Толық

Үміт керек саған да, маған-дағы

Үміт керек саған да, маған-дағы,
Жылтырасын сары шам бағандағы.
Үмітпенен жасарып жер дүние,
Үмітпенен жайнайды адам бағы.

Толық

Мына күн неге мені тоңдырады

Мына күн неге мені тоңдырады,
Көктемнің көп еді ғой мөлдір әні.
Жанары жағалаудың жалбарынып,
Әлдене айта алмады көл құрағы.

Толық

Ақша бұлттар арман айта бастаған

Ақша бұлттар арман айта бастаған,
Құс қанатын бауырына жастаған.
Сұлулықты көрем ылғи ол жақтан
Шексіздіктің сызығынан аспаған.

Толық

Арман құсым қанатын керген еді

Арман құсым қанатын керген еді,
Жаз айының жарқырап шат күндері.
Жұпар шашып маңайға тербеледі
Ай астында Арыстың ақ гүлдері.

Толық

Жылымық күн, жетпеді жерге демі

Жылымық күн, жетпеді жерге демі,
Құстар біткен қанатын сермеледі.
Жауып өтті ақ жаңбыр, тиылмады
Сағынышы жүрегін тербегелі.

Толық

Мейірім тұрды демін ішіне алып

Мейірім тұрды демін ішіне алып,
Жанында күлімдеген кісі қалып.
Шайқалып шаттық тұрды шыр айналып,
Алтын нұр аппақ айдан ішіп алып.

Толық

Ай астында керілді күміс қала

Ай астында керілді күміс қала,
Ол тынысын алады тыныш қана.
Батқан күнге қарады ол басы айналып,
Шыр айналды шырайы Шығыста да.

Толық

Сапарлар сан қызықты толғап еді

Сапарлар сан қызықты толғап еді,
Жылы жел қуып жетті жолда мені.
Салқында суық қарға бүріседі,
Жылылық – тіршіліктің ол да лебі.

Толық

Бісміллә, сөз бастадым хақтағала

Бісміллә, сөз бастадым хақтағала,
Ақ қарға өлең жазды аппақ ана.
Әйелдің бар бақыты баласында,
Бұлбұлдың сайрар кезі бақта ғана.

Толық

Құстарға жем бергенді ұнатамын

Құстарға жем бергенді ұнатамын,
Өйткені баласымыз бір атаның.
Құстың да, адамның да қанаты бар,
Қонатын тұғыры бір – ұлы Отаным.

Толық

Арман-ай, ақпан айы алқынады

Арман-ай, ақпан айы алқынады,
Өйткені ақша қары қалқымалы.
Ақша қар дегеніміз өрнектер ғой,
Өрнек те өмір үшін талпынады.

Толық

Мылқау қыздың монологы

Қақ айырып шығатын қара мұзға,
Қызғалдақтай гүл жарған дара құзда,
Мықтылықпен ұштасқан нәзіктігі
Болды біздің махаббат арамызда.

Толық

Көктем қайда жап-жасыл баққа оранған

Көктем қайда жап-жасыл баққа оранған,
Жаз қайда жүр жүрегі аппақ арман?
Қоңыр күзін төзіммен күтіп жатыр
Қоңырауын соғатын шақтар алдан.

Толық

Алқымға келді ақ нұрым

Алқымға келді ақ нұрым,
Ризамын саған, тағдырым.
Жапалақтайды ақша қар,
Жауады жиі жаңбырым.

Толық

Күз келгенде құс іздеп әнші бақтан

Күз келгенде құс іздеп әнші бақтан,
Жүрегіме қып-қызыл тамшы қатқан.
Жайсаң жазым соңына бұрылмады,
Ернеуінен үзілтіп бал шұбатқан.

Толық

Төңкерілген ғаламның төрткіл ені

Төңкерілген ғаламның төрткіл ені,
Әйнегімді ызылдап шертті лебі.
Қап-қара аспан сыздап тұр жауын төкпей,
Қап-қара аспан... дәл мендей дертті ме еді?..

Толық

Теңселіп бұлттар, сенделіп тағы көшті аспан

Теңселіп бұлттар, сенделіп тағы көшті аспан,
Теңселген бұлттың дидарын асқақ сес басқан.
Бүршіктеп талы, көгерген көктем көңілмен
Жайнаған дүние, сенімен әзір қоштаспан.

Толық