Өлең, жыр, ақындар

Үнсіз қалма, жүрегім, сөйле менің

Үнсіз қалма, жүрегім, сөйле менің,
Сөйлегім кеп тұрады кейде менің.
Мен тоқтата алмаймын бұрқыраған
Өмірімнің өміршіл ойлы өлеңін.

Толық

Жырла көктем, жырламас халің бар ма

Жырла көктем, жырламас халің бар ма,
Сағынышын сабылтқан сағым барда.
Көрсем деумен үздігіп жүрген едім,
Дауыл соғып тұратын дабылдарда.

Толық

Көлдерде балық біткен шоршып қайнап

Көлдерде балық біткен шоршып қайнап,
Шалқыған мұхит болды шалшықты аймақ.
Кеулімжай бала көңіл, дана көңіл
Жүреді қапталына торсық байлап.

Толық

Төгіліп қыркүйектің нұры көктен

Төгіліп қыркүйектің нұры көктен,
Ақ қайың мұңаяды сыры кеткен.
Үзілді жапырақтар, күз келді... деп
Айналып кете алмай жүр тірі көктем.

Толық

Жүрегім, есітемісің, жыл келеді

Жүрегім, есітемісің, жыл келеді,
Толқудан тілім менің күрмеледі.
Есікті аш, қабылдап ал, төрге отырғыз,
Бақыт пен қуанышты іргедегі.

Толық

Мен қайта келем, мен қайта жерге оралам

Мен қайта келем, мен қайта жерге оралам,
Бұлттарды жастап найзағайлары бораған.
Мамықтай жұмсақ жалпылдап жауса ақша қар,
Ақ қайың болып, ақ түбіт шәлі оранам.

Толық

Гүлді сүйдім шілденің аптабында

Гүлді сүйдім шілденің аптабында,
Түнді сүйдім сәуірдің ақ таңында.
Менің бала күндерім қалқып ұшты
Жазғы бақтың үлбіреп бақбағында.

Толық

Дүлей дауыл, дыбысы дамылдаған

Дүлей дауыл, дыбысы дамылдаған,
Ария боп жетеді әнің маған.
Көздің жасын көлкітіп бара жатыр,
Сағынышын баса алмай жалын далам.

Толық

Мен ғашықпын, аяулым, отты демге

Мен ғашықпын, аяулым, отты демге,
Отты демім отыз боп өтті менде.
Қарындастың қарақат көзі сынды
Көктем келіп қалғанда көп түменге.

Толық

Көшкен елдің жұртында қалдым ұмыт

Көшкен елдің жұртында қалдым ұмыт,
Арты жабы тірліктің, алды күлік.
Шалқасынан жатып кеп ойланды да,
Ай боп көкке ырғылды тарғыл үміт.

Толық

Үлбіреген ақ жейде киіп алып бар тоғай

Үлбіреген ақ жейде киіп алып бар тоғай,
Қиялдарға ғажайып беріледі әрқалай.
Қозғап едім бұтақты, сыңғыр етіп үн шықты,
Неткен сұлу төңірек, неткен сұлу қаңтар ай!

Толық

Суырылып кеудеден дара тыныс

Суырылып кеудеден дара тыныс,
Қызық болып құбылды жаратылыс.
Аспанның ар жағында аппақ астар,
Астардың қабатында қара тігіс.

Толық

Бұрқыраған күндердің бұршағында

Бұрқыраған күндердің бұршағында,
Берілуге болмайды мұнша мұңға.
Мен өзіңе тағы да күліп келем,
Ауруымнан айыққан бір шағымда.

Толық

Кеудемнен сызылып бір ән шығарда

Кеудемнен сызылып бір ән шығарда,
Тамшылар қосылады тамшыларға,
Билейді аппақ қайың шаршыларда.
Қолымды көлегейлеп көп қараймын

Толық

Түн өтті. Тағы да бір таң атты аман

Түн өтті. Тағы да бір таң атты аман,
Құлпырды күн астында жанат ғалам.
Ақ бауыр қарлығаштың қанатымен
Қалықтап барады ұшып алаптағы ән.

Толық

Шамы сөнбей тұратын сенегінде

Шамы сөнбей тұратын сенегінде,
Есіңе алма, не қалды көне күнде?!
Алақандай сенің де үлесің бар
Тіршіліктің тауқімет – елегінде.

Толық

Мен құл емеспін

Мен құл емеспін,
Мен күң емеспін,
Жетегімен жүргем жоқ құр елестің.
Ауытқыған заманның мұңын кешіп,

Толық

Айтылып адамзаттың ортақ әні

Айтылып адамзаттың ортақ әні,
Қамажай күндер келді қарқаралы.
Құбылған жәрмеңкелі бұл ғаламның
Ашылды ұланғайыр жарты аралы.

Толық

Көкешім, келдің бе деп қарай бергем

Көкешім, келдің бе деп қарай бергем,
Көктемім көлкігенде арай белден.
Самал жел сауын айтты бар ғаламға,
Дабысы естілді де талай жерден.

Толық

Аппақ гүлге көміліп аула қалды

Аппақ гүлге көміліп аула қалды.
Көктем бізді соғыссыз жаулап алды,
Жан жүректің астынан жалын көрдім,
Жалын біткен сүйеді лаулағанды.

Толық

Тыңдағаны арзан ән

Тыңдағаны арзан ән,
Талықсыған тар заман.
Жүрген кезде жағалап,
Құлататын жар жаман.

Толық

Тізбегі құстың ғажап ұшқанда

Тізбегі құстың ғажап ұшқанда,
Жетеді сыңсып сазы алыстан да.
Көмкеріп бидай кең дала төсін,
Қараша келді Қазақстанға.

Толық

Дүбірлі күндер өтті дөңеспенен

Дүбірлі күндер өтті дөңеспенен,
Дабылды жылдар жетті белеспенен.
Балам-ау, күліп тұрған сені көрсем,
Жастығым көз алдыма елестеген.

Толық

Ғаламат

Таңның күліп атқандығы ғаламат,
Қызғылт кештің батқандығы ғаламат.
Бауыры аппақ қарлығаштың аспанда
Қанаттарын қаққандығы ғаламат.

Толық

Амансың ба, мен бармаған тау беті

Амансың ба, мен бармаған тау беті,
Амансың ба, диуана күн әулекі.
Қош бол сен де, жайлы тұрмыс, жайлы өмір,
Шулап қалған надандықтың әулеті!

Толық

Найзағайлар оянады бір түнде

Найзағайлар оянады бір түнде,
Ғалам толып таңғажайып күркірге.
Шулы дауыс арасында аптығып,
Айтарыңды айт, жүрегім, іркілме.

Толық

Бір ақ жарық келеді. Күшті жарық

Бір ақ жарық келеді. Күшті жарық,
Айқай салып барады ішті жарып.
Бауыры аппақ қарлығаш топ-тобымен
Қара орманнан топталып ұшты барып.

Толық

Сабылып сезімдердің сәуірі кіл

Сабылып сезімдердің сәуірі кіл,
Басылмай жүректердің жауыны бір,
Бұрқырап ақ көбігі көкке атылған
Бұрқанған Мұқағали дәуірі бұл.

Толық

Шұбырынды ұласып ақ табанға

«Шұбырынды ұласып ақ табанға»,
Жердің бетін топан су қаптағанда,
Ғашық қылған Абайды ару Тоғжан
Ақ күміске маңдайын қақтағанда,

Толық

Не боп кетті дүние, не боп кетті

Не боп кетті дүние, не боп кетті,
Қу тіршілік аямай дедектетті.
Ауыл жақтан сағынып келген досым
«Қош» деместен еліне жөнеп кетті.

Толық

Ренжіме

Бір түп ағаш артық ектің, ренжіме,
Жалғасысың жарты беттің, ренжіме.
Зорлықшылдар зорлықтарын жасаса,
Жалын болып шарпып өттің, ренжіме.

Толық

Қара өлең

Қара арғымақ жалын құшты,
Қамығады қалың ел.
Сағыныштың суын жұтып,
Сарғаяды сары бел.

Толық

Көгілдір көкжиегі аспаным кең

Көгілдір көкжиегі аспаным кең,
Жеткізбес алты қырды асқаныммен.
Құлпырып мың сан гүлі тұрса-дағы
Сол жаздан мынау бір жаз басқа мүлдем.

Толық

Ертегі

Бәрі ертеңде, болашағым ертеңде,
Үмітіңе үкі тағып, көркемде.
Талықсыған тамырына су барсын,
Су құямыз жасыл шыбық өркенге.

Толық

Жылдар жұлдыздай ағады

Жылдар жұлдыздай ағады,
Күндер қоңырау қағады.
Бақбақ ұшады бақтарда,
Көзден ыстық жас тамады.

Толық

Жаңбыр нұр құйды

Жаңбыр нұр құйды,
Жүрек жыр құйды.
Маңдай тұсымда
Сәуле сырғиды.

Толық

Иірім тапты иректері арнаның

Иірім тапты иректері арнаның,
Арналарға ағыс табу – арманым.
Тұмандарда тау ішінде адаспа,
Топтан озған, темір тұяқ тарланым!

Толық

Қара түн, қара көздің нұры сынды

Қара түн, қара көздің нұры сынды,
Ұнатам жорға мінез жүрісіңді.
Бір белгі соғу үшін кеткен жылға,
Құя бер, қалыпқа сал құрышыңды.

Толық

Күн болып кіргім келді қара бұлтқа

Күн болып кіргім келді қара бұлтқа,
Жиек боп тұрғым келді аралықта.
Айналып сыңар түйір тамшыға мен,
Тіреліп қалғым келді қарамықта.

Толық

Барады қайран Уақыт жылдам ұшып

Барады қайран Уақыт жылдам ұшып,
Уыстап көк теңізді тұрған ішіп.
Өзгеге өз дауысын жеткізе алмай,
Шындықтың жақ сүйегі тұр қарысып.

Толық