Өлең, жыр, ақындар

Әке

Төсеніп топырақтан текеметті,
Қойнына қара жердің әке кетті.
Түгендеп тау мен тасты, ой мен қырды,
Күн астын қаншама жыл мекен етті.

Толық

Әке жұртында

«Іліндім құрығына кәріліктің,
Барады еті қашып кәрі жіліктің.
Шарлаған қазақ жерін қайран басым,
Түбіне түсерсің­ау құр құдықтың,

Толық

Көзімнен ғайып болды

Өмірдің ауыр жүгін арқалаған,
Көзімнен ғайып болды дархан анам.
Дауылды, боранды да сезбеуші едім,
Ол барда жел жағымды қалқалаған.

Толық

Ата-анам туралы

Астында көк аспанның мөлдіреген,
Анам жоқ ақ жаулығы желбіреген.
Әкемнің құр сүлдері қалқияды,
Қарттардың қатарында селдіреген.

Толық

Ұшақтан жылдам бұлттар

Таңертең күн ашық,
Тұр еді нұр шашып.
Аспанда бұлт жоқ:
Ендеше күдік жоқ.

Толық

Текемет

Біреуі жүн жаймалап,
Біреуі су себеді.
Енді бірі шиге орап,
Жабылып бәрі тебеді.

Толық

Күн тоқыған кілем

Күн
Кілем тоқиды,
Нұрмен тоқиды,
Гүлмен тоқиды.

Толық

Өнерлі балалар

Қанат, Марат екеуі
Қамшы өре алады.
Таңат, Талап екеуі
Тамаша ән салады.

Толық

Суретші боламын

Суретші болам өскенде,
Саламын туған даламды.
Қызарып батқан кештерді,
Жұмыстан қайтқан анамды.

Толық

Суретші ата

Шалкөденің гүлін-ай!
Елге тартқан сыйындай.
Ақындардың алыбы
Мынау – Біржан, Сүйінбай.

Толық

Түн

Ұясына күн батып,
Айналаны түн басты.
Дала мүлгіп балбырап,
Жым-жырттыққа ұласты.

Толық

Теледидар саңқылдап

Теледидар саңқылдап,
Үйрекке тіл бітірді.
Қара қарға қарқылдап,
Сөйлеп кетті біртүрлі.

Толық

Қанша сәбіз еді?

Біздің үйде көжек көп,
Іштерінде өжет көп.
Әсіресе бес көжек,
Маған нағыз дос көжек.

Толық

Мен таңдайтын мамандық...

Ай - һой, ғажап қандай бұл!
Ал, қане, кәсіп таңдай біл:
Аламын қандай мамандық,
Алдымда толған таңдау тұр.

Толық

Итжейде

“Қой, бөпешiм, бұлқынба,”–
Көндiрдi əжем ырқына.
Əйбəт жейде кигiздi,
Тiгiсi тек сыртында.

Толық

Шілдехана. Бесік той

“Құтты болсын!..” айтылып,
Мəз-мəйрам боп жатты жұрт.
Жауып жатыр шашу боп,
Өрiк-мейiз, тəттi, құрт…

Толық

Аға атандым мен-дағы...

Қалай тағам бекер мiн,
Жұрт:
“Жiгiт боп есейдiң,
Бауы берiк болсын,– дер, –

Толық

Бұл кім?

Көрген жанды таң қалдырар,
Үш келiдей –
Салмағы бар…
Бойы –

Толық

Бөпешім

Қуаныш сыйлап күрт, шұғыл,
Болды бұл бiр құтты жыл.
Бөпем туды –
Құп-құйттай,

Толық

Ат қою

Өмірден көп көргені,
Ақсақалға төрдегі:
“Азан шақыр,
Ат қой“,– деп,

Толық

Қалжа

Əжем гүлдей жайнады,
Атам тiптен жайдары:
“Қалжасы,– деп,– келiннiң.”
Қой сойды атап

Толық

Сүйінші!

”…Сүйiншi!
Ой-һой!…”
Тым ерлеп,
Есiк қақты бiреу кеп.

Толық

Жарысқазан

Жадырамай күн ұзын,
Сипап үнсiз бұрымын.
Əлсiн-əлi
Анашым,

Толық

Құрсақ той

…Думан шалқып, тынбады əн,
Көрген түстей бұл маған:
Жасап жатыр тойды жұрт,
Бөпеме

Толық

Құрсағында анамның зор қуаныш бұғып жүр

“…Уақыт тығыз…
Амал жоқ,
Қызметтен қалам…”– деп:
Қиналмайды ендi анам,

Толық

Махаббат- дастан

Махаббат – дастан,
Талай жандар жырлаған.
Ақындар мен сазгерлер ,
Үзілместей жыр жазған.

Толық

Қазақтың сусыны

Ұлы дала байлығы ,
Дер едім қазақ сусыны.
Ауыр дертке ем болған,
Шұбаты мен қымызы.

Толық

Түнгі аспан

Түңіреніп түскен кезде сен еске
Білмейтіндей кеткеніңді келмеске
Тірі пенде маған көмек бере алмас
Бере алмайды маған ешкім кеңес те

Толық

Апама

Елді аузына қаратқан,
Өнерімен көзге түсіп,
Бүкіл халық тамсанған,
Әрі әнші, әрі ақын жан анам.

Толық

Тойды тоқтату керек деген бауырыма

Той -томалақ бітпесін қазағымда,
Жаным -ау, осы тоймен сен алыспа,
Ат шаптырып, көкпар тартып ,
Тойлаған жақсылығын бабалар да.

Толық

Өзім туралы

Менің жаным нәзік, неге болсын мүжілем,
Түсінбейді мені көбі, оларға мен не дер ем?
Тұңғиыққа түсіп кетіп, шыға алмай ,
Серпіле алмай отырған мен не берем?

Толық

Төребай мен Сара

Біледі, Үйсін, Найман Сара екенім,
Жасымнан өлең қуған жан екенім.
Еліне Төребай да болыс бопты-ау,
Ығында жүруші еді Қаракеңнің.

Толық

Сара мен Құдайберген

Келін боп бұл ауылға Сара келді,
Қолына домбырасын ала келді.
Төлімен Тасыбайды көбейтсем деп,
Ішіне бір баласын сала келді.

Толық

Сара мен Ермек

Той бастап ақын Сара əн салады,
Дауысын естіген жан таң қалады.
Сол күнде жастау кезі жалындаған,
Құбылып тоты құстай толғанады.

Толық

Сара мен Тəсібек

Қонады қалың үйсін Қараталға,
Мінеді Сарбас ағам өрме жалға.
Тəсібек, өтірік айтпай, шыныңды айтшы,
Өзіңнің Айтқожадай атаң бар ма?

Толық

Қош бол, елім!

Жүргенде бір шапандық олжа сынды,
Ел-жұртым көрген еді көз жасымды.
Қанды көз қарақұстың тырнағынан,
Босатып зорға алып ем өз басымды.

Толық

Көп сəлем Ыбыкеме, дұғай-дұғай

Әй, Шəке-ай, қабырғамды кетті-ау тіліп,
Айтқаны Ыбекемнің қадір біліп.
Қажыған қайғы басып, аға-екеме.
Тілеймін ұзақ жылдар ғұмыр-тірлік.

Толық

Шымылдық

Көк жайлау, көтеріңкі ел, көңілді жаз,
Мал күйлі, жайылым гүлді, жан-жануар мəз.
Өрмелей тау бөктерін өскен қайың,
Бұралып жел қозғаса айтады наз.

Толық

Торығам

...Қысылма, қызым! – дейтін Павел ата,
Болды ма айтатұғын сөзі қата?
Жақындап Жиенқұлдың қыл шылбыры,
Барады буындырып жанға бата.

Толық

Қарлығаш

Толғанып терең ойға баттым, ағай,
Бір таңға көз іле алмай жаттым, ағай.
Жайдары жүрегіме от боп түсті,
Әр сөзі сіздің жазған хаттың, ағай.

Толық