Өлең, жыр, ақындар

Қаражал

Менің жаным қоштасуға осал-ақ,
Туған жердің тауын жүрмін тасалап.
Қаражалға қағанағын жаруға,
Қара бұлттар көп келеді бошалап.

Толық

Біздің ауыл

Тарбағатайдың теріскейіндегі өзендер,
құлдыраңдаған әр бұлақ,
біздің Үш Төбеден басталған.
Көне дәуірдің сырын шертетін кезеңдер,

Толық

Қансонар

Қар жауса қабағынан сүрең кештің,
Жұлдыз бағып соңынан жүрем көштің.
Бұзады тыныштығын қара түннің,
Күрт-күрт шайнап сұлысын күрең бестім.

Толық

Фауст

Жарқ еттің ғой алдымнан бұлдыр елес,
Мазалаған талайдан бір бұл емес.
Шеңгеліне шабыттың аламын ба?
Әлде тағы айрылып қаламын ба?

Толық

Ақын

Аш маған пейіш есігін,
Мұқатпа, мен мейманмын!
Адам — менің есімім,
Ерімін, тірлік — майданның.

Толық

Бар еді, бар-ды құштары.!

Бар еді, бар-ды құштары.!
Бар еді-ау! Енді басқа күн:
Білемін бірде құшқанын —
Сол күннен бері қасқамын.

Толық

Үр қызы және ақын

Үр қызы
Есігін бағып пейіштің
Тұрған мен бір сақшымын
Ентелейсің, ор түсің,

Толық

Мұхаммед айтқан

Өлгендерге дұшпан жылап-сықтасын,
Енді олардың білем көрден шықпасын.
Мұсылмандар барады тек жаннатқа,
Біз жатпаймыз еңіреп сосын зарлап та.

Толық

Хафизге

Ләззатқа құл,— деп — тахт, тозаң,
Тәтті,— деп,— соры құлдықтың,
Таппаған халық таптың заң,
Түсіндің сырын тірліктің.

Толық

Зылиха

Безбеймін мен ақыннан!
Сырымыз бір айнымас.
Арбадың сен, алқынған,
Жүрегімді ару жас.

Толық

Шалма ора басыма, тәж ғып маған

Шалма ора басыма, тәж ғып маған.
Шырай берер сол мата жарқыраған.
Иранды билегенде, Аббас шахтың,
Маңдайы мұндай тәжбен сән құрмаған.

Толық

Зылиха

Бұл сәтті қайтіп бүркеймін?
Бақытқа енді бас ұрам.
Ұрымды сотқа бермеймін,
Олжамды алған жасырам.

Толық

Хатем:

Ұрлық тумас себептен,
Ұры ғой себеп өзі де.
Ұрлап алды жүректен,
Ләззәтімді сезді де.

Толық

Зылихаға

Төгемін деп толқын жұпар,
Алқына алған демдеріңе,
Азап шегіп, болып іңкәр,
Жүз гүл солды шөлмегінде.

Толық

Өлең және мүсіндеу

Мейлі грек, қара батпақ балшықтан,
Соға берсін әсем, кербез сымбатты,
Мейлі мәңгі сол мүсінге болып таң,
Төксін лебін жалын атып тым қатты.

Толық

Пәтуа

Хафиздің шайырлық тұлғасы —
Саф кемел шындықтың шың басы,
Дегенмен, бағзыда жарықтық
Кетеді-ау жоқ жерде ауытқып,

Толық

Қайдан келдім бұл жерге? Ешбірі де жоқ есте

Қайдан келдім бұл жерге? Ешбірі де жоқ есте,
Өткен өмір жолдары айналғандай елеске.
Махаббат пен қуаныш жан достарша қауышқан.
Мамыр міне. Бола ма қапта тудым демеске!?

Толық

Құмарланып, қауышу

Өңім бе, жаным, жарығым,
Сенбісің?.. Төсің?... Қолың ба?
Сағынып, аңсап, сарылып,
Өлер ме ем. әттең. жолыңда!

Толық

Мойындау

Жасырам деме жалынды
Өшер де, кетер дерегі.
Тал түсте жалын — сағымды
Түтіні-ақ ұстап береді.

Толық

Жыр сыры

Жырда қандай нақыл бар,
Күші неде анықта?
Ұғып соны ақындар.
Мақұлдасын халық та.

Толық

Үйреттім бе жендеттерді

Үйреттім бе жендеттерді,
Айбалтамен шабысуға.
Төбелеске — тентектерді,
Жаушыларды — табысуға.

Толық

Рақат азап

Күндейді Жұртқа тіс жарма
Білсін тек дана сырыңды.
Өлімге ғана құштарға
Арнаймын мадақ жырымды.

Толық

Көрініс

Күн құдай шырағы
Жаңбырмен табысса,
Нұр шеңбер шығады
Жарқ етіп алыста.

Толық

«Батыс-шығыс диванынан» ҺИЖРА

Теріскей, Күнгей, Түн жақта
Патша жоқ, тақ жоқ бұл уақта,
Аттан сен алыс Шығысқа,
Ауамен көне тыныста,

Толық

Көздері-ай маған қараған...

Көздері-ай маған қараған...
Есімде ерін, төсі де...
Жүрегім, тәнім жарадар —
Бәрі жоқ. Бәрі есімде.

Толық

Адамзат өрісі

Баяғыда, ерте заманда,
Әулие баба сұстанған
Сабырлы қолмен ғаламға,
Күркіреген бұлттардан,

Толық

Жолаушының дауылдағы жыры

Сұсты құдірет жебелеген сол адам —
Қорықпайды нажағайдан, жауыннан,
Өшпес ерлік жүрегінен, жанынан.
Сұсты құдірет жебелеген сол адам —

Толық

Сиқыршының шәкірті

Қарт сиқыршы жөнелді!
Кеткеніне қуандым,
Табиғатқа мен енді,
Сұс болуды ойландым.

Толық

Той суреті

Өлең, жырда марапаттап жатамыз,
Бір графты даңқы менен аты аңыз.
Немересін үйлендірді, ішіп-жеп
Дуылдастық — сол ғой біздің батамыз...

Толық

Диірменші қызының өкініші

Бозбала
Жоғал, аулақ! Кет деген соң, кет бірден!
Ар алдында өзіме серт еттім мен.
Хауа апаның жатырына тартқансың,

Толық

Диірменші қызының қулығы

Ерсі болды-ау мына қылық,
Ес-түсіңді кім алған?
Тоғай барып, дұға қылып,
Арылып па ең күнәңнан?

Толық

Жігіт пен диірмен өзені

Жігіт
Қайда ақтың, өзенім,
Неге асықтың?
Мұнша неге мәз едің,

Толық

Паж бен диірменшінің қызы

Паж
Апыр-ау,
Сен айдалада,
Асығасың қайда ғана?

Толық

Қызғалдақ

Балбыраған бәйшешегі баулы бақ.
Бұлақ аққан күміс суы сылдырап.
Желпінеді жиегінде ақырын,
Алқызыл гүл, аласа бір қызғалдақ.

Толық

Цыган әні

Ағынды тұман, басқын қар,
Түнерген орман, түн ортасы болған кез,
Үуһілейді үкі жылал жырақта,
Ұлиды шулап қасқырлар.

Толық

Шексіз алла, бәрін де сыйлар шексіз

Шексіз алла, бәрін де сыйлар шексіз,
Пейілдіге сыйлайды барлығын да!
Барша рақат мәңгі де болар шексіз,
Әлем толы мәңгі де зарлы мұңға!

Толық

Парабаза

Тұрғанда бұрқап жыр жаның
Қиялға құл ең өзің де.
Білсем деп өмір сыр-мәнін,
Асықтың білім, сезімге.

Толық

Ай толықсып шыққанда

Қайтіп мені қалдырдың?
Қасірет енді жаныма!
Бұлтты кеудем қалың мұң.
Сен жоқтықтан алдымда!

Толық

Түнек кетіп, жалғасты

Түнек кетіп, жалғасты
Алшақ белдер жақындап.
Жанды көкте, алғашқы
Алтын жұлдыз жарқырап.

Толық

Махаббат трилогиясынан «Элегиядан» үзінді

Тұншықса адам қайғы шегіп азаптан,
Құдай маған қасіретіңді шерт деді.
Сағынышты кездесуден не күтем?
Әлі күнге жайылмаған гүл ме екен?

Толық