Өлең, жыр, ақындар

Сенің ғана

Көздеріңмен сырласқан қиғаш қасың,
Жанарыңды көңілсіз күй баспасын.
Адал аппақ, ақкөңіл мінезіңмен,
Қымбат жансың жаныма сыйласқасын!

Толық

Қазақ қызы

Мен қазақ қыздарына қайран қалам,
Жанары, жаны жаздай жайраңдаған.
«Қыз өссе елдің көркі» деген сөзді
Қапысыз қалай айтқан қайран бабам.

Толық

Абай-дана

Ерініп, бекерге аунап жатпа,
Қара сөз оқып, одан да өлең жатта.
Еріншектік бес дұшпанның бірі деген
Абайдың құраған антын сақта.

Толық

Пайғамбар

Күнбатысты қараңғылық қаптаған,
Күнi батып, жаңа таңы атпаған.
Түнерiп жүр түннен туған перiлер,
Тәңiрiсiн табанына таптаған.

Толық

Қорқыт

Алтайға жер жүзінде тау жоқ жеткен,
Алтайға бетегедей алтын біткен.
Бейіштей алтын Алтай етегінде
Ертеде алаш елі мекен еткен.

Толық

Кенже Ақтан Керейұлының Болжау сөзі

«Бісімілә рахман рахим –
Әуелі бастар сөз еді.
Асыл сөзді түсінер
Қазағым дархан ел еді.

Толық

Уақыт

Уақыт жақсы жолаушы тау айналып,
Күн қызуын күтеді жер табаны.
Таулар ауыр ұйқыдан ерте оянып,
Аспан-теңіз бетіне нұр толады.

Толық

Қара өлеңім

Ежелгі аңқау, момын қара өлеңім,
Томсарып тамыршыдай табар емін.
Ыстығым аса қалса жалбызға орап,
Тигізген тынысыма жылы демін.

Толық

Қызыл бояу

Табиғат бір суретші епті шебер,
Жер-топырақ бетіне нұрын төгер,
Күннің қызыл бояуы қандай жақсы,
Күн бір ерке сұлу сал бақыт берер.

Толық

Тас ілгек

Ақ тамақ сол қарғамның асыл жері,
Тезірек бейітім бол, жасыр мені!
Сол менің құлыптасым хат жазулы
Көк мәрмәр алтын балдақ тас ілгегі.

Толық

Шығыс романтикасы

Есіме түседі жаңа оянған бір бүркіт,
Қаңтарда сұп-суық тас үстінде отырып.
Ақын болсам егер, айтар едім:
Ежелгі жыр-эпостардан мысал келтіріп.

Толық

Ұлттың ұлы мұраты

...Нұх мінген кеме,
Қайнарға енген
Қазығұрт емей қай маңға келген?!
Топан су соңы тобықтан аспай,

Толық

Көкең бе?

Көкең бе?
Көкең сенің,
Көкең сенің
Сорып жүр Жезтырнақтың жеті емшегін.

Толық

Терісқақпай

Адамды адам айналды аямасқа,
Арызымды айтамын қай Алашқа?
Қорамсаққа қол салғым кеп тұрады
Айнамкөлде қос аққу аяласса.

Толық

Дел-сал денем

Дел-сал денем...
Деліқұлға дегбірсіз «дем сал...» деп ем:
Үшкірді де түшкірді Ол бетіме.
Жел жүгіріп өткендей көл бетіне:

Толық

Ғашық болу...

Ғашық болу...
Емес ол тасып-толу.
Қамкөңілдің дауасы—қасықтағы у.
«Көлеңкемді көмген жан өлмесін...» деп

Толық

Енді маған бүршіктеу жоқ, бүрлеу жоқ

Енді маған бүршіктеу жоқ, бүрлеу жоқ,
Жанған шоқты жан-жағымнан үрлеу көп.
Әлем-жәлем Мәйшатхана тәрізді
Тастөбеме жұлдыздарын ілген көк.

Толық

Жаныма азық болдың аз ғана күн

Жаныма азық болдың аз ғана күн...
Жанбадым,
Жалынбадым,
Маздамадым.

Толық

Жарты

Қансонар...
Қарыс қабақ: Қаңтар, Ақпан...
Алты ай қыс ауа қоймас Арқа жақтан.
Бойыңа боза ғұрлы қан таратқан

Толық

Қоңыр әуен

Достан да, дұшпаннан да қалған көңіл
Аңсап жүр аққулы әуен, арман көлін...
Күнгейге Күнікейдей қызды ұзатып,
Танакөз тағдырымды таңнан көрдім.

Толық

Жантәсілім

«Қыстың желі ызғырып, терезені шертеді...»
Дені қашқан денеде дегбірсіздік дертеді.
Әлімсақтан ақиқат аманаты Алланың:
Тірі жүрген пендеге өлу де бір серт еді...

Толық

Жалғыздық

Басқа адаммын мен бүгін,
Басқа адаммын:
Жанарымды ашқылтым жасқа малдым.
Басылмайтын өксігі жылағанмен,

Толық

Тылсым түн

Жер неге қимылдайды, теңселмейді?
Теңселгенмен, бәрібір, ел сенбейді.
Қимылдасын,
теңселсін,

Толық

Қардаш

Қанбазарда жүк артқан арбасына
Қандасыма:
Қайылмын қардашыма.
Тастұғырды қайтейін қатып қалған,

Толық

Әліппе

Жақсы кітап - "Әліппе",
Үйретеді әріпке.
Қуыршақпен қоштастым.
"Әліппемен" достастым.

Толық

Кел, балалар, ойнайық!

Кел, балалар, келіңдер,
Қолдарыңды беріңдер,
«Мысық-тышқан» ойнайық.
Мысық пенен тышқандай

Толық

Тіл туралы

Тіл деген -өнер-білім есігі ғой,
Тіл деген- Абай, Мұхтар есімі ғой.
Тіл деген- менің қазір талантымды,
Танытып тұрған жалғыз есілі ғой.

Толық

Үлкенге құрмет- кішіден

Үлкенге құрмет кішіден,
Достарым мұны білгейсің!
Сыйлаған құрмет ісіңмен,
Өзгеге тәлім бергейсің.

Толық

Ұғындырған ұлылықтың не екенін

Ұғындырған ұлылықтың не екенін.
Құлын шағым кісінесе қырлардан
Желпілдеген жел боп саған жетемін!
Құнан кезім күркіресе, күндей боп

Толық

Кісі таңдап араласу – сән болды

…Кісі таңдап араласу – сән болды,
Жоқтың жолы – кеседі деп бар қолды.
Ол қырттарға өкпе де артпай, наз да артпай,
Тамашалап жүріп келем тар жолды.

Толық

Жүрегiме кiр жасырғым келмейдi

Ойдан басқа серiгiм жоқ. Сенделгем.
Түсiмде де ойлар маза бермейдi…
Жұмыр жерден сыр жасырғым келгенмен,
Жүрегiме кiр жасырғым келмейдi.

Толық

Қарғам-ау, себеп көп-ті мына өмірде

Қарғам-ау, себеп көп-ті мына өмірде,
Себепсіз жүре алмайсың біреуің де.
Бағың жүр.., жақсылардың жүрегінде,
Сорың жүр.., жамандардың тілеуінде.

Толық

Бұ дүниенің сахнасында

Бұ дүниенің сахнасында
Құдай қойған драмадай күрделі,
Тағдырым бар мүлде бөлек сүрлеуі.
Кісендеулі жүрегіме қарамай,

Толық

Құс болу да қиын боп тұр

Бір-ақ күнде бақ та жайнар, сор қайнар.
Бір-ақ күнде жөнсіз сөзің — жол байлар.
Дəн теріп жүр жапасынан сиырдың,
Біздер, əлгі… бұлбұл дейтін торғайлар…

Толық

Досым бар ма, бiлмеймiн, жауым бар ма?

Досым бар ма, бiлмеймiн, жауым бар ма?
Тамырымнан бүгiлем дауылдарда.
Бауырымды жегiзiп “ит пен құсқа”,
Ақыл айтсам, сосын кеп, бауырларға.

Толық

Ана

«Ана, сен.., жыламағын…»
Бесігімде-ақ шырқадың жұмақ-əнін.
Сол əн мəңгі кеудемде ұялайды
Көкірегімнен шыққанша бұла жаным.

Толық

Қарындасқа

Ауылдан Алматыға кеше келген,
Ізетті қыз екенсің шеше көрген.
Еркіндіктің есігін ерте ашыпсың,
Сүрінеді екенсің неше жерден?

Толық

Қазақ

Не боп мынау құрғыр заманым,
Кейде ойланып жағамды ұстап қаламын.
Адамдықтан жұрдай болған надандар,
Кесірінен кінәлі боп барамын.

Толық

Үш жүздің шежіресі

Қолға алып домбырамды аттанайын,
Көңілде не бар екен ақтарайын.
Жібекке меруертті қолмен тізіп,
Нақыштап сөз өрнегін тақталайын.

Толық

Қазақ шежіресінен өлеңмен жазылған қысқаша мазмұндама

Ал ұста, ойды тербеп, қолға қалам,
Жалқау боп, жүре бермей, болма сараң.
Артыңа аз да болса бір сөз қалдыр,
Бар болса, баста пікір, ойда санаң.

Толық