Ерке шақ
Айналайын, қарағым, орта бойлым,
Сары майдан айырып торта қойдым,
Еркем-ай.
Таста, қалқам, ойынды,
Қарайғанға қараймын қабан ба деп,
Қамшылаймын атымды шабам ба деп.
Өткеннен де сұраймын кеткеннен де,
Туған жерім Ақбұлым аман ба деп?
Қызды қор ғып жасаған жаратқанның,
Мал бергеннің аузына қаратқаның-ай,
Елім-ай, елім-ай!
Сүйгеніме бара алмай арманда боп-ай,
«Кел» деп едің, Елігай, келіп тұрмын,
Отқа түспей өртеніп еріп тұрмын.
Сертте тұрсаң, мен сендік—жаным құрбан,
Сырым осы—сертімді беріп тұрмын.
Ғыззатлу хат жазамын, қалқам саған,
Самарқау осы күнде көңілім шабан.
Мұғаллақ екі дүние бірінде жоқ,
Дариға құр жастықпен өтті заман.
Ауылым көшіп барады көк қауланға, әй,
Жабағы арық, тай семіз көп сауғанға, ай-ду-ай!
Екі жастың тілеуін берген күнде, әй,
Қосып-қосып қойсашы көңілі ауғанға, ай-ду-ай.
Аспанда ұшып жүрген қара шыбын,
Нәрсенің қолдан шыққан, дүние-ай, бәрі шығын.
Көп айдың көрмегелі жүзі болды,
Жүрмісің аман-есен, дүние-ай, қарашығым.
Жылдар да, жылдар да бар, бағзай, бағзай,
Келеді бір наурызда, дүние, елдің жазы-ай.
Алабын айдын көлдің сулар алса,
Сыңқылдап ұшып-қонар, дүние, үйрек-қазы-ай.
Ғашық болдым көрдім де, ей, қалқажан,
Бір сөзім бар көңілімде-ау, айта алмаған-ай.
Сүйсіндіре күлімдеп-ай, қарайтұғын,
Айналайын көзіңнен-ау, жаутаңдаған-ай.
Есігімнің алдында балғын көлді-ай,
Балғын көлді-ай,
Балғын көлдің балғынын алғым келді-ай.
Ойпырым-ай, ой-ой достым жан,
Өкшесі етігімнің айнала жез,
Айналайын көзіңнен дөңгелек көз.
Екеуміз екі рудың баласы едік,
Қаңбақтай жел аударған болыппыз кез.
Барады аулым көшіп Балғын көлге,
Балығын балғын көлдің алғым келді.
Ойнаған бес-алты күн қалқатайым,
Жерінде аттандырған қалғым келді.
Алдында есігімнің балғын көл-ді, ай,
Балығын балғын көлдің, алғым, келді, ау.
Бірге өскен кішкентайдан қыз Дариға-ау, ай,
Жеріңде аттандырған, қалғым келді, ау.
Екеу-екеу қосылып ән салалық,
Жегіп шана тай көкке қолға алалық.
Айлым бекем
Дарайлым.
Көшкенде жылқы айдаймын-ай, сарыменен,
Қорғасын мылтық аттым, о, шіркін, дәріменен.
Бетіңнің алақандай-ай, қызыл үшін,
Аулыңның араз болдым, о, шіркін, бәріменен.
Уа, шіркін, ғашықтықпен көңілде арман,
Жетем деп мақсатыма көңілге алған.
Жас жүрек көтеріліп қылмас тұрақ,
Келер деп қашан хабар ғашық жардан.
Бауырынан Ерейменнің егін ектім,
Бір шелек ақ бидайды жерге септім.
Аттари, угай
Ғашық жар, сәулем, аман бол.
Ей, жайлауы-ай, еліміздің теңіз-көлді-ай,
Желқомыз теңіз жайлап семіз келді-ай.
Тарта бер түйең басын, Жияншашеке,
Құрытқан ынтық зарым сегіз келді-ай-ай.
Қарсы алдымда Гүлжансары-ау,
Гүлжандай бола бермейді-ай-ай қыздың бәрі.
Жігіттің еш арманы болмас еді-ай,
Гүлжандай болса, шіркін-ау-ау, алған жары.
Гүлдар-ай гүл бағы шашқан, бұлбұл құстан,
Не пайда өнері-ай жоқ, шіркін, жастан.
Арқада екі торы ат сор жалаған, гүлдар-ай,
Біреуі кекіл қағып жорғалаған, гүлдар-ай.
Гүлдараймен қыз белін қынайтұғын,
Малға кетіп қыз сорлы жылайтұғын,
Гүлдарай!
Аузы қисық болса да малым бар деп,
Қылығың жалған туысқан,
Қырт пен мылжың ағайын,
Бәрінен де дауасыз
Өсекті қайтіп бағайын?
Сөзім бар да, көзім жоқ,
Көзім бар деп жатпадым:
Би мен бекті жақтадым,
Бай, мырзаны мақтадым.
Әуелгі қазақ деген қалың жұрт,
Миығынды көрсетпей,
Ұстарасыз өскен мұрт.
Ұйқы басып сезбедік
Ата қоныс Арқадан
Басында қазақ ауғанда,
Күзді күнгі нөсердей
Көзінің жасы жауғанда,
Тауды екіге жарасың,
Тастың қашап арасын.
Кесіп өтіп кезеңді,
Аягөз, қайда барасың?!
Қалам алып хат жаздым сізге таман,
Бір хат жібер кешікпей, сірә, маған-ай.
Қыздарда да қыздар бар,
Жарылмаған қауындай.
-
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі