Замана сипаты: білімі көптер жұрт билемей, малы көптер жұрт билер заман.

Ілмектер: мал, жұрт, заман Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Балам деген жұрт болмаса – жұртым дейтін бала қайдан шықсын!

Ілмектер: жұрт, бала Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Тілі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады.

Ілмектер: тіл, жұрт Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Жұрт керегін білетіндер – көп, істейтіндер – аз.

Ілмектер: жұрт Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Жұрт әділ болмай, жұрт ісі оңға баспайды.

Ілмектер: әділдік, әділ, жұрт, оң Әлихан Бөкейханов

---

---

Ел үшін аянба – ерлігіңе сын,
Жұрт үшін аянба – жігіттігіңе сын.

Ілмектер: ел, жұрт, ерлік, жігіттік Бауыржан Момышұлы

---

---

Жұрт пайдасына таза жолмен тура бастайтын ер табылса - қазақ халқы соңынан ерер еді.

Ілмектер: жұрт, қазақ, ер, халық Әлихан Бөкейханов

---

---

Біздің жұрт бостандық, теңдік, құрдастық, саясат ісін ұғынбаса, тарих жолында тезек теріп қалады.

Ілмектер: тәуелсіздік, жұрт, бостандық, теңдік, саясат, тарих Әлихан Бөкейханов

---

---

Қазақ сайлауы - жұртқа келген бір жұт: сайлау жылы мал бағусыз, егін салусыз, пішен шабусыз қалады.

Ілмектер: сайлау, қазақ, жұрт, жұт Әлихан Бөкейханов

---

---

Еуропада халық партия болғанда адаспас ақ жол табамыз деп, адам аспас асқар белден асамыз деп, жұрт ілгері басатын іс қыламыз деп таласады.

Ілмектер: Еуропа, партия, халық, жұрт Әлихан Бөкейханов

---

---

Француз, орыс һәм өзге жұрттың тарихынан көрінеді: молда үкіметтей ақша алса - сатылып кетеді. Рухани іс аяқ асты болады. Жалақы алған молдалар үкіметке жетекшіл болып, еріп кетеді.

Ілмектер: фрнацуз, орыс, жұрт, тарих, ақша, үкімет Әлихан Бөкейханов

---

---

Ер жігіт – ел-жұртының панасындай,
Жақсы әйел әммә жұрттың анасындай.
Жақсыға ешкімнің де жаттығы жоқ,
Көреді бәрін де өз баласындай.

Ілмектер: ер, жігіт, пана, әйел, әйел, жұрт, бала, жақсы Сүйінбай Аронұлы

---

---

Бағың барда, жігіттер, - тоқталып, сірә, іркілмес,
Жұрт қарасын қызығып, бәрекелді деп шіркінге.

Ілмектер: өмір, жұрт, жігіт Майлықожа Сұлтанқожаұлы

---

---

Біз өзіміздің аяулы қасиеттеріміз жайында неғұрлым көп айтсақ, соғұрлым оған жұрт аз сенеді.

Ілмектер: қасиет, жұрт, сенім Пьер Бошен

---

---

Ұлттың сақталуына да, жоғалуына да себеп болатын нәрсенің ең қуаттысы – тіл. Сөзі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады, өз ұлтына басқа жұртты қосамын дегендер әуелі сол жұрттың тілін аздыруға тырысады.

Ілмектер: тіл, ұлт, сөз, жұрт Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Мәдениетіміздің негізі – білім. Білімге тіл арқылы жетіледі. Білімді жұрттардың тілі бай болады.

Ілмектер: мәдениет, білім, тіл, жұрт, бай Халел Досмұхамедұлы

---

---

Халық өмірі бір жылдап, он жылдап, хәттә жүз жылдап та емес, мың жылдап саналады. Сондай ұзақ өмірінің ішінде һәр халықтың дағдылы тұтынып келе жатқан сөздері, ол сөздерінің біріне-бірі жалғасып түзілетін дағдылы жолы, жүйесі, қисыны болады. Һәр жұрттың түрінде, тұтынған жолында, мінезінде қандай басқалық болса, тілінде һәм сондай басқалық болады.

Ілмектер: халық, тіл, жұрт Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Жер жүзіндегі езілген жұрттардың бірі біздің қазақ-қырғыз екені рас болса, бұл жұртты теңгеру үшін көзін ашып, өнер-білім үйретіп, үгіт-насихат тарату қажет болса, қазақ-қырғыз тіліне тоқтаусыз жол ашып, бүгіннен бастап «тілмаш жоқ, мінекей, тақсыр, тілмаш жоқ дегізіп, қазақ-қырғызды енді сандалтпау керек».

Ілмектер: жұрт, тіл, қазақ, қырғыз Міржақып Дулатұлы

---

---

Жастардың оқу-тәрбие жұмысы түзелмей, жұрт ісі түзелмейді.

Ілмектер: жастар, тәрбие, оқу, жұрт Ахмет Байтұрсынұлы

---

---

Жаманның аузына жұртта қалған сөз түседі.

Ілмектер: жаман, сөз, жұрт Ғабит Мүсірепов

---

---