Өлең, жыр, ақындар

Күндерім менің, қатты да қатты қиналған

Күндерім менің, қатты да қатты қиналған,
Қиналған шақта келеді ойға қилы арман.
Сапарға шықсам, әйнегін көк тал көмкеріп,
Артымда менің ұядай жарық үй қалған.

Толық

Күндерім менің пернемен айтты көп күйді

Күндерім менің пернемен айтты көп күйді,
Домбыра жылап, бұралып келіп шек түйді.
Шатыр да шұтыр тілініп аспан сәуірде,
Ұйқыда жатқан найзағайларға от тиді.

Толық

Көктем жаулады бізді

Көктем жаулады бізді,
Арықтар қалаға енді.
Шуақ саулады ізгі,
Сәуле санаға енді.

Толық

Ішінен көрем бе деп топ қараның

Ішінен көрем бе деп топ қараның,
Көзімді көлегейлеп көп қарадым.
Сырымды айға айтамын айғайлаумен,
Жанымды жұлдыздарға ақтарамын.

Толық

Жаһанды жаныңмен жырласаң

Жаһанды жаныңмен жырласаң,
Басыңды сан нұрға бұрмасаң,
Көлкіген көл болып кетпесең,
Теңіз боп тербеліп тұрмасаң,

Толық

Желбіреп ұшқанда айларым

Желбіреп ұшқанда айларым,
Күндерге қауырсын байладым.
Бір әуен тербетіп барады
Сүйікті туған жер аймағын.

Толық

Маусым келе жатыр

Маусым келе жатыр,
Жаз әуенін айтып,
Даусын кенеп жатыр.
Жапырақтар көктеп,

Толық

Бұлаң етіп бұлдырап бұлақ өткен

Бұлаң етіп бұлдырап бұлақ өткен,
Үмітімнің жанады шырағы еппен.
Жасыл манат жамылған жер бетінде
Неге мәңгі қалмайды мына көктем?

Толық

Күлімдеп күн түседі көк кемеден

Күлімдеп күн түседі көк кемеден,
Құяды жан шуағын шеттегі әлем.
Бір биді бастап алып біте алмай тұр
Желбіреп етек-жеңі кеткен әлем.

Толық

Құдайым, талап берген, бақ бермеген

Құдайым, талап берген, бақ бермеген,
Арғымақ ырғып тұрды ақ кермеден.
Маралтай тірісінде жүрді есікте,
Топастар уәж жолдаса қақ төрменен.

Толық

Тұнжыраған жанарын мұң басқанда

Тұнжыраған жанарын мұң басқанда,
Күлгін шоқтар ұшады түнгі аспанда.
Алтын тамшы сыңғырлап үзіледі,
Жым-жырт дүние жымиып ымдасқанда.

Толық

Қайран менің күндерім, құлаш керген

Қайран менің күндерім, құлаш керген,
Қанатының қағысы ұласты өрмен.
Жырларымнан жер-жаһан жалау ұстап,
Мекен-жайын бақыттың сұрасты елден.

Толық

Жалған ғой, бәрі жалған, нағыз жалған

Жалған ғой, бәрі жалған, нағыз жалған,
Ағысты арна іздедім аңыздардан.
Шырылдап шегірткелер шілде түссе,
Талықсып таң келеді тамыздардан.

Толық

Алыстарға апар мені, ақ үміт

Алыстарға апар мені, ақ үміт,
Сыңар бұлттың қанатына таңылып.
Шашын жайып қара түндер келгенде,
Жалғыздықтың жырын жаздым жабығып.

Толық

Жаз бен қыз

Жасыл көйлегі желбіреп,
Қарақат көзі мөлдіреп,
Көбелек қуып барады
Сағымдай болып көлбіреп.

Толық

Менің сорлы жүрегім мәңгі ғашық

Менің сорлы жүрегім мәңгі ғашық,
Күз боп шалқып, кетеді ол әнге ұласып.
Алма ағашы жұпарын бұрқыратып,
Аппақ гүлі төгіліп, талды басып.

Толық

Сексен қыр құлаш ұрды көл бетінде

Сексен қыр құлаш ұрды көл бетінде,
Сексен тау діріл қақты жер бетінде.
Жабылып жырын айтты жыршы құстар
Тыраулап қайтып келіп елге түнде.

Толық

Аспан түгел айналып, жер құлады

Аспан түгел айналып, жер құлады,
Ағытылып, лықсыды шер бұлағы.
Шер бұлағын тоқтатсам көзін тауып,
Ерттеп мінсем қайтадан Керқұланы.

Толық

Шалқығандай от тілі ыстық үйден

Шалқығандай от тілі ыстық үйден,
Қызыл күнді бетке алып ұшты күймем.
Кешкі шапақ шөмеле төбесіне
Шашыратып қып-қызыл ұшқын үйген.

Толық

Балам, саған айтамын, тыңда мені

Балам, саған айтамын, тыңда мені,
Сыйға тартам өзіңе күнді әдемі.
Ана менен бала үшін жаратылған
Жер бетінің тербелген күллі әлемі.

Толық

Жүрегімнен булығып ән шығарда

Жүрегімнен булығып ән шығарда,
Жаутаң қағып қарадым тамшыларға.
Ақ жаңбырдың мен-дағы күйін кешем,
Қара бұлттан аспаным аршыларда.

Толық

Тәңірінен бармақтай бақ сұраған

Тәңірінен бармақтай бақ сұраған,
Қайда барсаң – жылап жүрген бір адам.
Жаңбыр жұтып, мұзды ерітіп, қар басып,
Қырық жамау жүректерін құраған.

Толық

Әз көктем, аяулымсың армандаған

Әз көктем, аяулымсың армандаған,
Мен сені іздеп жүрдім бар ғаламнан.
Жабықсам, сенсің мені құтқаратын
Көк жүзін көлеңке бұлт торлағаннан.

Толық

Шалқайып, шөлім бастым бар тұмадан

Шалқайып, шөлім бастым бар тұмадан,
Шабытым шалқып ақты-жарқын алаң.
Көтеріп аппақ жалау Күн жолымен
Адымдап келе жатыр Алтын адам.

Толық

Менің кеуде тұсымда қоңырау бар

Менің кеуде тұсымда қоңырау бар,
Сыңғырласа қоңырау, жалын аунар.
Жел үзгенде жылатып жапырағын,
Сағыныштан сарғайды сары баулар.

Толық

Жұпар жаңбыр маусымда бұрқыраған

Жұпар жаңбыр маусымда бұрқыраған,
Сұңқыл дауыс тереңде шырқыраған.
Өлеңдетіп ұлы өмір тұрған кезде
Өлмейтұғын болса-шы шіркін адам!

Толық

Рух туралы дастан

От ал менен, замандас, ой ал менен,
Аңыз болып қалсыншы аяулы әлем.
Ана дауыс жанымның аруанасы
Боздап жатыр бозаң түс бояуменен.

Толық

Ана жүрек

Жазира күн тағы да жалғаса ма,
Силай көрші, тәңірім, жанға сана.
Шаңқай түсің шалқайып шіренбесе,
Уқалай сап кірпігін, таң қаша ма?

Толық

Жалғыздықтан қамығып шаршауменен

Жалғыздықтан қамығып шаршауменен,
Үміт күтіп жүрем мен бар сәуледен.
Айдың нұрын жүздіріп келбетіңе
Ақ дидарлы, жеттің бе, аңсаулы әлем?!

Толық

Сәлем жолдап көктемнің кептерінен

Сәлем жолдап көктемнің кептерінен,
Жыр жазамын Бейнеудің беттерінен.
Алатаудың басынан алып келген
Аппақ қары көңілдің кетті еріген.

Толық

Қайда барсам-алдымда бояу қанық

Қайда барсам-алдымда бояу қанық,
Жұмбақ сырын ашады ол баяуланып.
Қалқытпайын қалайша қанатымды,
Арманыма тұрғанда таяу қалып?!

Толық

Көп қабаттың құм басқан бір беткейін

Көп қабаттың құм басқан бір беткейін,
Басылады көзге оттай суреттейін.
Ақын қылған Фариза, Төлегенді
Топырағын әулиенің құрметтейін.

Толық

Өмір көші

Қауға тартып тарихтың тереңінен,
Маржан салған су тауып беремін мен.
Өмір көші көшеді көкірегімнен,
Замананың тапжылмас дерегінен.

Толық

Қою түнде Сам шамы жамыраған

Қою түнде Сам шамы жамыраған,
Ертегісін шертеді бәрі маған.
Жаңа заман бұзбады мағынасын,
Сол күйінде қалыпты кәрі ғалам.

Толық

Жебелерден сызылған таңбалы елі

Жебелерден сызылған таңбалы елі,
Апарады жетелеп алға мені.
Бауыры аппақ бұлттары төбеде ұшқан
Сағым ұшқан төсінен самға, белі!

Толық

Бейнеу-елдің бейнесі берекелі

Бейнеу-елдің бейнесі берекелі,
Өткізеді ол әр күнін мерекелі.
Камзол киген аналар алдан шықты,
Жүрегі алтын, қолы құт, зер етегі.

Толық

Аппақ шатыр тігілген

Аппақ шатыр тігілген
Ақ келінді күтеді.
Иіліп, бел бүгілген
Келін әулет құты еді.

Толық

Жоғалмаған желкен

Тағы да бір тірліктің күресі артып,
Жеңілістен Жеңіс кеп іле шалқып,
Әлжуаздар мүсіркеп аяғаннан
Қызғаныштан күйгенің мың есе артық.

Толық

Сіз кеткенін айта алмастан ешкімге

Сіз кеткенін айта алмастан ешкімге,
Өксік үні араласып кешкі үнге...
Сәуір, мамыр... естен танған кескінде,
Ақша бұлттың ауылына көштің бе?

Толық

Тербетіп, тебірентіп мұң ырғағы

Тербетіп, тебірентіп мұң ырғағы,
Жайнаған жастығымды күн ұрлады.
Жұпарын сарайыма себеледі
Айналып жылдарымның жұмыр бағы.

Толық