Өлең, жыр, ақындар

Бесік

Баршаға бұл фəнидің бəсі қымбат,
Бақыттың қойған қайғы басын улап.
Ойлауға уақыт көп оңашада,
Ойнауға уақыт жоқ жасырынбақ.

Толық

Тәубе

Түскен сайын есіме бала кезім,
Тұнжыр мұңға тұншығар қара көзім.
Құла дүзді бетке алып құрыр ма едім,
Құбыладай болмасаң, Далам, өзің.

Толық

Арман

Мен саған жете алмадым, жете алмадым,
Алыстап сен де менен кете алмадың.
Ебім жоқ, қу тірлікке есебім жоқ,
Есімде сол есептен екі алғаным...

Толық

Ағызып өткен аттай даламенен

Ағызып өткен аттай даламенен,
Мен кетем...
Қайғы кешіп қалады өлең.
Қара түн қара шашын қобыратып,

Толық

Өткінші жалған

Көңілім қамсау –
Əлдекімді аңсау.
Жаңбырым жауса-ау,
Жұлдызым жанса-ау..

Толық

Қабірі қайда Шəмшінің, білесіңдер ме?

Қабірі қайда Шəмшінің, білесіңдер ме?
Басына барып, бата оқып жүресіңдер ме?
Отыр ма əлде қасында қарақұс қалғып,
Жатыр ма əлде көміліп күресіндерге?

Толық

Қаланың түні – қара орман

Қаланың түні – қара орман,
Қаланың түні қоп-қою.
Қап-қара түнге қабарған
Өрт қою керек, өрт қою!

Толық

Көрінсе əзірейілдей ақ самайым

Көрінсе əзірейілдей ақ самайым,
Мен неге зарламайын, қақсамайын?
Қалуым қалтарыста жиіледі
Таусылған насыбайы шақшадайын.

Толық

Жазда жаным жаурады, қалтырап тəн

Жазда жаным жаурады, қалтырап тəн,
Əлсіз сəуле жанады əр тұрақтан.
Тəуба айтатын сыңайым байқалмайды
Таңға мынау –

Толық

Қыз-қырқынның қып-қызыл ішіндемін

Қыз-қырқынның қып-қызыл ішіндемін,
Өңіндемін,
Біреудің түсіндемін...
Бұтағына Өмірдің қонып алып

Толық

Күнәһар

Асылдың арзандауы мүмкін бе екен? –
Байқаймын, бүгін құлқың, күлкің бөтен.
Қасқырды көргендейін қойға шапқан
Жүрегім неге сонша жұлқынды екен?..

Толық

Ұятың – ақ бетіңнің қызылы еді

Ұятың – ақ бетіңнің қызылы еді,
Қызығып енді кімдер сүзіледі?
Үзілген жаңа əлгінде алмадайын
Қызылмен əрлі екен-ау қыз реңі!

Толық

Жезөкше

Отқа барған қатындай
Өзі екенсің кезбенің.
Түнгі сайтан отындай
Ойнақшиды көздерің.

Толық

Бағдаттың ұқсай қалып сайқалына

Бағдаттың ұқсай қалып сайқалына
Туыпты-ау шалқасынан Ай тағы да.
Жалынып, жалбарынып жаратқанға,
Жасайтын қара басып қайта күнə.

Толық

Таң көзінен тамды мұң

Таң көзінен тамды мұң,
Күнді күтіп қалды ма?..
Жау, жарықтық жаңбырым,
Ұқсап алтын жамбыға.

Толық

Көктемнің бұла бұлттары-ай!

Желіп те желіп жететін,
Жаяуды баяу құптамай,
Төгіп те төгіп өтетін
Көктемнің бұла бұлттары-ай!

Толық

Самарқанның көк тасы

Ішпей-жемей ақынның мас көңілі,
Желіктірді жеңсік ас жас-кəріні.
Тілек бүгін тамады тіл ұшынан,
Жүрек түгіл, көрдің бе, тас та еріді!

Толық

Жүрегім бүршік жарды...

Қайтемін күндерімді жылап өткен,
Көңілден көшіп жатыр тұман еппен...
Жас қайың – Жаратқанның жалғыз қызы,
Жасауы – жайма-шуақ мына Көктем!

Толық

Ғажапсың, Өмір, ғажапсың!

Ғажапсың, Өмір, ғажапсың!
Қайғыдан қалай азатсың?
Таңғы ауаңменен талдыршы,
Тамырда қаным таза ақсын.

Толық

Көрсем екен тезірек Көктем басын

Көрсем екен тезірек Көктем басын,
Көзіме оттай басылып бөктер жасыл.
Оңды-солды бишігін сілтеп қалып,
Көкорайға түссе екен көктен жасын.

Толық

Жамбасы шірігенше жатқан қар-ау

Жамбасы шірігенше жатқан қар-ау,
Демейсің алдымда жаз, көктем бар-ау.
Айрылған ажарынан, базарынан
Бірауық аясаңшы бақтарды анау.

Толық

Қабіріңді, ана, қар басып қалды

Қабіріңді, ана, қар басып қалды,
Қар басып қалды – əппақ қар.
Өлім мен Өмір арбасып мəңгі,
Алдыңнан шығар соқпақтар...

Толық

Қар қонып жапыраққа қалыпты шын

Қар қонып жапыраққа қалыпты шын,
Қар жауса, келгені ғой анық қысым.
Құп-құйттай кеудемдегі ғаріп құсым,
Жабықсаң, жанарыңды жарыққа ұсын.

Толық

Қар жауып тұр...

Қар жауып тұр... Перінің қанатындай,
Көкке көзін сатады қала тынбай:
Тапшылықтан тауқымет тартқан жұртқа
Жақсылықтан бір хабар алатындай.

Толық

Жалғыз қайың

Жел өтінде сыңсыған жалғыз қайың,
Жалғыздығың жаныма салғызды уайым.
Еркелесең болмай ма есімді алып
Ентелеген қойныма балдыздайын?

Толық

Ешкімді

Ешкімді,
Керек етпен ештеңені.
Көңілім – көне қобыз, көшкен өңі.
Бұт қысып бұралқы иттей қыңсылаған

Толық

Өртен, жапырақ, күлге айнал!

Өртен, жапырақ, күлге айнал!
Өмір мынау – мың майдан.
Керім, кербез кешегі
Келе қойсын күн қайдан...

Толық

Сағым жоқ

Сағым жоқ,
Сарқанатты сағым ұшқан.
Көкжиек көзден көшкен, əрі ығысқан.
Жаз бен наз – жанға жалау жалт берген соң

Толық

Күрсіндірді мына күз

Күрсіндірді мына күз,
Желек көркін жел үптеп.
Желпілдейді құла дүз
Желмаяға еліктеп.

Толық

Сарыала күз салқындады

Сарыала күз салқындады,
Сағындырған қалпың кəні?
Жалған жақұт сияқтанып
Жерде жамбы жалтылдады.

Толық

Қараша

Жаңбыршаң бұлт жабағыланды,
Жабылып Күннің қабағы қалды.
Көзайым көктем, жайдарман жаздың
Жапырағы көшіп, сабағы қалды.

Толық

Жас қарағай

Қамыққан қара күзде, жас қарағай,
(Қалып ең қайдан жалғыз қасқа бала-ай?..)
Қайыстай қатып қалған қара жерге
Тамады кірпігіңнен жас домалай.

Толық

Бір жапырақ қалмапты-ау тал басында!

Бір жапырақ қалмапты-ау тал басында!
Қалбаң қаққан не дерсің қарға сұмға?
Қайран көктем, қайран жаз, сайраны өтіп,
Қара жердің шіріген жамбасында!..

Толық

Элегия

Қараағаш, құсың қайда, ұяң қайда?
Кетті ме жан сауғалап қиян жайға?
Күніне мың құбылған мына мезгіл
Тонаудан торғыныңды ұялмай ма?

Толық

Жапырақ кешер күн келді...

Шаңқай бір шақта шағынып
Айтарсың арзу кімге енді:
Жабырқау тұман жамылып,
Жапырақ кешер күн келді.

Толық

Ән

Көрпесінде көсіліп
Тыншығанда түз дала,
Домбыраға қосылып
Əн шырқады Қыз бала.

Толық

Әлихан ата

«Атаң жəйлі не білесің,
Айтшы, кəне?» десе Дала,
«Кірді емес пе менің есім, –
Дермін оған, – кеше ғана».

Толық

Атамекен

Апайтөс тау – қар қомында,
Баурайында – ауылдар.
Сол бір таудың ар жағында
Ағайын бар, бауыр бар.

Толық

«Кеңсайға» кеткім келді, кеткім келді

«Кеңсайға» кеткім келді, кеткім келді,
Жанына жақсылардың жеткім келді.
Көктемнен үзіп қайтем көңілімді,
Көгенге тізіп қайтем көп күндерді?..

Толық

Өмір емес, өмірім – өлермендік

Өмір емес, өмірім – өлермендік,
Талай күнді тепкілеп терең көмдік...
Ештеңе жоқ алдымда алаңдарлық,
Ештеңе жоқ артымда елеңдерлік.

Толық