Өлең, жыр, ақындар

Түні бойғы ойлардың сарқып бәрін

Түні бойғы ойлардың сарқып бәрін,
қалдың ба сен атып-ақ, барқыт таңым,
құшағында шабыттың балқып, талып,
көрді дейсің осылай шалқып та кім?

Толық

Сыныққа сылтау іздеп мен келгенде

Сыныққа сылтау іздеп мен келгенде,
сен енді сала берме сергелдеңге,
ешкім жоқ екеумізді аңдып тұрған,
бірдеңе дерміз, тіпті, көргендерге...

Толық

Бұл неткен күн болды өзі

Бұл неткен күн болды өзі,
бұл неткен күн,
аяқ асты демігіп,
күлбеттендің,

Толық

Көрмеген төрім түгіл, есікті анау

Көрмеген төрім түгіл, есікті анау,
кешегі құл баласы ең тесік танау,
кім білсін, ертеңгі күн не боларын,
есіп қал осындайда, бөсіп қал-ау!

Толық

Ана көтке бір кірдің, мына көтке бір кірдің

Ана көтке бір кірдің, мына көтке бір кірдің,
иісі жаман демедің иі қанбас құрғырдың,
арбауына тап болып алпыс екі айланың,
бағынды да байладың, сағыңды да сындырдың...

Толық

Бабадан қалған сөз мәні кеміп

Бабадан қалған сөз мәні кеміп,
бозінген көңіл боздады делік, —
айғайға мұңы араласқан ой
қай-қайдағыны қозғады келіп...

Толық

Сыбырлап

Сыбырлап,
сайтан сені азғырғанша,
сенем деп,
жасағанға жаздым қанша, —

Толық

Айнала ағайынға жүрген ұнап

Айнала ағайынға жүрген ұнап,
көңілің бірде көл де, бірде бұлақ,
аға да жаға болғың келгенімен
аласың ара-тұра сыр беріп-ақ.

Толық

Қасымда Кәкімбек бар, Тұманбай бар

Орыстың отарбасын жалға мініп,
жетіп ек туған жерге таңда күліп,
кеудемде келе жатқан солмай әлі,
жетелеп сол баяғы арман, үміт.

Толық

Ол да бір қызық кез еді

Арғыннан — ақын,
найманнан батыр алдырып,
Асының жолында автобус белін талдырып,
қара сөзіңді қамырдай илеп әп-сәтте

Толық

Бейтаныс

Түлкідей қылаң етіп қына белден,
кім едің қыр астынан шыға келген,
жүрмін-ау қылығыңа күле де алмай,
жөніңді біле де алмай сұрап елден.

Толық

Қауіп-қатер

Алпыстан асып кеткен жас та қауіп,
аяғың астындағы тас та қауіп, —
соншама қауіп-қатер арасында
барады-ау қайран дүние бастан ауып...

Толық

Бойымдағы барша қуат, екпінмен

Бойымдағы барша қуат, екпінмен,
тыныш өмір сүре қойған жоқпын мен,
маңдайымды тауға тіреп, тасқа ұрып,
таңдайымды таң нұрына кептіргем.

Толық

"Ақын деген көп қой!" дедің...

Нөкері бар,
мекері бар қостаған,
көрсеткісі келді ме әлде сес маған,
— Ақын деген көп қой бүгін! — деп қалды

Толық

Текті де едім

Текті де едім,
кешелер бетті де едім,
билікке де біршама жетті қолым,
Ақылым да бар еді (кімге бірақ

Толық

Басынба

Тасуын-ай,
Басынуы-ай мынаның, —
Жақпай қойды жұртым ғашық жыр — әнім,
Өзімді әлді, сөзім дәмді демейтін

Толық

Көлеңке жерде қалып бір қойған мұздақтай

Көлеңке жерде қалып бір қойған мұздақтай,
Тымырайып қана тұрар еді-ау ол міз бақпай.
Сәлеміңнің өзін сызданбай алған күні жоқ,
Жүрегіңді сенің шымыр еткізе сыздатпай.

Толық

Еңсем түгілі, етегімді елге бастырмай

Еңсем түгілі, етегімді елге бастырмай,
Өзім бар жерде өзгенің жағын аштырмай,
Пендені бетіме қаратып көрген жоқ ем мен,
Бес төбет келіп беттей алмайтын қасқырдай.

Толық

Айтар едім

Айтар едім, құдай-ау, айтар едім — тыңдар кім?
Ортасында отырып құлақ кесті құлдардың,
Өткізе алмай өзімді, жеткізе алмай сөзімді,
Терек болып теңселіп, ырғай болып ырғалдым.

Толық

Жеттің бе қуып, жырынды қайғым

Жеттің бе қуып, жырынды қайғым,
көріп те қапты төбеңді ел,
мен әлі де сол бұрынғыдаймын,
"Не болып кеткен!" — демеңдер.

Толық

Менің де "у мен өртке" толды-ау ішім

Менің де "у мен өртке" толды-ау ішім,
Жетпейді әудем жерге зор дауысым,
Келіп ем достықты да қолдан иіп,
Көріп ем тон да киіп — тоңбау үшін.

Толық

Біреуіне исіндім

Біреуіне исіндім,
біреуіне исінбей,
біреуіне сүйсіндім,
біреуіне сүйсінбей,

Толық

Жағынбадым әкіміңе, әмірге

Жағынбадым әкіміңе, әмірге,
жалбарына жалынбадым тәңірге,
намысымды берген жоқпын қолымнан.
көнген жоқпын қиянатқа, жәбірге.

Толық

Қызық күндерім

Қызық күндерім,
...бұзық түндерім.
тізіп тұр ма едің түзден мұң,—
саз үні тынды,

Толық

Мен айтсам...

Өскенімді айтып ем, толғанымды,
көшкенімді айтып ем, қонғанымды,
айтып едім бір ғана әулет емес,
әлеуметтің тірегі болғанымды.

Толық

Тілімнен де, білімнен де шықпай мән

Тілімнен де, білімнен де шықпай мән,
ағайынға тие қоймай түк пайдам,
алты алаштан артылады-ау дерліктей
ақылым да әдірә қап, бітті айлам.

Толық

Өлеңімді қорлама

Бұрынғылар тықты апарып торға да,
жырындылар жықты апарып орға да,
шындық үшін жаны шығып,
шырылдап,

Толық

Даласында майданның

Даласында майданның
жағасында Сайранның
өтті-кетті, не керек,
қарымтасыз қайран күн,

Толық

Тірлігімнен түк өнбей

Тірлігімнен түк өнбей,
тілім неге байланды?
Жан-дүнием түгелдей
жаңғырыққа айналды.

Толық

Не жазам!

Не туралы жазбақпын? —
Баянсызын айтсам ба әлде басымдағы аз бақтың,
кімнің ғана қам көңілін көншітіп,
кімнің отын маздаттым?

Толық

Жасымда

Жасымда
(ақыры ауыр сорға ұласып),
бір қызға құшағымды көрдім ашып...
Дерліктей,

Толық

Сен барда

Сыңсытып көңілімнің бар сырнайын,
сен барда
дүниені тарсынбайын,
болмасын жақсылыққа өмір ділгір,

Толық

Сол түні

Қуат алып құйқылжыған тәтті үннен,
күмбір қағып, көкірегім шат күлген,
аттың басын қоя беріп еркіне,
айлы түнде ағып келе жаттым мен.

Толық

Түнгі телефон

Іздеп тауып ақыры өзің мені,
түн ішінде телефон безілдеді.
Үнің баяу естіліп аржақтағы.
ашуың да, аптығың сезілмеді.

Толық

Сездім де қабағында сызат барын

Сездім де қабағында сызат барын,
арамыз ушығуын ұзатпадым.
Қарсы айтар жауабымды,
сауалымды

Толық

Сүйкімді қыз

Бүлдіргендей уылжып піскен ерін,
піскен ерін үшінен тістеледің.
Үр қызындай үлбірей бастағанда
кішкене едің,

Толық

Асыл айым, несіне жасырайын

Асыл айым, несіне жасырайын,—
(өз жарамды өзім-ақ қасынайын),
мен дегенде,.. әйтеуір,—
кем дегенде — дәлдеп атар

Толық

Елена

Алыстан сұрау салған:
"Тірі ме?" — деп,
қайдасың, құрбым, менің
тілі бөлек?

Толық

Қалыңдап күннен-күнге қайғым менің

Қалыңдап күннен-күнге қайғым менің,
өзіңсіз өтіп жатыр ай-күндерім.
Тағдырдың тәлкегіне көп алданып,
бірлесіп тере алмадық май гүлдерін.

Толық

Көбейіп көлеңкелер

Көбейіп көлеңкелер,
күн суырда
Тағдырым айналды ма қырсығуға,—
тағы да жолықсам ба дейді көңіл,

Толық