Өлең, жыр, ақындар

Ілмек бойынша іздеу


Өлеңдер (1717)

Ұстара

Танысыммен жол үстінде кезім кеп,
Қона салдық тауып бір бос пананы.
Нені көрдім? Жолдасым тұр безілдеп:
Әзілдесіп ұйқтаған ек көңілді,

Толық

Бүркіт пен құрт

Биік талдың бұтағына жабысып,
Тербетіліп тұрды Құрт.
Жүрген Бүркіт одан-дағы әрі ұшып,
Жоғарыдан мазақ етіп күлді күрт:

Толық

Жарлы бай

«Бай болу не күйлі аса,
Ішіп-жеуге өзіне-өзі қимаса,
Ақшаны тек жинаса?
Өлгеннен соң бәрі қалар артында,

Толық

Болат

Сынған қылыш жатты бір
Араласып темірге,
Біреу оны сатты бір
Шаруаға тегінге.

Толық

Саудагер

«Андрей-ау, бері кел!
Қайда жүрсің? Бері кел де мені көр,
Үйрен, балам, атаңнан!
Мен секілді сауда етсең, олжа түсер матаңнан», –

Толық

Зеңбіректер мен желкендер

Желкендер мен Зеңбіректер бұрынғы
Қоздырды жаулық жарасын.
Зеңбіректер көтеріп ап мұрынды,
Көк төсіне үңілді:

Толық

Есек

Шаруаның бар еді бір Есегі,
Жоқ еді оның теріс мінез кеселі,
Беталдына мақтанбайтын желігіп.
Тоғай кезіп кетпесін деп құлдырап,

Толық

Мирон

Болды бір бай Мирон деген есімді.
Атамадым мен оны керек етіп өлеңге.
Айып емес қалмаса есте егерде.
Жаппай шулап көршілері көсілді,

Толық

Шаруа мен түлкі

Шаруаға былай деді Түлкі бір:
«Айтшы, білгім келеді,
Саған жақын болуы не жылқының?
Әрқашан да айдауыңа көнеді.

Толық

Ит пен ат

Жүретұғын Шаруаның үйінде
Ит Атпенен сөйлесті тар пейілмен:
«Міне, – деді ол, – қожамыз зор күйінде,
Маған қарап, қуса еді ғой сені үйден.

Толық

Үкі мен есек

Соқыр Есек ну орманда адасты
(Ұзақ жолға бет алған-ау ол әсті).
Түнде ұрынып ну жынысқа есалаң,
Қозғала алмай тұрып қалды, не шара?

Толық

Жылан

Жылан бірде Юпитерден өтінді:
«Дауысын бер Бұлбұлдың,
Әйтпесе, өмірім суып қалған секілді.
Қайда барсам, құрғұрдың

Толық

Қасқыр мен мысық

Қасқыр қашып келді орманнан ауылға,
(Емес сірә қонуға)
Жанын сақтап қалуға,
Аңшылар мен қуғыншы иттер соңында.

Толық

Табандар

Әулісінде бір байдың
Мөлдір суда ыңғайлы
Өсіп жатты Табандар.
Жүзді олар жарқырап, дегендейін қараңдар,

Толық

Сарқырама мен бұлақ

Сарқырама жатты ағып, шағылысып шуаққа,
Емдігі бар қастерлі былай деді Бұлаққа
(Тас астынан шылжырап жайлап қана ағатын,
Бірақ, оның аты шыққан емді деп):

Толық

Арыстан

Кәрі Арыстан төсек етіп тақырды,
Жамбасы ауырып, жата-жата жалықты.
Жылуы да жоқ еді бір қалыпты;
Бағынышты боярларын шақырды:

Толық

Үш мұжық

Түнде үш Мұжық бұрды ауылға бастарын.
Питерде олар жүрген еді жүк тасып;
Ойнап-күліп құптасып,
Енді елге келе жатқан жұптасып.

Толық

Қойшы

Біздің жігіт байдың қойын бағатын,
Малдың басы кенет кеми бастады.
Сасып сонда Савва тым,
Мұң мен шердің басқаны;

Толық

Тиін

Бай үйінде әшекейлеп ойылған,
Терезеге қойылған
Шығырдағы Тиінға
Таңдана жұрт қарады үлкен жиында.

Толық

Тышқандар

«Сіңлім менің, сездің бе сен сұмдықты?!
Тышқанға айтты қасындағы бір Тышқан, –
Байқаймысың, кемемізден су шықты,
Тесілген-ау бір тұстан.

Толық