Өлең, жыр, ақындар

Аққу өлді

Аққу өлді...
Ақкөлінен айрылды,
Қанатымен сабап-сабап айдынды.
Аңшы тұрды анық-қанық сыр ұқпай,

Толық

Бір құдірет

Бір құдірет
Бар екенін білемін
Оның және дара екенін білемін.
Бәрімізді бір минутте күлдіріп,

Толық

Білгенім де көп еді

Білгенім де көп еді,
Сезінгенім,
Шыдап бақты бәріне төзімдерім.
Жон арқамнан жатқандай таспа тіліп,

Толық

Жарылшы жүрек ағынан

Жарылшы жүрек ағынан,
Табылшы көңіл бабынан.
Қаншама құлаш ұрсаң да,
Аспайды балта сабынан.

Толық

Үрейлі болып мен кей күн

Үрейлі болып мен кей күн,
Өзіме өзім сенбеймін.
Кемедей тартқан жүрекке
Кеудеме жүкті теңдеймін.

Толық

Теңселіп тірлік дарағы

Теңселіп тірлік дарағы,
Көбейіп өмір залалы.
Онсыз да көңіл қаралы,
Онсыз да жаным жаралы.

Толық

Көп қудым қызық думанды

Көп қудым қызық думанды,
Артымда айқай шу қалды...
Естінің сөзін ескермей,
Еледім өсек, сумаңды.

Толық

Көңіл алдап

Көңіл алдап,
Көз бояп,
Опа жағып безендік.
Сыртымыздан оқ атып,

Толық

Алаңсыз саған сеніп ем

Алаңсыз саған сеніп ем,
Айдағаныңа көніп ем...
Алмадың дедің айтқанды,
Жүрмедің дедің жөнімен –

Толық

Жалықтың ба, қара жер

Жалықтың ба, қара жер,
Жарылыстан!
Жүрегімді зорлықтың зәрі қысқан.
Сенде туған, сенде өскен пенделердің

Толық

Тірлікте ойламаймын тыным бар деп

Тірлікте ойламаймын тыным бар деп,
Қиналып қажымаймын мұңым бар деп.
Өсиет ата-бабам айтып кеткен
«Дос болып, бауыр болып тұрыңдар!» – деп.

Толық

Бұл қазақтың көрмеген несі қалды?!.

Бұл қазақтың көрмеген несі қалды?!.
Алдыменен ақылын – есін алды.
Дәстүріне дақ салып, салтын құртып,
Қажет жерде тілін де кесіп алды.

Толық

Шаршадым талай – шарпылдым

Шаршадым талай – шарпылдым,
Аңсадым талай – шарқ ұрдым.
Тасыдым талай – сарқылдым,
Жасыдым, мұңға шарпылдым.

Толық

Қуаныштан көңілдің мұңы басым

Қуаныштан көңілдің мұңы басым,
Барған сайын бақытқа құнығасың.
Ғұмыр бойы жүргенің күн-түн қатып
Толтыра алмай тірліктің құмырасын.

Толық

Күндер өтті

Күндер өтті –
Қиналған, назаланған.
Көрер көзге қор болған, қаза болған.
Ағалардың аруағы елестейді,

Толық

Арман Дүние

Арман Дүние,
Артар жүгің аз ба еді,
Айтатының өкпе ме еді – наз ба еді?
Айдыныңнан баяғыдай ұшатын,

Толық

О басында батыр туған ел едік

О басында батыр туған ел едік,
Қар асаған, мұз мүжіген, жел еміп!
Көшіп жүрген құм-теңіздің үстінде
Талай ғасыр түйелерді кеме ғып...

Толық

Киік қуу

Жігерін оттай лаулатып,
Жігітті дала аңсатты.
Сары адыр белмен заулатып,
Сәскеде шықты салт атты.

Толық

Көне қала келбеті

Қабырғалар, қабырғалар құлаған
Енді қайта қаланбас.
Қалды астында қыруар сүйек, мың адам,
Ешкім қайта таба алмас.

Толық

Су туралы жыр

Қиналды қарт хал үстінде жатқанда,
Әлсіз ғана кірпіктерін қаққанда,
Отырды жұрт жан-жағынан қоршап ап,
Күні-түні ұйқы көрмей ақ таңға.

Толық

Қыз қуу

Еліктей тастан-тасқа қарғып өткен –
Еңістен шыға келді арғымақпен.
Шу шандоз шапқан жерін ақ шаң қылып,
Көз жазып қыздың өзі қалды көптен.

Толық

Құдаша

Ілік едім Стай мен Құбашаға,
Жүріп едім астымда ат, құба шана.
Біліп едім ішінен қауым елдің
Кездесем деп қынай бел құдашаға.

Толық

Сарыжайлау

Күйіңді шерт, кәні, Сайлау,
Күмбірлете салшы бір.
Көз алдымда сары жайлау,
Көз ұшында малшы жүр.

Толық

Кеш

Жағалай қонған ақбоз үй,
Ақбоз үй бір-бір шаңырақ.
Ақ самал болып ақса күй,
Қозы мен лақ жамырап.

Толық

Қараша үй

Қараша үйдің түндігі
Қараша желмен желпілдеп.
Соққанда дауыл сұмдығы,
Оттан да қорқып қым-қуыт.

Толық

Әсер

– Хош келдің, аттан түс, балам! –
Сұрасып аман-саулықты
Қариялар таяқ ұстаған,
Әжелер аппақ жаулықты.

Толық

Әттең, қалқам

Әттең, қалқам...
Ізгі арманым, ақ құсым,
Кештеу келген басымдағы бақпысың?!
Сен көгалда көктеп өскен бүлдіршін,

Толық

Бойжеткен

Кезің піскен, көзге түскен бойжеткен,
Тоқтап күшпен, тынып іштен, ой кеткен.
Арбағанға олжа болып жүрмегей,
Талғағанға табылғайсың бейнетпен.

Толық

Балқаймақ

Бір-біріне қыдырса сапар болған,
Дастарқанын кең жайып татар мол дәм.
Арғы беті белестің, бергі беті –
«Егін көлде» екі ауыл қатар қонған.

Толық

Қарағым, қара көзім, құмырсқа бел

Қарағым, қара көзім, құмырсқа бел,
Сен маған сәскеде емес, ымыртта кел.
Жайланып жағасында қыдырайық
Жайлаудың төсіндегі жұмыртқа көл.

Толық

Махаббатты болды дейсің кім біліп

Махаббатты болды дейсің кім біліп,
Бойды билеп бір қуаныш, бір күдік.
Талай-талай жанарлардан жас ағып,
Талай-талай кеуделерден тұнды үміт.

Толық

Құпиясын орап-шымқап түн жатыр

Құпиясын орап-шымқап түн жатыр,
Кештің түйткіл күйбеңі де тынды ақыр.
Жас келіншек баласымен төргі үйде
Аунақшыса – аунап барар кім батыр.

Толық

Айтшы маған, әлде осы сайран ба өмір

Айтшы маған, әлде осы сайран ба өмір,
Қайда барып қайтпайды қайран көңіл?!
Жүрегімді жұлмалап жүр осы күн,
Кейде артық, кейде кем жайлар небір.

Толық

Бір ой мені өртеп жүр

Бір ой мені өртеп жүр,
Үмітім бе ертеңгі?!
Ұғына алмай досым жүр,
Түсіне алмай еркем жүр.

Толық

Көкжиектен көрінген қазбауыр бұлт

Көкжиектен көрінген қазбауыр бұлт,
Әкеле көрме әйтеуір жазға ауырлық.
Астында туған жердің аспанының
Өзіңді ерке желдің қозғауын күт.

Толық

Жалғыз ауыз сөз

Бәрін бірдей көру мүмкін көзбенен,
Бәрін бірдей сезеді ғой өз денең.
Бар әлемнің жүрегінің тынысын
Айтып берсем жалғыз ауыз сөзбенен.

Толық

Кім жау?

Бұл өмірде көп қақтығыс,
Көп егес,
Атыс-шабыс,
Алыс-жұлыс,

Толық

Соғыс туралы сөз

Соғыс деген мылтық емес атылған,
Бір сұмдықтың кілті де емес ашылған.
Соғыс мәңгі арпалысып келеді
Адам сонау пайда болған ғасырдан.

Толық

Қыран

Төбеден сорғалаған жауынша ағып,
Қанаты бұлт оранып, дауыл қағып.
Қалпынан танбайды әсте қайран қыран,
Көрмеген ештеңеден тауын шағып.

Толық

Салт аттылар салдыртқанда еңістен

Салт аттылар салдыртқанда еңістен,
Көлденеңдеп бір ғажайып келіспен,
Қымыз құйған сақиналы саусаққа
Құмарымды қандыра алмай көп ішкем.

Толық