Кемелдігі, кеңдігі
Кемелдігі, кеңдігі
алыс-жақын ағайынға белгілі,
айта алатын ел ішінің аужайын
жалғыз ақын мен шығармын ендігі.
Арман-қиял, не жең мені, не жеңдір
Арман-қиял, не жең мені, не жеңдір,
арғы бетте арбау барын сезем бір,
керуен біткен кері айналып лезде,
ақсақ түйе алға түскен кезең бұл.
Өткенге де
Өткенге де,
кеткенге де мұң шығып,
басыңызға не күн туды мұншалық,
бұрын да сөз ермеп пе еді соңыңнан,
Мына сарын — қай сарын — құлағың түр
Мына сарын — қай сарын — құлағың түр,
құлағың түр.
Жетпесең жылап ұмтыл,
ащы мұңның мына бір ар жағында
Қалмапты бейнең есімде
Қалмапты бейнең есімде,
көгілдірмісің, ақпысың, —
айлы бір жаздың кешінде
айналып соқшы, бақ-құсым!
Қызығудан мен таймай
Қызығудан мен таймай,
қызуыңнан сен таймай,
қатар келе жатырмыз қызығымыз ортаймай,
Ішкен асым бойыма тарамастай көрінер,
Кетіп жатыр
Ісі болмай ендігі сұлулықпен, сұмдықпен,
Кетіп жатыр жігіттер, өтіп жатыр тірліктен.
Кеше ғана солардың біреуінен ілгері,
Біреуінен кейіндеу, біреуімен жүрдік тең...
Қаншама қырын келсін тағдыр, мейлі
Қаншама қырын келсін тағдыр, мейлі,
қиналған кездерімді жан білмейді! —
Ешкімге шағындырмай,
табындырмай,
Көңілдің көк дөненін шаптырғасын
Көңілдің көк дөненін шаптырғасын,
Жақтырсын қатын-бала,
жақтырмасын,
Алыстан асыға бір аңсай жетіп,
Зауқым жоқ күлуге де, жылауға да
Зауқым жоқ күлуге де, жылауға да,
барады-ау қылқындырып мынау қала,
Желдетіп, жаңбырлатып келді күз де,
қалғаны енді бізге шыдау ғана!
Мас боламын ба, қас боламын ба біреумен
Мас боламын ба, қас боламын ба біреумен,
арланамын ба, қарманамын ба тіреуден,
қарғап-сілеуден құлағым тыныш болса да,
жора мен жолдас жалығар емес мінеуден.
Бетін емес, шетін беріп
Бетін емес, шетін беріп,
кетті ме деп өмір ұдай,
аш арыстан секілденіп,
аласұрған көңілім-ай!...
Көл қорыған қызғыштың
Көл қорыған қызғыштың
қолға үйретіп көкесін,
өндір-өндір қыз құштым,
өзім қиып некесін.
Аш бала еді кешелер
Аш бала еді кешелер,
аржағына ел қонып,
алқынады деседі ел,
аңдығаны мен болып.
Сен де бірі сияқты ең сүйкімдінің
Сен де бірі сияқты ең сүйкімдінің,
көкірегі көрікті күй тілдінің, ...
Осы араға келгенде жасып-ақ тұр,
қашып-ақ тұр, қайтейін, ұйқым бүгін.
Өзгеріп шыға келіп өмір бірден
Өзгеріп шыға келіп өмір бірден,
қалмады дейсің, қалқам, көңіл кімнен,
Әп-сәтте алабұртып төңірегім,
қаншама еңіредім,
Түгім де жоқ күдіктен таза айыққан
Түгім де жоқ күдіктен таза айыққан,
күмбір қақпай кеудем де,
азайыпты ән,
"Атса керек еді ғой, — дей берем тек, —
...Осы ма хордың қызын құшқандағым
...Осы ма хордың қызын құшқандағым,
табалап күлген шығар дұшпандарым,
ақынның елес қуған түсі ме бұл,
ісі ме Құдіреті Күшті Алланың?!
Бар еді менен де өткен асқақ қайсың
Бар еді менен де өткен асқақ қайсың,
ағатай, неге сонша қашқақтайсың? —
Үйіңе үлкен-кіші жиылғанда
тойыңды бұрынғыдай бастатпайсың.
Жаңғырып құлағымда қай-қайдағы үн
Жаңғырып құлағымда қай-қайдағы үн,
келеді ара-тұра айғайлағым:
осылай өткені ме, деймін де, өмір,
шынымен кеткені ме жанбай бағым!
Құс болып көкте бірде қалықтайсың
Құс болып көкте бірде қалықтайсың,
біресе қолға тұрмас балықтайсың,
барасың күнің үшін сан айлаға,
апыр-ау, қалай ғана жалықпайсың?!
Иіп әкеп аспанды шатыр қылған
Иіп әкеп аспанды шатыр қылған
мойын бұрмай біз жаққа жатыр бұл маң,
қарашаның қорлығы әбден өтіп,
сән де кетіп барады ақылдыңнан.
Арланын арыстанның қырғиы ілген
Арланын арыстанның қырғиы ілген
аңшыдай әңгіме айтып тілді үйірген
отыр ем топ ішінде жарқылдап тек,
тиісті ол арпылдап кеп бір бүйірден.
Бас-көзіне байлап алған қылдан шыт
Бас-көзіне байлап алған қылдан шыт,
малды көріп, жанды қорып тұрғансып,
қылқынып та,
ұмтылып та,
Көріп ем "батыр" болып мақтан үшін
Көріп ем "батыр" болып мақтан үшін,
жетпеді жақын түгіл, жатқа күшім, с
оған да қыбы қана,
ұлып ала
Түні бойғы ойлардың сарқып бәрін
Түні бойғы ойлардың сарқып бәрін,
қалдың ба сен атып-ақ, барқыт таңым,
құшағында шабыттың балқып, талып,
көрді дейсің осылай шалқып та кім?
Сыныққа сылтау іздеп мен келгенде
Сыныққа сылтау іздеп мен келгенде,
сен енді сала берме сергелдеңге,
ешкім жоқ екеумізді аңдып тұрған,
бірдеңе дерміз, тіпті, көргендерге...
Бұл неткен күн болды өзі
Бұл неткен күн болды өзі,
бұл неткен күн,
аяқ асты демігіп,
күлбеттендің,
Көрмеген төрім түгіл, есікті анау
Көрмеген төрім түгіл, есікті анау,
кешегі құл баласы ең тесік танау,
кім білсін, ертеңгі күн не боларын,
есіп қал осындайда, бөсіп қал-ау!
Ана көтке бір кірдің, мына көтке бір кірдің
Ана көтке бір кірдің, мына көтке бір кірдің,
иісі жаман демедің иі қанбас құрғырдың,
арбауына тап болып алпыс екі айланың,
бағынды да байладың, сағыңды да сындырдың...
Бабадан қалған сөз мәні кеміп
Бабадан қалған сөз мәні кеміп,
бозінген көңіл боздады делік, —
айғайға мұңы араласқан ой
қай-қайдағыны қозғады келіп...
Айнала ағайынға жүрген ұнап
Айнала ағайынға жүрген ұнап,
көңілің бірде көл де, бірде бұлақ,
аға да жаға болғың келгенімен
аласың ара-тұра сыр беріп-ақ.
Қасымда Кәкімбек бар, Тұманбай бар
Орыстың отарбасын жалға мініп,
жетіп ек туған жерге таңда күліп,
кеудемде келе жатқан солмай әлі,
жетелеп сол баяғы арман, үміт.
Ол да бір қызық кез еді
Арғыннан — ақын,
найманнан батыр алдырып,
Асының жолында автобус белін талдырып,
қара сөзіңді қамырдай илеп әп-сәтте
Пікірлер
-
Ақымбеков Қайыржан
Мағыналары керемет сипаттайды -
поаоыш
Өте мағналы өлен -
Берикбол
Оте керекмет -
Айша
Ұнады
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі