Өлең, жыр, ақындар

Грузин қызы

Екі өзен — сұлу Кура, Арагва —
Тоғысқан ағысының торабында
Көз тігіп тұрды келіп толқындарға,
Жас қызы Грузиннің қарады да...

Толық

Тоңған ай

Қысқы түнде жалтырап
Тоңғандай бейне қалтырап...
Жымия қарап аспанда ай —
Жігітін қыз тосқандай

Толық

Қош келдің

Көктен тосып сүйіне
Жыл алдынан шығып ай,
Жер мұз көйлек киіне,
Жалтырады шыныдай.

Толық

Ақын Әбуге

Әбеке! — Жанға жайлы әр лебізің.
Жып-жылы жақсы жырдай бар мінезің!
Ақындық, мейірбандық жүрегіңді —
Әрқашан сол қалпында қалдыр өзің.

Толық

Сағат тілі

Туар жылдың айы жарық сәулетті
Ақша қарлы сай-салаға шашқан нұр,
Кеудесіне ұшқындарын салюттің
Қадағандай жұлдызды көк аспан тұр.

Толық

Көңіл күйі оянғандай

Бөленген туға бүгін алаң қандай,
Көркіне көңіл күйі оянғандай!
Бір жақтан күздің алтын бояуымен
Сарала ағаш басы боялғандай.

Толық

Күз көрінісі

Көтерілсе аспандай,
Көкте сұрша бұлт көшіп,
Жерге інжу шашқандай —
Күміс моншақ шық түсіп,

Толық

Сүт өзені

Жазғытұры сайлардан
Гүрілдеп өзен аққандай,
Сиырлар тұрған сарайдан
Бір үн шығып жатқандай —

Толық

Кейде көк бұлт ойнақтап

Суық бір күзгі түнде ұйықтап,
Ояна келсең ертеңмен,
Көрінсе көзге — тұйықтап
Қар жамылған жер түннен —

Толық

Ұрлана қарап сығалай

Суық бір күзгі түнде ұйықтап,
Ояна келсең ертеңмен,
Көрінсе көзге — тұйықтап
Қар жамылған жер түннен —

Толық

Өлең

Өлең шіркін — ұялшақ кейде қыздай,
Кейде — қоймас жүректен күйді ағызбай,
Жансыз өлең сезімді суытқандай,—
Басылады жүрекке кейде мұздай.

Толық

Жолдағы ой

Түйді дағы ойларын: —
«Елсің қазақ көшпелі!»
Деді — «Менің арманым:
Жаңарып ел өскені!

Толық

Қырдағы жолда

Үй сыртында бұлқынып
Әне пар ат жегілді,—
Арбаға ақын отырып
Кетті. Алда жол керілді...

Толық

Ақын көрінісі

Сырласып ақын өзімен,
Көз жіберіп қырға алыс,
Қыр суретін сезінген
Жолдама берді жырға алыс...

Толық

Көтерілген тың

Жарқын жүзі жайдары
Келді тағы сұлу май.
Біздің сұлу таңдағы
Табиғаттың сыйындай.

Толық

Дән теңізі

Жаз жадырап жайқалған,
Кезі сарша тамыздың,
Олқы екен деп айталман,
Өскен тыңда дән біздің!

Толық

Ол жерде

Жыртқан жерін соңғы рет
Бір айналып өтті де,
Біздің Коля мөлдіреп, —
Қырға көзін тікті де,

Толық

Тракторшы Николай

Жаңа келген Кубаньнан
Тракторшы Николай,
Еңбегін ел құп алған,
Көтеріпті тың талай!

Толық

Тұңғыш борозда

Солтүстіктен суылдап,
Жылы жаққа құс қайтып,
Боз торғайлар шырылдап
Көктем жырын, ұшты, айтып.

Толық

Туймазы

Башқұрттың елінде
Өткен бір жыл жазы, —
Маған кез келді де:
— Тұрағым Туймазы;

Толық

Ақманай

Ай астында айнадай
Айдын көлің Ақманай,
Толқыныңа ай қарай, —
Аймалап таң атты арай.

Толық

Ақ Еділ

Көріп мен ұнаттым
Ақ Еділ бойларын,
Аққан сан бұлақтың
Көркіне тоймадым.

Толық

Туысқандық жыр

Жерге терең түп тамырын төсеген,
Бір тамырдан өскен бейне қос емен;
Ұлдарына ұқсап қимас ананың,—
Егіз туған секілді бір шешеден.

Толық

Отаныма

Жайқалған егістіктің толқын атып,
Мен тұрмын, жағасында ойға батып,
Қарақшы ордасының топанына
Емес пе ең бір кезде елім тұрған батып.

Толық

Волга-Дон

Кездеспеген ежелден
Бірі — мен, бірі — Волга-Дон,
— Кездесіп бүгін кезеңнен
Толқындар түсті жолға кең...

Толық

Алтын аймақ

Гүрілдеп құздан құлап тау бұлағы,
Шола алмай бұлттан шығып ай қияны,
Шаңқылдап атар таңның жаршысындай,
Шағы еді қанат қаққан тау қыраны.

Толық

Жолдас Марат

Маған мәлім, жолдас Марат,
Сенің туған жылдарың.
Қаққан кезде сен жас қанат,
Шырқалған ед жырларым.

Толық

Костер басындағы әңгіме

Түнгі аспанның төсінде
Дөп-дөңгелек ай жүзіп,
Көкала бұлттың үстінде,
Жарқырады жай жүзіп.

Толық

Доп ойнайтын алаңда

Жуынып алып шықты олар,
Доп ойнайтын алаңға.
Балаға алаң шып толар,
Жақ-жақ боп, доп қағарда.

Толық

Түскі демалыс

Ішкен соң түскі тамағын,
Демалуға әрдайым,
Төсегі әр баланың
Шатырында дап-дайын.

Толық

Түске дейінгі серуен

Дабыл қаққан алғашқы,
Алғыр ұлан вожатый
Керней тілін дәл басты,
Ержан еді өз аты.

Толық

Ертеңгі дабыл

Таң ағарып қалғанда,
Күн шықты әне, күн шықты!
Шатыр толған алаңда,
Сызылып бір үн шықты.

Толық

Менің туған Елім Қазақстаным!

Қай жерге қарасам да сені көремін!
Өмір бойы сені сүйіп өтемін.
Сен үшін өмірімді беремін.
Жаным!

Толық

Әкем барда

Әкем барда Әміршім әулетімде,
Көретінмін тұлғасын тау ретінде.
Арманыңа кешікпей жету үшін,
Тау тұрғаны жақсы ғой жау бетінде.

Толық

Көңіл қалды

Көңілім қалды достан да, дұшпаннан да.
"Бауырым" деп баурына қысқаннан да.
Көңілім қалды ағайын туысқаннан.
Қалды көңіл шын сүйіп құшққаннан да.

Толық

Өмір ай

Жағымпаздар сатқындар
Арсыздар алаяқтар
Бәріде жаман неткен
Өжет өр мінезің қайда кеткен

Толық

Айтарым

Ей Адамзат
болу керек қанағат
Қанағатшыл бол
Айтам тағы қайталап

Толық

Таудағы ақ шатырлар

Тау бауыры гүлденген,
Кезі июнь айының,
Жапырақтарға бөленген
Қарағай, арша, қайыңын.

Толық

Мен қазақпын

Қазақпын мен қазақпын деп мақтанам,
Қазақпын мен ел үмітін ақтаған.
Қазақпын мен өз жерімде,өз тілім,
Өзге тілмен сөйлесуден сақтанам.

Толық

Костер жыры

Әңгіме ғып жазғанда
Лаулап жанған костёрді,
Алайық еске аз ғана
Балалық қызық дәстүрді.

Толық