Өлең, жыр, ақындар

Арасында "үр-рит, үр-рит, үриттің"

Арасында "үр-рит, үр-рит, үриттің",
жауларымды жеңе алмадым... жымиттым.
Ағайынды ерте де алмай сөзіме,
тұмсығынан шерте алмай бір иттің.

Толық

Міңгірлеп жаңа ғана біткендей тіл

Міңгірлеп жаңа ғана біткендей тіл,
қайтерсің, біздің қолдан түк келмей тұр.
Таусылып амалымыз қала бердік,
кетті де заманыңыз тіптен бейпіл.

Толық

Мақпал қыз - Мақпал әнім-ай!

...Айналамыз қожыр-қожыр жақпар құз,
Алматыға қайтып келе жатқанбыз,
қалғып-мүлгіп отырғанда,
кенеттен

Толық

Барымның өзін бұлдауға

Барымның өзін бұлдауға
базарын қимай барлық түн,
айналып көмей құрғауға,
қалайы татып, қарлықты үн.

Толық

Саған айтам

Болды деп бала жастан жырға құмар,
жырдай ғып айтып отыр мұндағылар,
талай сөз тасқа басып шығарыпсың,
тәп-тәуір ұйқасы бар, ырғағы бар.

Толық

Жеңеше

Енді ойласам,...
отыздарға мол келген,
жесір еді, кесір еді сол жеңгем,
бұрым болып өрілмейтін қара шаш,

Толық

Ымырттағы диалог

— Бектұр-ау,
мына күн де бұзылайын деп тұр-ау,
— Бұзылайын деп тұр, білем, зәнталақ, —
деді Бекең,

Толық

Насыбай. Шал мен кемпір

Қисайып көне тулақ-елтіріге,
"— таршылық көрмейсің, деп, мен тіріде",—
қутыңдап қаршығадай қартың отыр
насыбай уқалатып кемпіріне.

Толық

Жүргенде бейғам ғана іздеп бақты

Жүргенде бейғам ғана іздеп бақты,
боқырау —
боз қыраулы күз кеп қапты.
Достан да, дұшпанынан да қалған көңіл

Толық

Ақыл

Тарпаң десін біреулер, жалтаң десін,
күйінесің ол үшін, калқам, несін, —
ауған жүгің оп-оңай оңалады,
қонады әлі жазыққа салқар көшің.

Толық

Жастықтан да, мастықтан да айықпай

Жастықтан да, мастықтан да айықпай,
мен де бүгін кетті дейсің байып қай,
қалт-құлт етіп келе жатқан жайым бар
Мұзды мұхит үстіндегі қайықтай.

Толық

Кемелдігі, кеңдігі

Кемелдігі, кеңдігі
алыс-жақын ағайынға белгілі,
айта алатын ел ішінің аужайын
жалғыз ақын мен шығармын ендігі.

Толық

Арман-қиял, не жең мені, не жеңдір

Арман-қиял, не жең мені, не жеңдір,
арғы бетте арбау барын сезем бір,
керуен біткен кері айналып лезде,
ақсақ түйе алға түскен кезең бұл.

Толық

Өткенге де

Өткенге де,
кеткенге де мұң шығып,
басыңызға не күн туды мұншалық,
бұрын да сөз ермеп пе еді соңыңнан,

Толық

Мына сарын — қай сарын — құлағың түр

Мына сарын — қай сарын — құлағың түр,
құлағың түр.
Жетпесең жылап ұмтыл,
ащы мұңның мына бір ар жағында

Толық

Көктөбет

О, көктөбет, көктөбет,
шынжырлаулы қалпында-ақ,
арпалыса бересің,
айналаңа арпылдап,

Толық

Қалмапты бейнең есімде

Қалмапты бейнең есімде,
көгілдірмісің, ақпысың, —
айлы бір жаздың кешінде
айналып соқшы, бақ-құсым!

Толық

Қызығудан мен таймай

Қызығудан мен таймай,
қызуыңнан сен таймай,
қатар келе жатырмыз қызығымыз ортаймай,
Ішкен асым бойыма тарамастай көрінер,

Толық

Кетіп жатыр

Ісі болмай ендігі сұлулықпен, сұмдықпен,
Кетіп жатыр жігіттер, өтіп жатыр тірліктен.
Кеше ғана солардың біреуінен ілгері,
Біреуінен кейіндеу, біреуімен жүрдік тең...

Толық

Қаншама қырын келсін тағдыр, мейлі

Қаншама қырын келсін тағдыр, мейлі,
қиналған кездерімді жан білмейді! —
Ешкімге шағындырмай,
табындырмай,

Толық

Көңілдің көк дөненін шаптырғасын

Көңілдің көк дөненін шаптырғасын,
Жақтырсын қатын-бала,
жақтырмасын,
Алыстан асыға бір аңсай жетіп,

Толық

Көңіл

Баяу тартып баяғы ырғақ,
көмескі үн,
Сағынар да,
зарығар да емеспін.

Толық

Зауқым жоқ күлуге де, жылауға да

Зауқым жоқ күлуге де, жылауға да,
барады-ау қылқындырып мынау қала,
Желдетіп, жаңбырлатып келді күз де,
қалғаны енді бізге шыдау ғана!

Толық

Мас боламын ба, қас боламын ба біреумен

Мас боламын ба, қас боламын ба біреумен,
арланамын ба, қарманамын ба тіреуден,
қарғап-сілеуден құлағым тыныш болса да,
жора мен жолдас жалығар емес мінеуден.

Толық

Экспромт

Әй, тексізім, тексізім,
не қыласың өбектеп,
сен кіретін жоқ тізім,
енді бізден — бөлек кет.

Толық

Бетін емес, шетін беріп

Бетін емес, шетін беріп,
кетті ме деп өмір ұдай,
аш арыстан секілденіп,
аласұрған көңілім-ай!...

Толық

Көл қорыған қызғыштың

Көл қорыған қызғыштың
қолға үйретіп көкесін,
өндір-өндір қыз құштым,
өзім қиып некесін.

Толық

Аш бала еді кешелер

Аш бала еді кешелер,
аржағына ел қонып,
алқынады деседі ел,
аңдығаны мен болып.

Толық

Сен де бірі сияқты ең сүйкімдінің

Сен де бірі сияқты ең сүйкімдінің,
көкірегі көрікті күй тілдінің, ...
Осы араға келгенде жасып-ақ тұр,
қашып-ақ тұр, қайтейін, ұйқым бүгін.

Толық

Өзгеріп шыға келіп өмір бірден

Өзгеріп шыға келіп өмір бірден,
қалмады дейсің, қалқам, көңіл кімнен,
Әп-сәтте алабұртып төңірегім,
қаншама еңіредім,

Толық

Дау

Айналамды қоршаған, қаумалаған
ағайынның барлығы жау ма маған?!—
Ақ сөйлесем болғаны, адал айтып,
айықпас бір алапес дауға қалам.

Толық

Түгім де жоқ күдіктен таза айыққан

Түгім де жоқ күдіктен таза айыққан,
күмбір қақпай кеудем де,
азайыпты ән,
"Атса керек еді ғой, — дей берем тек, —

Толық

...Осы ма хордың қызын құшқандағым

...Осы ма хордың қызын құшқандағым,
табалап күлген шығар дұшпандарым,
ақынның елес қуған түсі ме бұл,
ісі ме Құдіреті Күшті Алланың?!

Толық

Бар еді менен де өткен асқақ қайсың

Бар еді менен де өткен асқақ қайсың,
ағатай, неге сонша қашқақтайсың? —
Үйіңе үлкен-кіші жиылғанда
тойыңды бұрынғыдай бастатпайсың.

Толық

Жаңғырып құлағымда қай-қайдағы үн

Жаңғырып құлағымда қай-қайдағы үн,
келеді ара-тұра айғайлағым:
осылай өткені ме, деймін де, өмір,
шынымен кеткені ме жанбай бағым!

Толық

Құс болып көкте бірде қалықтайсың

Құс болып көкте бірде қалықтайсың,
біресе қолға тұрмас балықтайсың,
барасың күнің үшін сан айлаға,
апыр-ау, қалай ғана жалықпайсың?!

Толық

Иіп әкеп аспанды шатыр қылған

Иіп әкеп аспанды шатыр қылған
мойын бұрмай біз жаққа жатыр бұл маң,
қарашаның қорлығы әбден өтіп,
сән де кетіп барады ақылдыңнан.

Толық

Арланын арыстанның қырғиы ілген

Арланын арыстанның қырғиы ілген
аңшыдай әңгіме айтып тілді үйірген
отыр ем топ ішінде жарқылдап тек,
тиісті ол арпылдап кеп бір бүйірден.

Толық

Бас-көзіне байлап алған қылдан шыт

Бас-көзіне байлап алған қылдан шыт,
малды көріп, жанды қорып тұрғансып,
қылқынып та,
ұмтылып та,

Толық

Көріп ем "батыр" болып мақтан үшін

Көріп ем "батыр" болып мақтан үшін,
жетпеді жақын түгіл, жатқа күшім, с
оған да қыбы қана,
ұлып ала

Толық