Өлең, жыр, ақындар

Такси

– Ақшаң болса апарамын қайда да, –
Деп такси шал жымияды қуақы.
– Қолыңыздан келмейді, – деп жай ғана,
Жымиямын, ал, апарсаң міне ақы!

Толық

Бір мұңыма ұласады бір мұңым

Бір мұңыма ұласады бір мұңым,
Күйін кешіп жүрген жанмын жындының.
Сезім деген оп-оңай-ақ болса ғой,
Көрсететін киносындай үндінің.

Толық

Білем сенің мүлде басқа байламың

Білем сенің мүлде басқа байламың,
Жағдайымды ұқтыра алмас жайдамын.
Кісікиік боп барады тағдырым,
Айтам сосын жұлдызға сыр, Айға мұң.

Толық

Беатриче

Беатриче, о, сондай сұлу ма едің,
Болмаған түрің менен үніңде мін?!
Данте дамыл көрмепті өзіңді аңсап,
Құштар болған, ақынды,білуге кім?!

Толық

Ұзақ күннің батырдым тағы бірін

Ұзақ күннің батырдым тағы бірін,
Ойларымның сен жайлы бәрі бүгін.
Ертең тағы ойлаймын жалғыз сені,
Солай тағы өтеді ары күнім.

Толық

Ә-ге

Әдемім менің, әйбәтім менің, әдептім,
Әрәйнә таппай көңілге мынау әлекпін.
Әбігер болам әпенділеу бір адамдай,
Әйәйім менің, ағаңды әбден әуре еттің.

Толық

Өмір — өлім

Босаған құмсағат — ғұмырың,
Ақтық дем — түйір құм ең соңғы.
Мен үшін екеуі — бір ұғым
Өмір де, өлім де белсенді!

Толық

Сағыныш

Қараша ауыл көңілдегі дертім ең,
Бала кезде құлағымнан шертіп ең.
Саған келдім, қам көңіл боп шерленіп,
Алып ұшқан жүрегімнің еркімен.

Толық

Күз

Өз қанына малшынып, тағы да бір күн өлді,
Аспан төмен салбырап, бұлтқа айналған жын өрді.
Екілене үдеген есер жаңбыр сорғалап,
Топырақты жердегі есалаң қып жіберді.

Толық

Сұр аспан көзінен жас парлап

Сұр аспан көзінен жас парлап,
Күз келді, кетті ұшып қасқалдақ.
Табанға тапталды сарғайып,
Ағаштың басынан қашқан бақ.

Толық

Идиллия

Шай ішсе жазылған әжімі,
Табиғат, апамдай бусанып.
Қарайған қыраттар, кәнігі,
Қараған атамдай күн салып.

Толық

Сыбаға (Этнографиялық дастан)

Қала. Көше. Көліктер құжынаған,
Жылауық қой қаланың күзі де әман.
Терезеден ұмсынып сыртқы әлемге,
Көз алмайды Қасым қарт құбыладан.

Толық

Бәтен балуан

Секілді жылдар жылжып ауыспаған,
Мынау көл, анау орман таныс маған.
Көкшетау, көк тіреген Оқжетпесі –
Батырдың жебесіндей жаңа ұштаған.

Толық

Шернияз

Шернияздың шері бар,
Шерлі қалған елі бар,
Көзінде қанды селі бар,
Аузында зарлы желі, бар,

Толық

Сағыныш

Сағынады кәрісі бар, жасы бар,
Нақ сағыныш қырдан қырға асырар.
Бір сағыныш жан күйдіре өртесе,
Бір сағыныш бір-ақ сәтте басылар.

Толық

Күн еңкейсе, көлеңке ұзарады

Күн еңкейсе, көлеңке ұзарады,
Ел азарда кәрі шал қыз алады.
Заман азса, қылыштай хан бұйрығын
Даңғазаның жел сөзі бұза алады.

Толық

Күн иісі

Бүгін бұл жақта (Семейде) сақылдаған сары аяз.
Маңғыстау шілдесін де сағынады екен-ау, адам деген.
Шыжыған күн. Жер кеткендей жұмсарып,
Ыссы тозаң, ауа күл боп, ұнталып.

Толық

Ақтаудағы аппақ қар

Аппақ, аппақ аққудың
Ақ мамығын таңдап ап —
Себелесе ақ аспан,
Ғажайып шақ, жанға бап!

Толық

Абай сөзі

Ертеңнің сөзін сөйлеп кеше кеткен,
Қазағын адамзаттың шешені еткен —
Қарызға өсім үшін берген пұлдай,
Сөзінің құны күнде өседі еппен.

Толық

Тілек

О, Жаратқан, ризамын сезім берген!
Қандай ғажап, сезіммен көзің көрген!
Тілей алшы жақсылық өзгелерге,
Омақасып жатырған кезінде, Сен!

Толық

Сезім

Сезім... Сезім — мәңгі жас көктембісің?
(Табынтады тірлікті көктем — күшің!).
Аяйтын ем мезгілсіз бүр жарғанды,
"Көктем сезім" күзінде шеккенді шын.

Толық

Ән

Таң да жақын, той әлі тарқамаған,
Шырқа солай, өз әнің шырқа балам.
Ән жұпарын сіңіріп манаурайды
Таң алдында анау бел — қырқа, далаң.

Толық

Ізі өзің атақты қайқылардың

Өнерді сен өмірге балап едің,
Өлең-жырға толы еді жан әлемің.
Талапайлап аузыңнан алып кетті,
Ақкүріш-ау, әніңді қалап елің!

Толық

Жүрек жұтқан ерің мен

Аман қалған ажал оқтан, өлімнен,
Тұрып кеткен салып қойған көріңнен,
Қорқынышқа қылбұрау сап үйреткен —
Жүрек жұтқан, мақтанайын, ерің мен!

Толық

Сағыныш

Еміренген ботасына, жан-ана,
Қанша сүйсе мейірі оның қана ма?
Өкініш-ай, енді ержеткен шағыңда,
Мыңнан бірін қайыра алмау анаңа.

Толық

Бабам салған ән-сарын

Асаулау бұл ағаның әні тентек
Жатыр ма буырқанып, жаны, сенсек
Толқиды күй мұхиттай көкірегі —
Солай деп, Нұрекеңді, таны сен тек.

Толық

Құдағи тілегі

Жарығым, құтты болсын орамалың,
Бұл тілек арман сөзі бар ананың.
Жанымды сары майдай балқытады,
Мөлдіреп анда-санда қарағаның.

Толық

Желкенді қайық

Кішкентай ғана шарана,
Жүректей ерні бүлкілдеп.
Табиғат салған жара ма,
"Жан құйған еңбек" үлпілдек.

Толық

Ауыл таңы

Аралап ем малды ауылды аз-ақ күн,
Әзіл-оспақ, әдет-ғұрып ғажап тым.
Көбі таңсық, ойлап қалдым мен өзім
Санатында бармын ба деп қазақтың?!

Толық

Асау

Тымағыңды басыңқырап киіп ап,
"Шыбын жанды шүберекке түйіп ап" —
Қарғып мінсең арындаған асауға,
Жігіт аты кетті-ау саған сыйып-ақ!

Толық

Кіжіңдейді

Кіжіңдейді екен ғой жарлы кісі,
Жомарттық та, мәрттік те бардың ісі.
Аңызақты, аптапты дала сыйлар,
Саялылау келеді талдың іші.

Толық

Қорқам ба текке

Қате айтсам сына,
Мойында күнә.
Көбейіп кетті
Бұл күнде міне —

Толық

Біз екеуміз

Пейілім менің!
Мен мақтанамын сенімен!
Аллаға шүкір!, кездескен олар теңімен!
Ешқашан, ешбір ұялтқан жоқсың

Толық

Ұлыдан тәлім алған ел

Ей, Ұлы бабам!
Тағы да елдің жатсың ба басын жиып!?
Ұлылыққа мен келдім басымды иіп.
Бұ күндерде түзелді қайран жұртың,

Толық

Ей, адамдар, мен жүрмін ортаңызда

Ей, адамдар, мен жүрмін ортаңызда,
Қыста тоңбай, шөлдемей cap тамызда.
Тағдыр, заман, бәрі де сүріндірмек,
Бар ауырды артады арқамызға.

Толық

Адам мен адам

Адамды адам өсірді, көкке самғатты,
Адамды адам жар етті, сүйіп таңдапты.
Оқ атса бірі оңдырмай жара түсіріп,
Жарасын таңып, біреуі сосын қамдапты.

Толық

Шипа

Әдетім бар оймен әлем кезетін,
Ой толқыннан жер тынысын сезетін.
Ел ұйқыда, сен қамқор боп отырсаң,
Тыныштығын, рахатын сезе түн.

Толық

Құрдастарыма

Із қалмаса артыңда біреу түсер,
Ол несіне шандатып жүрді бекер.
Еске аларлық бір істі тындырмасаң,
Бұл өмірді несіне сүрді десер.

Толық

Сұрақтар

Ағайынды жақтағанда не таптым —
Шатағын шыдай берген төзім бе?
Достар сені мақтағанда не таптым —
Суып тынған ақырында сезім бе?

Толық

Сағынамын

Жүрек сыздай бір жанды сағынамын,
Бұ не ғажап!, тек соған шағынамын.
Көріктіме дана ма батыр ма екен
Кім болса да бас ием тағына мың.

Толық