Өлең, жыр, ақындар

Кімде жоқ дейсің бұл арман

Кімде жоқ дейсің бұл арман,
Менде де болды бір арман,
Сенде де болды бір арман,
Ащы ішек болып шұбалған

Толық

Құрт көже

Ақ малта ащыласаң – айызың қанған,
Құрт көже, ұмыт болдың қай жылдардан?!
Тортадай тоңмай қатқан торы көже
Таусылмай қайтпаушы еді Хайролламнан.

Толық

Көңіл

Ұйқым қашып, ұйпалап едім жастықты,
Зауқайыр зауқы ұйтқыған көңіл бастықты.
...Ақ боран соқса, ащы ұлып алып аш қасқыр,
Қанталап көзі ойлайтын еді қастықты.

Толық

Талантсың-ау, тентексің-ау, тектісің

Талантсың-ау, тентексің-ау, тектісің,
Сенің дағы зая кетті көп күшің...
Сырың бермей, сен де кәзір сыртыңа
Күлуге де, мұңаюға ептісің.

Толық

Көзімді ашып қараймын кейде өмірге

Көзімді ашып қараймын кейде өмірге,
Басымда бар жұрттағы ой менде де.
Басымда бар жұрттағы ахуал,
Артық-тыртық тұсым бар кейбір жерде.

Толық

Қашардың өлімі

Құмнан ауыл көшкенде жазға салым,
Төбемізге төнеді тозбаса күн.
Алақанат ашылған жерді көріп,
Қуанғаннан мөңкиді боз қашарым.

Толық

Қара тақыр

Бір жаңбырдан қақ тұрған қара тақыр,
Лайыңды ылғалға жарата тұр!
Тез кеберсің, шөлдеуге төзген ерсің,
Жаңбыр жауса жарылқап, өзгерерсің.

Толық

Қара суға семірген қамсыз күнім

Қара суға семірген қамсыз күнім –
Қара қырда қап қойған сансыз гүлім.
Қарауытып қаштыңдар, мен нақақтан
Жігіт шақтың көтердім заңсыз жүгін.

Толық

Қанатымыз қатаяр да...ұшармыз

Қанатымыз қатаяр да...ұшармыз,
Нысанамыз болар біздің ұшан құз.
Ұшан шыңда басқа ұшпақ айналса,
Бақытына жеткендерге мысалмыз.

Толық

Жүрекке жүгіну

...Екеуміздің арамыз он жас еді,
Жан ағамдай көруші ем сонда сені.
Елуінші жылдардың ен ортасы,
Балалықтың қаз-қалпы қалды әсері.

Толық

Тіл

Тілім десе,тіліммен мақтанамын,
Ғажабын-ай,бұл неткен тəтті арманым.
Жан баласы тіліменен жағдай сұрап,
Тіліменен жалғастырар өз ұрпағын.

Толық

Жұқарған менің жүйкелерім-ай

Жұқарған менің жүйкелерім-ай,
Үйкеледім-ай сендерді.
Сүйкенбес жерге сүйкегенім-ай,
Көтеріп көкке кеудемді.

Толық

Жер бітінде жарық сәуле бар екен ғой, бар екен

Жер бітінде жарық сәуле бар екен ғой, бар екен,
Мен түндермен көп тілдестім, ол – қарабет, қара екен.
Жарық сәуле, саған құмар барлығы,
Мен де сенен бір жақсылық дәметемін, дәметем.

Толық

Жапырақ

Қайран жаз, қапы мезгіл қандай келте,
Шілдеде сүт пісірім таңдай келте.
Сызданып сарғайды өлке, жаурайды өлке,
Жайдақ жел жауар жонды баурайды ерте.

Толық

Жаңылдым, жаным, өмірдің көп есебінен

Жаңылдым, жаным, өмірдің көп есебінен,
Жаңылмағанда жұмбақтай көрешегім ең...
Өліп те өшіп өз жаныңды жаралағанда,
Қарағанымда нем кетті, неге сеніп ем?

Толық

Жамбыл мен Мұхтар

Жүз жасаған Жамбылды Мұхаң «ғасырым» депті көзі тірі,
Екі заманға – таразы тәтем, екеуі де оның өз тілі.
Тоқсандағы ақын шалымын көріп:
«Солмайды-ау, – депті, – хас талант»,

Толық

Туған жерге аз күн аунап

Туған жерге аз күн аунап,
Туған топырақ берді дем.
Молайғандай азын-аулақ,
Көбейгендей кем дүниең.

Толық

Жазады уақыт барлық жараны

Жазады уақыт барлық жараны,
Оң қараса егер тағдыр қабағы.
Табылар керең сордың да амалы,
Табылар терең ордың да амалы.

Толық

Ескерткіш

Соғыстың соқалары бар,
Соны сүйреген тайынша, таналары бар,
Жұмысқа ысылған олар, қамыттан жараған олар.
Бүгінгі елдің ағасы заманның қабағын баққан,

Толық

Ертіс пен Есіл

Қара бір көздер еңіреген,
Егілсе кешу туған.
Дала бір кезде еміренген
Ертіс пен Есіл туған.

Толық

Ерте келген күз айы

Ерте келген күз айы – тың жыртқан жыл,
Ерте жинап жайлау ел, етек-жеңін.
Салқын бұлттың сезді ме мекер демін,
Сарқопаға айналып, малын жайып,

Толық

Елу жетінші жылғы жетінші қараша

Кебек пен кеусен ас та төк болған сол күзде
Алысқа кеткен ағамыз келді елді іздеп...
«Бір сауын сиыр, бірер қап бидай бар бізде»
Шекеден қарап, «енді біз кімнен кембіз» деп.

Толық

Ғарышкер жолдас, үш жүз күн кеңістік кезген

Ғарышкер жолдас, үш жүз күн кеңістік кезген,
Отандық біздің ғылымға жеңіс күткізген,
Сен білмейсің ғой, ғарышқа сен ұшқан күні
Ақ боран соқты, жел тұрып терістік түзден.

Толық

Бір мысқал мұң

Бір мысқал мұңым, тұрмыс, тағдырым сенбісің,
Болмыстан бітім, тумыстан ділім сенбісің?
Туыс та, дос та суысқан күні басымды
Сүйеген менің бір мысқал мұңым сенбісің?!

Толық

Біз кедейміз ыңыршағы айналған

Біз кедейміз ыңыршағы айналған,
Дүниеге емес, дүние ділі ойлардан.
Біз кедейміз, біз не дейміз, бірақ та
Алдыңғы ұрпақ шыға алмаса қайраңнан.

Толық

Біз ғасырдың туғанбыз бел ортасында

Біз ес білгенде
Ғасырдың бел ортасы еді,
Бүгін, міне, ғасырдың соңғы ширегі.
Қобалжиды адамзат қорқа соғып,

Толық

Буфеттерде, барларда

Буфеттерде, барларда
Өткен сәттер ұшаны –
Қырық таяу қалғанда
Қабырғамды қысады.

Толық

Биылғы жыл бұралаң иір-қиыр

Биылғы жыл бұралаң иір-қиыр,
Иір-қиыр, құйындай үйірді бір.
Қап-қара бұлт төбесінен түйілді бір
Қара дауыл қапталдан шүйілді бір.

Толық

Бар еді бізде махаббат

Махаббат бізде бар емес пе еді дәл кеше,
Махаббат бізде бал емес пе еді дәл кеше?
Құлдырап қашқан құлын еді ғой махаббат,
Алпыс екі тамыр, жұлын еді ғой махаббат.

Толық

Әупірім дос

Менің бір досым әйтеуір әупіріммен,
Ақырын, еппен, тартыссыз, тартынуменен,
Әдіспен ғана, тасбақа аяңмен ғана
Қатардан қалмай келеді малтығуменен.

Толық

Арылу

Тәубаңа мені түсірші, Өмір,
Таупиық маған берсеңші!
Тазалығымды түсінсеңші, Өмір,
Сенбесе де ешкім, сен сенші!

Толық

Амалдар

Тапжылмай тұрған таулардан тыпыршып соғып самалдар,
Батқанда жерге үш жұлдыз басталады бір амалдар,
Әуелі жаңбар сіркіреп керенау кербез бұлттардан,
Көбік боп жерге қонады былтырдан қалған адау қар.

Толық

Әлди, әлди, әй, бөпем

Әлди, әлди, әй, бөпем,
Ақ бесігің жайлы екен.
Періште перзент шаранам,
Тамырыма исің тараған.

Толық

Айға атылма!

Көз сұғыңды қадама жас балаға,
Кездесерсің кездейсоқ масқараға.
Өз теңіңнен іздесей махаббатты,
«Алла асыраған пендесі аш бола ма?..»

Толық

Ажалдан қорқып, өмірден қорғалақтама

Ажалдан қорқып, өмірден қорғалақтама,
Қорғалақтама, бекерге қалбалақтама!
Қорыққаныңмен қоймайды тура келсе Ажал,
Қарамайды Ажал ешқашан сорға, баққа да!

Толық

Адал әйел – ақ періште...Барлық еркек арманда

Адал әйел – ақ періште...Барлық еркек арманда,
Кездесетін пәк пейіште, о дүниеге барғанда.
Армандайды бірақ бекер арман емес дүниені,
Махаббатқа бас тікпейтін әйел бар ма жалғанда?

Толық

Әбіқай ақынның мешін жылғы монологы

Қиямет деген осы ма,
Қарғыс деген осы ма?
Ел еңіреп босыған,
Ер елінен шошыған,

Толық

Абай ескерткішіне

Ой мұңын емген, қайғыны жеңген қайырымсыз,
Кейпіңіз адам, адамға бірақ айбынсыз.
Ақындық деген адамдар үшін жаралған,
Жаралғаннан соң ақиқат үшін айнусыз.

Толық

Шаштым, төгілдім, шайқалдым

Шаштым, төгілдім, шайқалдым,
Жастық буы бар «сайтанның»
Уын ұрттадым, уыт қайтардым.
Буы биледі, уын ұрттадым

Толық

Шашыңа ақ кіріпті ғой, айналайын-ай

Шашыңа ақ кіріпті ғой, айналайын-ай,
Уақыт сені де жіпсіз байлағанын-ай.
Өмірге опынушы едің, опасыз жалған
Осқылап «бет-жүзің» демей ойнағанын-ай...

Толық