Гүлдер
Терезде құмырада көрнекті
Қағаз гүлдер қатар тұрды шын гүлмен.
Сол жасанды гүл сымақтар көрнекті
Темір сабақ сымға ілген,
Керек жерде көмек берген асыл жан,
Бірақ, ондай адам аз ғой бүгінде.
Ақылсызбен жолдас болма түбінде:
Ақымақ дос қауіптірек досыңнан.
Ұшқыннан өрт басталып,
Үйге қарай бас салып,
Алаулады Жалын тілі жаланып.
Айқай-шудың ішінде
Тришканың тоны жеңнен жыртылды,
Ойланбастан инеге ол ұмтылды.
Жеңін қырқып, жасап еді ол ұсталық,
Шыға келді шынтағынан қысқарып.
«Бұл не? – деді Тоған бірде Өзенге, –
Тоқтамайсың, ағасың,
Солай барлық кезеңде;
Сіңілім-ау, сен қашан тыным аласың?
Әркімге сай дарын бар,
Бетке ұстап өзге атағын барымдар,
Баратын да залым бар
Білмейтұғын жұмысқа.
Жолдастардың болмаса егер бірлігі,
Алға баспас тірлігі,
Іс бүлініп, арыла алмас сордан көп.
Бірде Аққу, Шаян және Шортан боп,
Батпырауық самғаған
Көбелекті байқап қалып аңғардан,
Жоғарыдан сонда оған:
«Көрінесің, – деді айқайлап, – сәл ғана,
Зат болса егер керексіз,
Мырзамыз-ау ерек біз.
Бұл мысалды, демек, біз
Жеткізбекпіз шындықтың бір шетіне.
Тұрғанда күн ысынып,
Жерге сая түсіріп,
Сыбдырады Жапырақтар талдағы,
Сыр шертісіп самалменен шамалы.
Кішінің де ақылын
Тыңдаған жөн, батырым.
Алыс жақтан кеп енді,
Қонды Бүркіт жұбайымен орманға.
Өлген лағын көз алдына келтіріп,
Жүрген Марал көңілі тым нала боп,
Тауып алып тоғайдан қос Бөлтірік,
Бауырына басты оларды ана боп.
Самғап Бүркіт батырың,
Бұлттан биік Кавказдың бір шыңына,
Қонды-дағы кәрі ағашқа ақырын,
Төмен жақтың көз салды ой-қырына.
Күн төбеде зілдене,
Жүк артып бай үйіменен,
Төрт ат жеккен күймемен
Тырбанды.
Бір қарт кісі жатыр еді тал тігіп:
«Сені, сірә, албасты жын ұрған ба?
Бұл өмірмен қоштасқалы тұрғанда? –
Деп үш жігіт шалдың көңлін қалдырып,
Тәңір бірде Арыстанға ұл берді,
Табиғаты басқаша ғой тағы аңның:
Баласындай емес сірә адамның,
Бір жасында ол нәзік, топас ұл болды.
«Ау, құдағи, көріп тұрып қауіпті,
Неге ұрлайсың тауықты? –
Деді Шаруа кездестіріп Түлкіні, –
Сені аяймын бір түрлі!
Бір Егінші көкткем жұмсап мол күшін,
Жерін жыртып, ешбір тыным көрмеді:
Ыждаһатты ер болатын ол кісі,
Әрі мықты, оңды еді;
Күлме күшсіз кішіге,
Әлсіздерге тимегін!
Түбі қатты қайтарады бір кегін,
Сондықтан да, сене берме күшіңе
Бір Аспаз сауатты
Жүгірді бетке алып кабакты.
(Құдайшыл пысық-тын,
Құдағидың асында ептеп ішіпті).
Бөлтірігін Бөрі ептеп оқытып,
Айтып ата кәсібін,
Көзбен көріп қайтсын деп өз нәсібін,
Жіберді оны қыр астына шоқытып.
Пілді біреу алып жүрді көшеде,
Қарасын деп бар халық.
Белгілі ғой, бұл ғажапқа таңданып,
Еріп жүрді ашақ ауыз нешеме.
Ұры шығып үйіңнен,
Кім екенін білмесең,
Күдік артқан күйіңмен,
Көрінгенге жала дауып жүрме сен.
Үптеп ұры қораны,
Шаруана тонады –
Шарбақты еркін шарлады,
Тінтіп еден, қабырғаны, қуысты,
Өмір сүрді мол байлығы бар адам,
Тәтті жеп, бал жалаған.
Күнде думан, күнде жиын үйінде,
Дүние-мүлік есебі жоқ күйінде.
Есек көріп Бұлбұлды,
Былай деді: «Достым, сөзді тыңдашы,
Сені әнге шебер дейді, шын ба осы?
Қойып барлық құлқымды,
Бүркіт түйіліп,
Көк төсінен бір отарға шүйіліп,
Ілді шағын тоқтыны.
Бала қарға қарады да сүйініп,
Басымызға қайғы бұлты төнгенде,
Құтқарғанға бас июге дайынбыз.
Қиын сәтте шындап көмек бергенге
Жаманшылық жасауымыз жаман-ақ:
Түртіп жүріп боқтықты,
Тауып алды Қораз түйір маржанды.
Деді сонда: «Арзан бұл,
Керегі де жоқ тіпті!
«Қош бол, көршім! – деді Қасқыр Көкекке, –
Бұл жер тыныш екен деп, әуре боппын мен текке
Сендердегі ит те, адам да адуын:
Бір-бірінен ашулы; сен періште болғын-ақ,
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі