Ата мекен - аралым
Анамбысың, әлде сен бабамбысың?
Аспаныңнан көз салған саған құсың.
Жер-ананың көгілдір жанарындай.
Ата мекен, Аралым, аманбысың?
Анамбысың, әлде сен бабамбысың?
Аспаныңнан көз салған саған құсың.
Жер-ананың көгілдір жанарындай.
Ата мекен, Аралым, аманбысың?
Жәмила!
Бір қызға ғашық едім,
Тебіреніп теңіздей тасып едім,
Айтар сырды айтуға асық едім,
Аяулым, әнді тыңда арманыңдай,
Асыл сыр айтшы, жаным, бар ма мұндай?
Әуелі әуен жазсын маңдайыңа,
Бұл өмір бақыт берсе бармағындай.
Жазылыпты жартасқа сонау мұнар:
«Осы өзендей болыңдар, жолаушылар!»
Оқыпты сан жолаушы көзін сүзіп,
Кетіпті әр жолаушы өзінше ұғып.
Бір жайды айтсам деймін сыры қысқа,
Сыры қысқа болса да, жыры нұсқа:
Қаланың көшесінде екі мәрте
Екі дос кездескен-ді бұрылыста...
Ұмытылсын жадымнан өткен қайғы,
Сөз қозғаймын бүгін мен көктем жайлы.
Көктемде бар тіршілік құлпырады,
Көкке қарай жүрегім ұмтылады.
Шаршы төрде шалжия сұлап жатып,
Әңгімені әр тұстан-қылаулатып.
Шай ішкенде шал-шауқан шежірені
Шертер болар төбеден күн аунатып.
Көрердей, қолы тимей көк перісін
Қайрылып, қайта соқпай кеткені үшін,
Жолдарда жолай өтіп өткені үшін,
Бәлкім, әке, балаңа өкпелісін.
Күннің осы жылылығы жерден бе?
Түнгі аспанның жұлдыздары сөнген бе?
Мұхиттарда жүзе алмайды қайықтар,
Кемелерің қайырлайды көлдерде.
Бұлақтың мөлдір суын сарқып алып,
Таулардың жылғаларын тартып алып,
Өмір-ай! Бара жатсың шалқып ағып.
Шыңдарға бұлттар төсін бауырлатып,
Даламның тұлпарлары жосылды ағып,
Бейне бір көкте жұлдыз қосылды ағып,
Шапқан ат бауырына тартып жерді,
Дүние дөнгеленді сосын барып.
...Түсімде әжем қайта еніп қуатына
Мінгізді ақ боз тұлпар жыр атына.
Сол атпен келем шауып кең дүниеде,
Жетсем деп ертегідей мұратыма.
Қанатымын жыр атты ақиықтың,
Жаңа бетін ашатын тарихтың.
Танысалық, кел бермен, келер ұрпақ,
Ақыныңмын! Шөмішбай Сариевпын! —
Өлең — өмір сазы ма, өкпелі ме?
Жыл өтіпті жыр жазбай кеткеніме.
Кінәлы қайран жастық дерттері ме?
Кінәлы жайсаң жастық көктемі ме?
Арман-ау, жыр-шаһарын құра алсам бір,
Бар назарын халқымның бұра алсам бір;
Ертегі сарайындай – поэзия,
Ақын да — архитектор, жыр — ансамбль!
Жарасқан жайсаң жастық кез болатын,
Тілеулес көңілдерге көз қанатын,
Бір-бірінсіз өтпейтін уақыт та,
Сағаттың үш тіліндей қозғалатын.
Дүниеге келген ғұмырдың
Алғашқы ана сүтін емгені де,
Еңбектеп ұлы өмірге енгені де,
Тәй-тайлап, қаз-қаз басып көргені де,
ЗАУЛА, ТҰЛПАР УАҚЫТ, ертеңіме,
Қиял-ғажап шежіре шертеді ме?
Болатын бір бақытқа ертегіде,
Жеткіз мені жалыңнан мен ұстадым,
Тіріліктің дәмі мен тұзын ойлап,
Жүректе қасіреттің ізі бойлап.
Жұмысын бастап кетті еңбекші өмір,
Басында бомбалардың ызыңы ойнап.
Қош айтысып, анашым, асылыммен,
Қош айтысып, аяулы — ғашығыммен,
Қоштасып туған жермен шалғай қалған,
Кәусардай бұлағына қанбай қалған,
Муза, сен мұратымсың, мұң-қайғымсың?
Мұң-қайғымды сен бірақ тыңдаймысың?
Арманның ащы дәмін жұта-жұта,
Өкініп өтер ме екен бұл байғұсың?
Халқыма қайта сыйлап мол мұрасын,
Алатаудан сермеді өр кұлашын.
Жүзге келген Жамбыл — жыр атып тұрып,
Қолға алды күңірентіп домбырасын!
Ұялап қалса шаһар санаңызда,
Жүрек құрғыр елеңдер далаңызға.
Ауылда—
Алдан шығар аласа үйлер,
Жүрегімнің жалынын,
отты берем.
Отты берем деуменен өтті белең.
Оралмайтын өмірде жоғалмайтын,
Үзілді Алма!
Ұлылық жаршысындай,
Табиғат көз жасының тамшысындай.
Тап болды ұлы Ньютон маңдайына,
Тойы көп тылсым дүние ойды ұрлаған,
Тегін сый сыбағасын қойдырмаған.
Содан ба сынай келген конағымдай,
Отызым, отыз сауал қойдың маған.
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
- Антон Чехов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі