Өлең, жыр, ақындар

Мені пәк деп жүрсіңдер, таза жаны

Мені пәк деп жүрсіңдер, таза жаны,
ақ бұлақтай мөлдір деп ғажап әні.
Биліксіз жұрт, бас шайқап қоясыңдар
білмей жүр деп қадірін қазақ әлі.

Толық

Менің пірім, тірегім, тұғырым да

Менің пірім, тірегім, тұғырым да,
әшекейлі алқам да, бұрымым да,
қолдаушым да – жалғыз-ақ елім менің,
қастерлімнің бәрі бар бұл ұғымда.

Толық

Толғау

Маңғыстау – менің мұңды үнім,
мұңды үнімменен нұрлымын.
Жақсыларымды жалмаған
өмір дегенің – бір жылым.

Толық

«Ондының» оты

Қиялды баурап қыр-арман,
қызғалдақ - белге шақырдың.
Көзімді аша алмай тұманнан,
адасып келе жатырмын.

Толық

Қыран жандар

Дала десе қиқулап құлан-жаным,
дүбір сезген тұлпардай тұра алмадым.
Жұлдызын да жасырмас аспанынан
көргім келіп кетеді қырандарын.

Толық

Досат ақынның Саулық болысқа айтқаны

Ей, Малбайдың ұлы Саулық-ау,
ұят пен ардан жасқанбай,
кердеңдеп қадам басқандай,
тарландай тарпаң ерлердің

Толық

Оғыланды тауы

Адасып келем,
дала асып келем елсізде
түн менен ойға қамалып,
жусан иісінен нәр алып.

Толық

Киіз үй

Киіз үй… Көп болыпты-ау кірмегелі…
Сығалап түндігінен күн кемері,
жаныма бір рахат әкелетін
жұпары боз жусанның іргедегі.

Толық

Ертегі елестері

Кеткелі жастық күндер желікпелі,
бір аңсау жанымды жеп мені үккені:
сендерді көрсем-ау деп армандаймын,
әкемнің үзеңгілес серіктері.

Толық

Оюлар

Түрін-ай текеметтің! Асыл қандай!
Үңілдім үнсіз ғана басымды алмай.
«Келе ғой, қошақаным, өзіме!» - деп
әжем кеп сипағандай шашымнан жай.

Толық

Тамшалы

Не деген ғажап көрік тұрған мынау!?
Салғандай шөл далаға жылдар бұғау
малшынып қара терге, қара жартас,
даралап тұрғандайсың тұлғаңды дәу.

Толық

Жерошақ

Түнгі аспан моншақ тақты бұлты ашылып
келеміз сайларды асып, қырқа шығып.
Жырақта жерошақтан лаулаған от
жылылық құндағы боп тұр шақырып.

Толық

Боздақ

Боз інген сүйреп бұйдасын
беткейге – бозаң белге асты,
боздаған сәтте қимас үн
жанына тиіп жел қашты.

Толық

Сәулелі іңір

Қырдағы қара бұйра іңір қандай!
Жұтасың тыныштығын дымың қанбай.
Бұйыққан ауа жетпей қайран кеуде,
кәусарын қыр кешінің сімір балдай!

Толық

Жаулықтар

Жүргенде жанымды арбап жыр бұлағым,
өтіпті зымыраумен сұңғыла күн.
Бүгінде армандаймын бір көруді
анамның сыр шертіскен құрбыларын.

Толық

Жабайұшқан

Өмірім - бұлқыныс дәйім
сезеді мұны білгендер ұмтылыс жайын.
Қашаңғы дала кеземін кезеріп ернім -
биігіңді бер, ей, аспан, бір

Толық

Тереңдік

Дала шарлап шілдеде,
шөлдеп келе жатқан ем.
Айдын кезген Күн – кеме
қоналқы жай тапты әрең.

Толық

Теңеулер

Керегесі астасып қара жермен,
қара құйын алса да жаға, жеңнен
тапжылмайтын халықтай, мықтылығы
қамалдарға ұқсайды дала керген.

Толық

Шашу

Айналайын, Маңғыстау!
Мінезің маңғаз, жаның ақ.
Киелі қара шаңырақ
көтерілгенде көк тіреп,

Толық

Әбішке

Бір сергіп қайтсам ба екен елге барып,
жаныма жарқын мінез жеңгені алып,
жүзімді жоннан ескен желге жанып,
сатусыз сезімдерге бір сүңгісем,

Толық

Сырласу

Ана,
жалғыз арқалап тағдыр жүгін,
кең әлемде өзіңсіз қалдым бүгін.
Сен ұйқыдан оянып қарсы алушы ең

Толық

Мәңгілікпен кездесу

- Біз мынаны білеміз:
сіздің жүрегіңіз бәрін де батыл жырлайды,
қуаныш, қайғыға батып жырлайды –
сол бізді өзіңізге ғашық еткен.

Толық

Поэзия

Махамбет аудармашысымен әңгіме
Поэзия –
әйелдей жұмбақ әлем,
сиқыр сырын түсінер тұлға да кем:

Толық

Көрген емес жанымды жасқап елім

Көрген емес жанымды жасқап елім,
мүмкін жасқамағаннан асқақ едім.
Дұшпаным жоқ жырымды көре алмаудан
жек көретін жандардан басқа менің.

Толық

Шынымды айттым – сенбеді

Шынымды айттым – сенбеді,
құлап жаттым – келмеді.
Жаға алмайтын жақсыға
жаман болдым жердегі,

Толық

Баттың деп бекер зар-мұңға

Баттың деп бекер зар-мұңға
қиялыма менің таңданба:
қасқайып тұрып алдыңда
қаһарын төгер жан бар ма?

Толық

Шеберсің-ау, табиғат, шіркін, ана!

Шеберсің-ау, табиғат, шіркін, ана!
Алмасса да сан заман ғұрпы жаңа,
заңдылық бір: қояны қойдан бөлек,
жуыспайды батардай бір күнәға,

Толық

Қолында билік барларға

Қолында билік барларға
жағынып жалпаң қаққандар,
секіріп аттап ардан да,
биліксіздерді таптаңдар!

Толық

Ажал деген бір мерген

Басыма қаза тастары
түскенде, таппай көңілге ем,
адам боп аяқ басқалы
зар шегіп келем өлімнен.

Толық

Масаты жер құбылған жұмақ таңда

Масаты жер құбылған жұмақ таңда
талай-талай салса да мұз, ақ қарға,
мені қателестірген, күрсіндірген
жылдарымды қимаймын ұзатқанда.

Толық

Мұнарлы шыңдай сағым-мұң

Мұнарлы шыңдай сағым-мұң,
бермейді маған бір тыным,
жүрсем де мынау жанымның
бүтіндей алмай жыртығын.

Толық

Өкпелеп жүрсіңдер ме?

Өкпелеп жүрсіңдер ме?
Жетпегендей бір демі тылсым кеуде
тұншығады бейуақыт сендерді ойлап
оңаша күрсінгенде,

Толық

Тегі, менің мойнымда мың қарыз бар

Тегі, менің мойнымда мың қарыз бар,
соны ойласам, соққандай шыңнан ызғар,
менде құйттай жүрек пен тұлға мұздар.
Соларды өтей алам ба, ертең мені

Толық

Жүрегімнің келеді жорамалы

Жүрегімнің келеді жорамалы,
түсінгем жоқ өзім де оған әлі;
ал кетіскен достардың бәрі маған
түбінде бір қайтадан оралады.

Толық

Жанымды шырмап менің бұлыңғыр мұң

Жанымды шырмап менің бұлыңғыр мұң
қайғыдан аласұрдым, сүріндім мың.
Еш пенде шыдамастай қылығыммен
сендерді қаншама рет түңілдірдім.

Толық

Жібімей жанның тоңдары

Жібімей жанның тоңдары,
ішінде жатсын бұлт тегі,
жарқылдап тұрсаң болғаны –
жақсы көреді жұрт сені.

Толық

Тағдыр жайлы, ел жайлы, қаза жайлы

Тағдыр жайлы, ел жайлы, қаза жайлы,
өмір жайлы, дос жайлы жаз арайлы,
жақсы, жаман ойлар кеп оңашада
маған тыным бермейді, мазалайды.

Толық

Құшқанда мені жиі айқара мұң

Құшқанда мені жиі айқара мұң,
жанарым жасқа толып, байқамадым:
жас іні, жайсаң аға жақсылығын
енді ойлап, дариядай шайқаламын.

Толық

Достарым, ортам, қоғамым

Достарым, ортам, қоғамым,
оларсыз, семем, соламын.
Салқындық сеуіп, сырт берсе,
көңілімде – кірбің, жоқ әнім,

Толық

Жанымның қозғалысы, ағыстары

Жанымның қозғалысы, ағыстары –
өзіңе бұрыннан да таныс бәрі,
өзіме бағынбайды тасқын судай,
кеудемнен ән ұшқалы.

Толық