Айналғандай дүние тас тұғырға
Айналғандай дүние тас тұғырға,
таса қалып бас мұрат, басты мұра,
көлбең көлеңкесіне айналғанда
адамдар да,-
Айналғандай дүние тас тұғырға,
таса қалып бас мұрат, басты мұра,
көлбең көлеңкесіне айналғанда
адамдар да,-
Мына кештің ғажабы-ай,
Сарыарқаның кештері.
Көк аспанның ажары – Ай
жұлдыздарды екшеді.
Кей ісің ойға салар мұң,
өткенді шолсаң сағына.
Жақсылық жасау – адамның
нәр берер кейін жанына.
Шықпайды деп ойлама жастан дана,
кәрі-жасы болмайтын тастар ғана.
Миы да жоқ, ойы жоқ шалдар қанша
басын бұлдар орап ап ақ шалмаға.
Буырқанып жақпарлы жарды басып,
талқан қылып тастарды
қарғып, асып
тентек өзен барады
Бойым дел-сал қалғандай жайрап денем,
шатастырып күнді аймен, айды аптамен,
ыққан малдай сезімді оқтын-оқтын
ақыл-дана алдына айдап келем.
Жасаған алла, тәңірім,
жетер ме саған зар үнім?!
Жалғанның жағып жарығын
жалғадың тірлік тамырын,
Теңізде – тасқын, далам – сең,
мүлгігенсиді шыңдар құр.
Қызығып көкке қараушы ем
тыныштық-ау деп тұнған бір.
«Сізді жақсы түсінеміз, ұғамыз,
Жырыңыз — бір байтақ жатқан құба дүз
екендігін
замандас та білмейді,
Татумен тіршіліктің ащы зарын
өмірден кеткенде ерте жақсыларым,
жарамай жоқтауға да, жылауға да,
сағалап жүрдің бәрің басшы жағын.
Кейбір ісім дұрыс та емес шығар,
қылығым да көрінер егесқұмар.
Қайткенде де қанымда жоқ нәрсені
істеймін деп жайым жоқ кеңес құрар.
Қазақтың жасыл жеріне,
бетегесі бөрткен беліне
қызығып қырмызы өріне
көздерін кімдер сатпаған,
«Әуеде ұшып жүрген көк көбелек».
Сезімін қандай жүрек төккен ерек?
Үй салмай, мүсіндемей, мешіт соқпай,
тарихын әнмен өрген не еткен ел ек?
Еріп ессіз өлеңнің жетегіне,
қыздырғаным шамалы шекені де.
Жырларымнан күлкі не ақыл күтпе –
менде әуелден жоқ соның екеуі де.
«Басынан Қаратудың көш келеді».
Көш келсе - өмірімнің өшпегені.
Естісем елестейді көз алдыма
қазақтың Ақтау, Арқа, Өскемені.
Туған жер, туған ауыл қымбат маған,
ешкімге бұл сезімді былғатпағам.
Мен оның өзім ғана сезінетін
қастерлі қасиетін жырлап бағам.
Ей, ер бабам!
Басы айналып сен қорғаған кең далам
асау аттай құйқылжыған заманда,
сауысқандар билік айтып ғаламға
Менің туған ауылым ажарланып,
көше түзу, басады адам да нық.
Жетілік пен ондық шам күлде жатыр,
самсап қаладағыдай жанар жарық.
Дүниенің бар өлшемі
өлшеусіз нәрсе бар деме.
Керелендірер түбі ол сені –
араныңды ашпа әрнеге.
Көрмесем де ел қорғап, жорыққа еніп,
болмашыға жүрдік тер төгіп келіп,
жылағанға жүгірдім жүрегімнің
мейірімін, жылуын бөліп беріп.
Сұмдықтың бәрі – ішімде
жылтырап жүрген сыртым тек.
Ескерткішке ұқсас мүсінге
жақындай алмас жұрт үркек.
Түсініксіз тым кейде
шариѓаты тірліктіњ.
Құдай оны білмей ме –
жалған қайсы, шындық кім?
Жүргем бейқам жастықта мұнар шарлап,
билік-бике қоймады жыланша арбап.
Түкірігі түу десе жерге түспей,
жақсы, жаман әкім боп жүр алшаңдап.
Кешегі балапандар түкті ұқпаған
(соларға жем берумен біттік тәмам)
былқылдақ сарауыз-ды, енді, міне,
шетінен әтеш бопты қыт-қыттаған.
Мен осы қай топтамын, қай таптамын?
Ортамнан, қоғамымнан жай таппадым.
Запы боп ести-ести, шаршап біттім
жалаңаш ұрандарын, айтақтарын.
Толқындар бұрқанады
бірін бірі тепкілеп, шалып жығып,
буралардай тістескен санын жұлып,
бейкүнәсіп қараған дүниенің
Мен енді айналысам бір іспенен,
жазылар сонда, бәлкім, құрыс денем:
мен деген тілеулестер, маған арнап
ер-тұрман соқтырыңдар күмістеген!
Жаныңнан, жамалыңнан әр тайғанда,
сезімің ортаймай ма, қартаймай ма,
жылдардың балдырына батқан көңіл
мелшиіп қарамай ма айқайларға,
Төзу керек, бәріне төзім керек,
жанды қайрап, өзіңді өзің жебеп.
Ақты – қара, қараны – ақ дейтіндерге
қыжыл қайнап – жүректе, көзіңде – кек,
Ақындарға нәр берген,
ұлы рухтар қуат берген, әл берген
қасиетті топырағы Иранның
көрсем деп ем, арманды ем —
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі