Кармен
Сиқыр бір сазға таңданып,
Жүзіңе шапшып бар қаның,
Күтесің ессіз арбалып
жымыңдап шамдар жанғанын.
Көгалда, жолдың қасында,
Жатыр ол тірі жанға ұсап,
Алқызыл шарқат басында,
Көрікті мүсін, бал құшақ.
Айнакөл жатыр бабында,
Баяғы қалпы - көркі күн...
Тоқтаған мынау шағыңда
Неге сен қайта толқыдың?
Сол бір кеш болды ма өзі,
болмады ма -
білмеймін. Бірақ есте қалар мәңгі:
Таңғы нұр боз аспанды торлады да,
Самал ескен теңіздің жағалауын
Не жасаған бұралқы ана қауым:
түтіндетіп, ішіп-жеп, тарпаң жүріп
басқан жерін кетеді талқан қылып.
Кешкі желмен әндетіп тілдесемін,
лақтырғандай кеңілден мұң кесегін.
Қарағайлар қосылып әуеніме
көлдей көркем көңілмен күн кешемін.
Мен қалада қаңғырып көп жүремін,
Өлімді де көп көрдім бұл өмірде,
қайғырмайды сонда да ер жүрегім,
елімді ойлап жасымас жігерім де.
Некелескім келмейді
Үйленбеймін, ана, мен,
неке деген - бір ғаріп.
Бас қатырып баламен
Оба жайлап торықты елім,
жүректі үрей, мұң қаптаған.
Ішінде сан өліктердің
біреуі тым қымбат маған.
Жат жерде жүрдім сабылып,
жарысып жырым желменен.
Көп жылдар өтті. Сағынып
оралдым туған жерге мен.
Жұлдызымен тағдырымның
бірге сөнген тәтті арманым.
Тек жанарда қалды мұңым,
көз салсаң да шаттанбадым.
Қураған бір шөп ол жалпы,
иіскесең, жайнап жанарың,
есіңе түсер сол қалпы
қасиет, көркі даланың...
Достар, достар, бір жұмбақты шештім мен:
бүкіл елді ауыр халге жеткізген
кім еді деп сұрамаңыз ешкімнен –
Ресейдің гербіне, әне, тағылып,
Киев атты шаһардың алабында,
Владимир князьдың заманында
Боярлар мен князьдар құрметіне
Ұлан-асыр той болды жаңа жылда.
Таң нұрынан мұнар жасып,
жайнайды аспан, тұман қашып.
Көк толқында еркелеген
сұлулардай қылаңдасып,
Құс әніне елең етіп құлағы,
бір жас бала қариядан сұрады:
«Ата, неге бұлбұл үні тек қана
көктемеде шығады»?
Тіреліп жерге табаны,
құм қапқан мынау жай бүгін.
Толқындар еске салады
баяғы дарқан айдынын.
Сен неге бүгін шапқылап
аулама келіп құлайсың?
Терезелерді қаққылап,
біресе сыңсып жылайсың.
Көзімді тігем жыраққа,
жанымда әлі жайлылық.
Жүрсе де жырым сынақта,
қайтемін оны қайғы ғып.
Есімде бала шағым. Алда — мұрат.
Сыры мол өмір — әлем ашты есігін.
Сен жайлы ойламаппын онда бірақ,
Отаным — Өзбекстан, ақ бесігім!
Бір дерт бар дүниеде сақтанатын,
қырқатын қыршынынан бақ қанатын.
Қызғаныш – оның аты,
шалдыққанның
Тарс жауып есікті, біржолата кеттің сен,
қайтем аппақ сезімді жазғы құйын
деп білсең.
Ұмыттың ба түндерді, жалындаған кезіміз?
Өкпе шоғын тұтандырмай
біз сараңбыз кешіруге.
Мейірімді ол жұтар құмдай,
жұтар ақыл шешімін де.
Біз оралдық туған елге,
ортасына дос, бауырдың.
Білім алдық өзге жерде,
нанын жедік басқа ауылдың.
Сен туғанда маған қонған бақ дедім,
исің жұпар, шырын-балдай тәтті едің.
Ортамызда құлыншақтай құлдырап
қызық еді былдырлаған сәттерің.
Өмір - сүю үздігіп,
құштарлықта жалын бар.
Қызу қанды қыз-жігіт,
ләззатына қаныңдар!
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі