Өлең, жыр, ақындар

Туған жерім – бар менің, барасың ба?

Туған жерім – бар менің, барасың ба?
Баламас ел баласын дара шыңға.
Аяулымның ізі бар, аяғымның,
Қосағаш пен Қасқажол арасында.

Толық

Жер - анаңмын

Асау арман, дегеніңе көнбейді,
Жүрген сайын, жүрісің бір өнбейді.
Ана жерге ораласың қайтадан,
Аспанға ұшып кетсең дағы сен мейлі.

Толық

Көре-көре бой жазып, көсем болып барамын

Көре-көре бой жазып, көсем болып барамын,
Сөйлей-сөйлей ой қазып, шешен болып барамын.
Қолымда ешбір билік жоқ, өмірдегі ушыққан,
Ем боламын жырыммен, аузына қай жараның?

Толық

Аспанның күні күліп, айы аунаған

Аспанның күні күліп, айы аунаған,
(Бергендей ата-бабам аян маған)
Мәңгіліктің о дүние, мекеніне
Барардағы бұл дүние, аялдаман...

Толық

Таласпаңдар, шуылдап, таласпаңдар

Таласпаңдар, шуылдап, таласпаңдар,
«Бас-басыңа би болып» бал ашпаңдар.
Кеуделерің тарылып кетсе егерде,
Кеңітетін кең дала, көк аспан бар.

Толық

Жар басында

Тәкаппарсың, сұстанып, керіп қабақ,
Толқын шашын табаны өріп, тарап.
Жар тұратын, жалықпай жүзін көріп,
Төбесінен өзеннің төніп қарап.

Толық

Жылатып өмір жұбатар

Жылатып өмір жұбатар,
Келіс, мейлің, келіспе.
Тірінің бәрі күнәһар,
Өлгеннің бәрі періште...

Толық

«Жылама» - дейсің, жыламай қалай жұбанам

«Жылама» - дейсің, жыламай қалай жұбанам,
Мен түгіл кейде, алады жылап күн анам.
Күлгендерге, көз жасымды көрсетпей,
Ішімнен тынып, ғасырлар бойы шыдағам.

Толық

Таң алдында

«Бәрі алдыңда» деді әжем бәрі алдымда,
Жүрек дертке, толмайды жанар мұңға.
Мен жанымды жыр жазып тазартамын,
Оқ аузында, тұрсам да дар алдында.

Толық

Бұлбұл таңның бүлкілдеп

Бұлбұл таңның бүлкілдеп,
Үні оянып келеді.
Көкжиектің біртіндеп,
Күн оянып келеді.

Толық

Адамзатпен адаммын бір туысқан

Адамзатпен адаммын бір туысқан,
Туысқанға болады күлкі дұшпан.
Қайран елім! Айыпсыз аққулардай,
Атылған оқ дауысынан үркіп, ұшқан...

Толық

Қуаныш та, реніш те, бәрі өтпелі, алдамшы

Қуаныш та, реніш те, бәрі өтпелі, алдамшы,
Бірімізді бірімізге болар ма күн, жалғаушы.
Бүгінгіге кешегінің, ертеңгіге бүгіннің,
Жетер ме еке, жетпес пе екен,

Толық

Жалғыздық жыры

Үміт алдап, әурелейді ой алдап,
Ой-қиялды айту қиын баяндап.
Тықылдаған жүрісінен уақыттың,
Ажалыма жақындаймын аяңдап...

Толық

Дос қайда, іздеп келіп хал сұраған

Дос қайда, іздеп келіп хал сұраған,
Жасыса жігерімді қамшылаған.
Жаныма жұққан кірді жуып жүрмін,
Жасымен жүрегімнің тамшылаған...

Толық

Басқа ем кеше, болдым бүгін басқа адам

Басқа ем кеше, болдым бүгін басқа адам,
Алдым тұман, жүрейін десем жасқанам.
Қалай, қайда қозғаларын біле алмай,
Қыл үстінде теңселеді мас қоғам.

Толық

«Күледі» деп...

Күледі деп, иілсін, бастар иілген,
Күледі деп, безбеймін киіз үйімнен.
Қазақ екенім, шын болса, неге ұялам,
Қазақша сөйлеп, өз шапанымды киюден.

Толық

Кезек

Нені алсаң да, алу керек кезекпен,
Кезек күтпес, уақыт қандай тез өткен?
Енді біреу жолын тауып кезексіз,
Алып жатыр, сөзі өткен, өзі өктем.

Толық

Таңғы күн

Айтар едім айқайлап тыңдаса мен,
Бүгін туған баламен құрдас әлем.
Таңғы аспаннан жарқырап күліп шыққан,
Алдыменен берейін күнге сәлем.

Толық

Жарық дүние-ай!

Жарық дүние-ай!
Кешір мені, қадіріңді білмесем,
Өмір бердің, тірлік бердің гүлге сен.
Аспандағы күнім болып алдымнан,

Толық

Көпір

Ескі көпір, жағалауды жалғаған,
Сықыр-сықыр, ойбай салып, зарлаған.
Өтіп кетіп барады өмір үстінде,
Таңба болып, кімнің ізі қалмаған.

Толық

Қайтіп айтам, ойымды, сезімімді

Қайтіп айтам, ойымды, сезімімді,
Өзім тыңдай алмасам, өз үнімді.
Қара жерді құламай басып келем,
Үмітіме сүйеу ғып төзімімді.

Толық

Біреуге болса жан қайғы

Біреуге болса жан қайғы,
біреуге болар мал қайғы,
Мың құбылған түлкі өмір,
көзді тартып алдайды.

Толық

Ой тамшылары

Жер таппай, қысыламын кең даладан,
Кешеден бүгінгіге кім, келген аман.
Қасқырдан, жортқан жыртқыш аңнан емес,
Адамнан қорқатұғын болды-ау адам..

Толық

Санамаймын жүрегімнің соққанын

Санамаймын жүрегімнің соққанын,
Шамалаймын, тіршіліктің жоқ, барын.
Қыранға ұя көргем шыңның басынан,
Қыбырлаған құмырсқалар соқпағын.

Толық

Қайта оралған қазан

Алыс-жақын, аңдап, бағып аңысын,
Ата жауға қолдан бермей намысын.
Әке менің түзде жортып, түн қатқан,
Қара бала, қара қазан қамы үшін.

Толық

Биші атқа

Құлағыңды көтересің қас-қағып,
Қос жұлдыздың тамшылары тасқа ағып
Жыландай жүз иірілген бишіктен,
Биші болған жануар-ай, жасқанып...

Толық

Жақсылықты, жаман-ау, күту, арып

Жақсылықты, жаман-ау, күту, арып,
Жан-жүйкеңді уақыт түтіп, анық.
Менің көзім түк көрмес, жер секілді,
Бәрін-бәрін жатса да жұтып алып.

Толық

Білем, сенің алыста ғой арманың

Білем, сенің алыста ғой арманың,
Жетпес көңіл сарайыңа зарлы әнім.
Жүзтанысты жол үстіне қалдырып –
Ұмыта бер, ұмытшағым бәр-бәрін.

Толық

Қайда сол, көктем гүлі?

Елеске елегізіп, елең еттім,
Мен саған өмір жайлы не демекпін?
Қайда сол?
көктем гүлі, өткен күнім,

Толық

Көкті де емдім, көзіммен тасты да емдім

Көкті де емдім, көзіммен тасты да емдім,
Тамшысындай көз жасым, ащы көлдің.
Оқ-дәрімен уланған жер анадай,
Күйін кешем, дәрменсіз “маскүнемнің”,

Толық

Соңғы түйір

Соңғы түйір,
түбін қағып қалтаның,
Табу үшін таңғы ас, тәңір талқанын.
Медалі бар қайырсұрап отыр қарт,

Толық

Мен адамзат пендесінен түңілдім

Мен адамзат пендесінен түңілдім,
(Жан айнасы, жанарына үңілдім)
Қарасынан жылу таппай, сәулесіз –
Қап-қараңғы бір бұрышқа тығылдым.

Толық

Уақыт деген қалып қалмай дүлділден

Уақыт деген қалып қалмай дүлділден,
Жүрегімнен жүрек соғып күн күлген.
Құлап қалсаң,
тоқтап тұра беретін,

Толық

Қоғадай жүрген иіліп

Қоғадай жүрген иіліп,
Шалқайып қапты бір кісім,
Жолдарым жатыр түйіліп,
Қомданып, ұшпай жыр құсым.

Толық

Ауырмайтын жерім жоқ менің бүгін

Ауырмайтын жерім жоқ менің бүгін,
Жайнап тұрып солғандай көңіл гүлім.
Жаяу шамдай, бір өшіп, бір жанамын,
Өшірер ме жел үрлеп, өмір күнін.

Толық

Сыртта жаңбыр, іште мұң

Сыртта жаңбыр, іште мұң,
Әйнекті ұрып шертеді.
Шөлдеп, кеуіп ішкенім,
Өзегімді өртеді.

Толық

Қала шуақ аңсайды, дала шуақ

Қала шуақ аңсайды, дала шуақ,
(Жер анаға кімдердің жаны ашымақ)
Саусақтарын созады жапырақ сәби,
Жарық сұрап, су сұрап, ауа сұрап.

Толық

Өмірде бір қойып, өсек күңкілді

Өмірде бір қойып, өсек күңкілді,
Адамды адам танитұғын күн туды.
Ата-ананы таңдай алмайтындай,
Тағдырымнан бөле алмаймын ұлтымды.

Толық

Қанатсыз қалсам...

Таулардан құлағанда ағарып таң,
Күйімді қабағымнан қарап ұққан.
Қайда жүр, бала кезгі құбыларым,
Арқалап өткізетін мені арықтан.

Толық

Алға қарай асығып сұңқар уақыт

Алға қарай асығып сұңқар уақыт,
Жыр саулатып барады, шырқауға тік.
Алтын шұғыла таратып қанаттары,
Жерді туып келеді күн толғатып.

Толық