Есіңе алып жүрмісің
Елдегі қара шаруа,
Шаруаның қамына
Бір-екі ауыз сөз айтам:
Осы сөзді мықтап ұқ,
Елдегі қара шаруа,
Шаруаның қамына
Бір-екі ауыз сөз айтам:
Осы сөзді мықтап ұқ,
О, тағдыр, сен төндірдің
Басыма тағы ауыр күн.
Естірттің өлімін өндірдің,
Қайғысы қатты бауырдың!..
Тілекпен жасы көлдеген,
«Көкірегімді ем» деген,
Адамның әйел анасы ед.
Құшағына бөленген,
Қарашоқтың сауыры,
Әлдекеңнің ауылы
Жиылған жұртқа толып тұр.
Басқыш қылып шананы,
Қарақалпақ, боз топырақ, мидай дала:
Ол бір кезде өгей боп өскен бала.
Сенсең бөрік ішінен қаны тамып,
Бастары талай жерден болған жара.
Бізге елдің еңбекші табы қымбат,
Бостандыққа бет алған жағы қымбат,
Екіталай жерлерде кезге ұшырап,
Жол тапқан ер сымбатты жаны қымбат.
Аппақ мидай кең дала,
Ирең күртік айдала,
Сырғанайды бұрқасын.
Біріне-бірі жалғасқан,
Сұлудай белі бұралып,
Толықсып, толық сыланып,
Даланы жауып егін тұр
Еңбектен өскен алтындар,
Мәз-мәйрам боп, қарқ-қарқ күліп қатындар,
Шуласады: «Жылдамырақ тартыңдар!»
Күр-күр етіп зырылдайды доңғалақ,
Күлімдейді өңкей «нашар-пақырлар».
Жас қайрат күндей қайнап, гүлдей жайнап,
Құлындай емін-еркін далада ойнап,
Қолға түскен шынжырлы бұғалықты,
Дырылдатып, сүйретіп кетті бойлап.
Өмірдің білмейтұғын балын, тұзын,
Талдырмаш орта бойлы, шашы ұзын,
Бұралған тал шыбықтай еркек-шора
Мұсайттың сәби мінез бір жас қызын,—
Дейтін де «бала адамның бауыр еті»,
Бауырымның жарылғандай болып еті,
Барады өртеніп іш!.. Неткен жара!..
Жазуға келер кімнің құдіреті?!
Шоқпыттың күні нашар болды,
Бар малы бір қашар болды,
Жазғы үйі дауылға құлап,
Қыс қорасы осал болды.
Майда жұмсақ жел ессе,
Желпілдейді туырлық,
Сықырлайды ырғалып,
Керегелер буылдық.
Кедейдің соғып сойылын,
Кедейдің тілеп тойымын,
Ойлайтын қамын тереңнен,
Газеттің досы — тілшілер.
Күн сылбыраң, жердің жүзі іріп тұр,
Қарлы жаңбыр бетке аралас ұрып тұр.
Ауыл үйлер шошалада, күн суық,
Жел де азынап аш қасқырдай ұлып түр.
Қоғам биыл мың бұттай егін септі,
Барлығы жүз елудей жерге екті.
Күз болғанда жүз пұттай әрең түсіп.
Қалғанын «шегіртке» мен «тышқан» жепті.
Жасыл шөптің исі мұрын жарады,
Таза ауа исіндірді тамырларды,
Ағаш, шөп, жапырақтар мүлгігендей,
Мың түрлі көркем бояу көздің алды.
Бұл ұстаз — еңбекшінің ардақтары,
Асқар таудай панасы, қорғандары.
Ұйықтап жатқан сықылды көрінгенмен,
Көп тұрдық, ұйқысынан оянбады.
Сап-сары биік белдерде,
Сарғайған түссіз жерлерде,
Сап-сары киім киініп,
Қабағы бұлттай түйіліп,
Құрметпен қарсы аламыз, келген қонақ,
Азаттық езілгенге берген қонақ,
Мейлі қай ұлт болсын, жылағанның
Кез жасын тыйып, мұңын көрген қонақ.
Төрт жылға аяқ аттадың,
Тебіренбей қарап жатпадың,
Тәрбиеші ананың
Адал сүтін ақтадың.
Қотаншы ит қой жағалап жүреді,
Өз қотанын шыр айналып үреді.
Шөптің басы әлдеқалай қозғалса,
Бұл дыбысқа ыза болып біледі.
Қара жерді қылғандай мүлде талақ,
Құс батыры, қырандай жайып қанат,
Ұшқыш кеме ішіне мініп алып,
Жоғарғы көтерілдім көкке қарап.
Жаз күні жайнаған гүл жан-жақ кілең,
Жердің беті масаты жайған кілем.
Көкте көлбей қалқыған сирек бұлыт
Бір түстес жерде, көкте шаттық рең.
Ызғарлы қыстың қатты суық кезі,
Адамды әбден қысып, қылды мезі.
Ашылып, қатты боран аяз болып.
Батуға жақындады күннің көзі.
Күн ұзын, әрі ыстық сарша-тамыз,
Соғып тұр аңызғақ жел, жылы нағыз.
Шаршадық жұмыс қылып күні бойы,
Үстіне оның тағы оразамыз.
Бір жетім баланың аузынан
Анамнан жарық көріп туған күннен,
Өмірде сәуле көрмей жүрген бір мен.
Басқадай балдан тәтті тұрмыс іздеп,
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі