Өлең, жыр, ақындар

Жеңіс жыры

Күндегіше бейғам торғай шырылдап,
Бал арасы алуан гүлден шырын ап,
Шекарада біздің таңғы күзетті
Көзбен көpiп, бip өтпеді, жүз өттi.

Толық

Қараңғы түнде тау қалғып

Түндіктен көрсе — көшеді
Ақша бұлт шарбы — шамалы;
Сәскеде баяу еседі
Іргеден таудың самалы.

Толық

Ауылға баратын жолда

Жоқ бүгін баяғы құба бел,
Жолшыбай соқпайды ыстық жел.
Орманы бұл жердің нулаған,
Бұл жерде егінші қалын ел.

Толық

Бала - бақыт

Жас сәбидің мысықпен ойнағанын,
Ойыншығын шашқанын, жинағанын
Айтып қазір отырар уақыт емес,
Бepiп қалды өзге бip ой маған үн.

Толық

Ойнаңдар

Ойнаңдар, балғын бөбектер,
Бiз ойнап өскен бақшада;
Бақытқа ұя біздің жер,
Дұшпаным күндеп бақса да.

Толық

Үлкен үйге

Ыстық тартып күнде кipген
Өз үйімдей көзімде
Бip бейне тұр жастай көрген —
Әлде сенің өзің бе?

Толық

Ұрпақ үні

Әзелден сенің әніңнің
Саздарын сүйіп әр түптен,
Қазағы Семей, Нарынның,
Жырларыңды айтты тәртіппен.

Толық

Журналист сөзі

Газетім, ой жарығын
Зердеме жұлдыздай жаққан,
Бip сенің аналығың —
Өзіме өлгенше мақтан.

Толық

Көктем

Көктем, сенің осы айында
Тыншытқан жер, аспанымды,
Құшағына тосайын да
Қызғалдақтай жас жанымды,

Толық

Күрегіме

Талай сыр, талай мағына
Ұмытылмай жүр менде;
Танушы ем ceнi жай ғана,
Еркін елде жүргенде.

Толық

Қасым Қайсенов

Әжем айтса ертегінің маңызын,
Тез таусылып қалушы еді таң ұзын.
Ендігіге біздің Қасым Қайсенов –
Ертеңгіден ұзағырақ аңызым.

Толық

Ұмытпан

Ұмытпан фашизмнің мені атқанын,
Жендетке бала өлігін санатқанын;
Мектепке біз оқыған мал қамады,
Өлді ана, құлағымда оны атқан үн.

Толық

Замандасқа

Ей, замандас! Ең алдымен досыңды ұқ!
Досың – жер, су, мөлдір ауа, өсімдік.
Ала жүріп осылардың сыйлығын,
Осыларды қорлау деген не сұмдық?..

Толық

Көңіл ашар

Ей, ағайын!
Қанат өлді – өлмедім.
Өлмеген соң не сұмдығын көрмедім?!
Өлмеген соң деп те қалдым: «— Апырау,

Толық

Бауырсақ

Есіме қайтып ене алмас,
Желді күн яки тымық күн.
Қай сәтте анам ең алғаш
Бауырсақ берді?.. Ұмыттым.

Толық

Сағыныш

Азығымдай қуат алған
Көңіл күйім — сағыныш,
Оралмасам қайтып саған,
Таппай қойдым бip тыныш.

Толық

Ауылға

Армысың ауыл-аймағым,
Атырау, Нарын, Ақ Жайық?!
Қош айтысып сенімен
Мен кеткелі, ғажайып

Толық

Өзім туралы

Маған жат – тынбақ, сарқылмақ,
Қалжырап көрген жоқ жаным,
Өтермін өзім жарқылдап,
Өзегім толы ақ жалын,

Толық

Күпірлік

Сен өлген күні —
Жек көрер жұрттың күн-түні теңелген күні —
Ақтамақ ару отырар алқымнан алып,
Қыпша бір белін қынаған кемер белдігі.

Толық

Күн мен түн

Дүниенің бір шетінде сен жүрсің,
Дүниенің бір шетінде мен жүрмін.
Мені көріп сүйсінердей ел бір күн,
Сені көріп күрсінердей тең құрбың.

Толық

Көктемгі жел

...Сыңғырлап бір күлдіңіз,
Еріп кетті көңілдегі сүңгі мұз.
Айтыңызшы, бұған дейін көрінбей,
Қай көшемен, қалай тыныш жүрдіңіз?

Толық

Өзіме

Ей, ақеділ ақындары Қарағандының!
Қайсыңды табам қарбалас қаладан бүгін?
Кеудеңе тығып жүрмісің елге көрсетпей,
Алланың көктен ерекше тараған нұрын!

Толық

Абақты. Декабрист

Құбыла бетті қан жапты,
Күн екен сөнген өртеніп.
Көктегі анау шаңдақты
қызыл нұр барад көмкеріп.

Толық

Жезқазған. 1997

Қош енді, қала, көшеңді кезем соңғы рет,
Қара тас тұғыр-көсемді көрем соңғы рет.
Жанары жаздың тамшыға тұнар мөлдіреп,
Қолында достың бал-сыра тұрар мөлдіреп.

Толық

Менің демоным

Сіздің өмір айт пен той, дырду-думан,
Біздің тірлік сымбатты сырдан ада.
Сен зымыра, сұр мұзда сырғана да,
Ал мен шырақ жағамын бір молада.

Толық

Ит жылғы оқиға

Жер – батпақ, көк қымтанып ыс-шапанмен,
Жылап құр қоштасуда қыс шаһармен.
Көктемде Һақ Тағала Махаббатты,
Балқашқа аттандырды іс-сапармен.

Толық

Алмасып жарық күн мен қараңғы түн

Алмасып жарық күн мен қараңғы түн,
Тұлғаммен ертеңге еніп барам бүтін.
Түпсізге қайырылмасқа аттанбаққа,
Түбі бір кесіледі адамға үкім.

Толық

Күзгі хат

Жапырағын қайыңның жел ұрлайды,
Күздің өңі өзгеше:
Өмір. Қайғы.
Жас қайыңнан жұлынған жапырақ кеп,

Толық

Ағам айтқан...

Ол кезде сен де он бесте, мен де он бесте,
Құлын боп қосылып ек елден көшке.
Құлдыраң құлыншақ кез ұмыт қалып,
Өкінтіп түседі екен өлгенде еске.

Толық

Бұқпа өзені

Шулы шаһар астымен тынып ағып,
Толқи алмай, ыңырсып, ыңыранып.
Жатыр Бұқпа көктемде көсілместен,
Тас қаланың баурына бұғып алып.

Толық

Ақтоғайдан ақ қайың-ару көрдім

Ақтоғайдан ақ қайың-ару көрдім,
Жасыл желек жастығы пәк күнәдан.
Ай көркіне ғашық боп тағы үлгердім,
Cыршыл сезім қамытын тақты маған.

Толық

Сені күттім — нені күттім?!

Сені күттім — нені күттім?!
Көңілге алаң кірді.
Жетегінде жел-үміттің
жан — жадау, жанар — мұңлы.

Толық

Қыр басында Ай қалғыды

Қыр басында Ай қалғыды,
Сары жалқын жайған нұры.
Қара түн кеп қамықтырған,
Жұбатады ол қай зарлыны?!

Толық

Үшеу

Бір-бір үйдің бір-бір жалғыз ұлы едік,
Дос-жақынын бауыр қылған тағдыры.
Бір әлемнің жалқы жалқын Күні едік,
Кеңістігін кестелеген таң нұры.

Толық

Жезқазған. Қола дәуірі

Қара жердің қарт тәніне үңілдім,
Көктегі Күн әулиеге сыйындым.
Жер астында көне қола дәуірі,
Күн астында өркениет дауылы.

Толық

Күнпаякүн

Қатпар-қатпар қара түн,
Ақ қар жапқан тұл дала.
Қарға-құзғын қанатын
Қанға малған, былғаған.

Толық

Бір арудың атынан

Көктемнің желегі желбіреп
күлгенде қалаға келген ем.
Ол мені күтпеді келді деп,
Өз балаң едім ғой мен деген.

Толық

Құба белде қалмағанда гүл-ажар

Құба белде қалмағанда гүл-ажар,
көрден қашып Қорқыт ата пірәдар
тұрақ таппай кезген еді жалғанды,
тек алдынан шыға берген көр мәңгі.

Толық

Балқаш балладасы

Жағаға келіп толқындар сүйіп кемерді,
Лықсиды кейін бұдан да таппай бір ләззат.
Құмдауыт жерді жек көріп кетеді ол енді,
Жаралы жанын жайсыздау мұңы тырналап.

Толық

Кертолғау

Жаздың да соңғы Күні ұшты көкке
салыңқы салқын жымиып.
Тақалды уайым-қылыш жүрекке,
қолқада толқын тұр ұйып.

Толық