Тасаттық
Діңгегің де, тілің менен ділің де,
Барлығы да оралады түбінде.
Құндылықтың құнары бар өйткені
Қазағымның дәстүрі мен дінінде.
Таңсық емес ауылдағы қауымға,
Мейлі, қар ма, нөсерлеткен жауын ба?
Ойнап жүрген балаларды шақырып
Жеті шелпек тарататын ауылда.
Желбіретер жел сөздің жалауын да,
Жандыратын қалжыңның қалауын да.
Көңілдер мен пейілдер өз алдына,
Айтып жүрер қызықтың бәрі ауылда.
Қайықсыз қасіретті кешіп ерен,
Шер жұтып, мұңға батты-ау есіл өлең.
Сәбиін жүрегімнің жұбатайын,
Өмірге өкпе артамын несіне мен.
Мен бір гүлді сүйіп келем,
Тұла бойы – тұнық АР.
Өзімді де биік көрем,
Оның да өз шыңы бар.
Жүректе бір сезім гүлдей ме?
Жанымды кернейді жыр кейде.
Әйтеуір күндіз де, түнде де,
Көзімнің алдында бір бейне.
Тағдырымды алмадым сатып, құрап,
Ешкімге де бармадым жақұт сұрап.
Бақытсыз да болмадым,бақытты да,
Тек өзімді сезіндім бақыттырақ.
Нұрланып биыл да көк пен жер,
Бүр жарып, жайқалып көк белдер.
Келгенмен сағынтқан, аңсатқан бұл Наурыз ,
күтпеген дәл мұндай, көңілсіз көктемді ел.
Жалаңаш қоғам келбетін,
Жасыра алмас шымылдық.
Жетім мұң кезсе жер бетін,
Жезөкшелері мұрындық.
Көкжиектен күн боп қолын созған нұр,
Құлагер боп керім сыннан озған жыр.
Қиянатты қара қылдай қақ жарып,
Мұңсыздарға салшы бүгін қозғау бір.
Алды-соқпақ,арты-мұң,
Жеткізбейтін жол мына.
Абақты ғой бұл ғұмыр,
ақылды мен арлыға.
Әз жанымды аярлардан сақтағам,
Алғаусыздау бар мұңым.
Адалдығын алаяққа сатпаған,
Ақиқатым — тағдырым!
Жанарда жалт еткен үміт,
жарқылым үшін,
Жүректегі «адалдық» дейтін алтыным үшін,
Сатқындық көріп, бейуақыт жабырқап келсем,
Бір ғаламат бар секілді,
Сен тұратын ауылда.
Сол өлкеде күн де нұрлы,
Ғажап, тіптен, дауыл да.
Мен кейде ұқсап кетем жарық күнге,
Сүйер болсам, сүйемін жанып мүлде.
Мынау жақсы, жаман деп алаламай,
Жанымды жайып салам самаладай.
Жас көрдім деп ұшынан жанарымның.
Халім сұрап, қайтесің?!
Жаралымын!
Жұлым-жұлым жүректі қолына ұстап,
Ауадан, гүлден,
күн менен түннен,
Білмеймін, неге қызғанам?
Желменен ұшқан жапырақтан да,
Мынау ғалам арылсын деп күнәдан,
Аспанға ұқсап,
Ағыл-тегіл жылаған.
Арашалап алғаусыздау үмітін,
Жер мен Көктей таныдым ба алыпты?
Кеудемдегі сүйемін бе жарықты?
Ізгілікте бар ма менің үлесім?
Кім жеңеді кереғарлық күресін?
Жазатайым жығылғысы келер дейсің орға кім?
Сезінбесең секем алмай сыртқы жауды, сорладың.
Қабырғаң дүр болғанымен, қоғамың бір – бауырым,
Үйден шықпа, елді сақта!
Сыналатын кезі бұл төзімнің де,
Қамын ойла, өзгенің, өзіңнің де.
Еріксізден үйіңде отырғанда,
Еркіндіктің қадірін сезіндің бе?
Дабыра мен дақпыртқа құмар ек тым,
Қауқылдаған кешегі құлады екпін.
Тынышталып бір сәтке,
Тыңдайықшы,
Шыңғыстаудың көргенде құба таңын,
Тиянағы жоқ ойды жұбатамын.
Мен осындай тынымсыз тiршiлiкте,
Ешкiм бiлмес бiр жайдан сыр ашамын.
Уын жұтып заманның өзегіңе құйылған,
Сары атандай саз кешіп, сүрлеу салдың қиыннан.
Тасқа соғып төсіңді, алып шықтың көшіңді,
Өрмекшінің торындай тағдыр салған шиырдан.
Тіріге жайған торы көрінбейтін,
Бір жұмбақ балықшы бар өлім дейтін.
Өлуге жаралған соң өкінбейсің,
Көр қазып, жұртың болса кебіндейтін.
Көтеріл, тұр орныңнан, сөйле, Қасым,
Өлген деп ешкім сені ойламасын!
Салса да от пен суға жаны сірі,
Мына жұрт ақындармен ойнамасын!
Медет күтіп жарылқаушы Иемнен,
Өз отыма күнде жанып-күйем мен.
Талықпастан таң күзетіп шығады,
Қара көзім кірпігіне сүйенген.
Жарық дүние жалғасындай,
Ай нұрынан тамды сүт.
Қара түннің көз жасындай,
Мөлдіреген таңғы шық.
-
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі