Қызыл сиырды байлап салдым,
Көк сиырды айдап салдым.
Дүниеде бір айдаһар жылан бар,
Жан-жағын жеп барады,
Ішіне бітеу сүйек көп барады.
Бір нәрсе ұшқан сайын жоғарылаған,
Бір ұшса жерге қайтып қона алмаған.
Орнында баяндайтын бір мақлұқат,
Оларға тиген жандар сау қалмаған.
Біздің үйде бір қыз бар,
Көзі бар, көрмейді,
Аузы бар, жемейді,
Қолы бар, ұстамайды,
Аяғы бар, жүрмейді.
Ақ шатыр,
Ақ шатырдың ішінде
Ақ ала көйлек қыз жатыр.
Жазда жатса тынысып,
Дейді қыста жұмыс тап,
Тауға шықсаң - жетекте,
Қашады алып етекке.
Қос аяқ жүрген қуып,
Жел шықтан үрген қуық,
Бірде жөн, бірде лағып,
Қашады зыр-зыр қағып.
Ұрсаң қатты зырлайды,
Жерге қарғып тұрмайды.
Тиіп кетсе басыңа,
Еш бір зиян қылмайды.
Өзі кішкене дөп-дөңгелек,
Тапшы, қане біле алсаң.
Өзіңнен де биікке асады,
Мықтап жерге ұра алсаң.
Нәзік белі бұралған,
Ұшы біздей қадалған.
Қар үстінде жорғалап,
Басқан ізін бояған.
Орай бұты, бөкен сырты,
Іші бар, ішегі жоқ.
Екі атасы бар,
Он сегіз анасы бар.
Он сегіз анасының әр қайсысында
Тоғыз-тоғыздан баласы бар.
Мен көрдім өзі жансыз сегіз еркек,
Келгенде аларманға адам тентек.
Ішінде сол қосынның төрт әйел бар,
Жүреді елу екі қол жетелеп.
Және де екі патша басында отыр,
Үкімі сол шіркіннің тым-ақ тентек.
Дүниеде бір нәрсе бар төрт бұрышты,
Топ кісі жиылып-ап келді, тұрысты.
Әр қайсысының төрт жүзден әскері бар,
Жиылды барлығы, қатты ұрысты.
Екі жүз он алты екен қара солдат,
Төсектен отыз алты өреді аңдап,
Балталы батыр бағлан қойған атын.
Олардан басым шыққан сегіз қатын,
Қолына дүние түрлі гүлдерді ұстап,
Түзетіп отырады екен салтанатын.
Бар екен сегізінің сегіз байы,
Төрт текше болады екен оның жайы
Қорқытқан ол сегізі төрт батыры
Олардың батырлықтан жоқты жайы
Бұл сөзім емеурінсіз емес жалған,
Әр жерде болмай ма екен осындайы.
Жайлаған бір аралда бір топ киік,
Жүрерге аяғы жоқ жерге тиіп,
Бәрінің қатар жүрсе бойы бірдей,
Біреуінен біреуінің көңілі биік.
Еш адам ол киікті жаратпайды,
Ішінде жалғыз мүйіз еркегі бар,
Бетіне еш біреуді қаратпайды.
Бір патша бар екен төрт көзі бар,
Атылас, шайы киген төрт қызы бар,
Қисабы бәрі өзінің отыз алты,
Сегіз ұлы бар жау жарақты.
Мен көрдім өзі жансыз сегіз еркек,
Оларға үйір болған адам тентек.
Сегіздің ортасында төрт әйел бар,
Жүреді жиырма төрт тай жетектеп.
Өз еркі ұшсын-қонсын мекеніне,
Алты ұра үйректерге тұр лайық.
Бүйірден бидайық кеп тиген кезде,
Табуы ұяны үйрек болар ғайып.
Таусыз жерде,
Сусыз шөлде,
Жансыз жаунгерлер,
Қарусыз соғысады.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі