Өлең, жыр, ақындар

Шүкір ет

Шүкір ет
Таудан биiк секiлденiп талғамың,
Ардан биiк секiлденiп арманың,
Пенделiкпен ұмытасың тәубеңдi,

Толық

Саятшы

Саятшы. Қалижан Бекхожин
Уақытқа сырын шертіп, бел-белеңі
Оянған өлке күймен тербеледі.
Жазыққа шығып сері ағытады,

Толық

Ұстаз бейнең есімде

Ұстаз бейнең есімде. Қалижан Бекхожин
Ғабит Мүсіреповке
Ойымнан кетпес мәңгілік
Ұстаз бейнең есімде.

Толық

Сайфи ағаға

Сайфи ағаға. Қалижан Бекхожин
Сайфи ағай!
Біздің қырда
Сенің қалған көп ізің

Толық

Маяковский ескерткішіне

Маяковский ескерткішіне. Қалижан Бекхожин
Әйдә, Маяковский,
Зымыра күнгей жаққа.
В.Маяковский

Толық

Қайран, Тәкең!

Қайран, Тәкең! Қалижан Бекхожин
(Ардагер ақын ағамыз Тайыр Жароков еске түскенде)
Ұйқысыз түнде кейде,
ойға кетем.

Толық

Тайыр Жароковқа

Тайыр Жароковқа. Қалижан Бекхожин
(Елу жасқа толғанда)
Ашқанда қыз-өлеңнің шымылдығын, –
Ақ жарқын шырай берді шырын жырың.

Толық

Тыңдады Америка қазақ даусын

Тыңдады Америка қазақ даусын
Сүйінші!
Әншіл жұртым, мәз боларсың.
Тербеліп, күйшіл далам қозғаларсың.

Толық

Сол сүйікті Киевте

(Украин ақыны Микола Нагнибедаға.)
Сол сүйікті Киевте достарым бар,
Үндесетін менімен көктем күнде,
Сол сүйікті Киевте достарым бар,

Толық

Туысып кетті жырымыз

Туысып кетті жырымыз. Қалижан Бекхожин
(Орыс ақыны Владимир Цыбинге)
Кең даламды кезем көп
Гүл мен толқын ағылған.

Толық

Шоқан Петербургте

Шоқан Петербургте. Қалижан Бекхожин
Петербург.
Сонау сұрғылт күзгі күн бір.
Проспекті.

Толық

Осылай болғым келді

Осылай болғым келді. Қалижан Бекхожин
Ойға, ойға батқым келеді.
Ойды оймен толқытып,
Шалқытып, шалқып аққым келеді.

Толық

Соғыста

Соғыста. Қалижан Бекхожин
Аспанның ең шетінде
Қорғасын бұлт тұр қатып,
Кенет шарт айрылып,

Толық

Қырансың сұрапылда жарқылдаған

(Бауыржан Момышұлына)
Қырансың сұрапылда жарқылдаған,
Дауылда найзағайсың бұлтты жарған.
Қаһарман қолды бастап,

Толық

Атыңды мен естідім

(Бауыржан Момышұлына)
Атыңды мен естідім
Окоптардан,
Ормандардан,

Толық

Шыңында Алатаудың тұр Димекең

Жайнап тұр біздің дархан күйлі мекен,
Жалғасқан әр жеңісі – той ғой үлкен.
Даланың нулы көркін оймен барлап,
Шыңында Алатаудың тұр Димекең.

Толық

Ұстаз іздерінде

Ұстаз іздерінде. Қалижан Бекхожин
(Кемеңгер аға Мұхтар Әуезовке)
Күн сайын кәнік едік біз лебіне,
Дәрісті тыңдап өстік түз белінде,

Толық

Досым-ау

Досым-ау. Қалижан Бекхожин
Өмір деген кеңістікте осынау,
Мен де құспын ұшқан көкте шырылдап.
Құстың ісі көріне ме, досым-ау,

Толық

Ғұлама

Ғұлама. Қалижан Бекхожин
(Академик Әлкей Марғұланға)
Кім екен жоқ іздеген ақша қырда,
Ізіңде адырлар көп ақтарылған.

Толық

Басы қарлы бәйтерек

Басы қарлы бәйтерек
Ақша таудың басына,
Көтерілдім төменнен.
Бурыл бұлттар аспанға,

Толық

Махамбет қабірі басындағы тебіреніс

Махамбет қабірі басындағы тебіреніс
Далама біткен биігім!
Қабіріңді жасырған ба қу жазық?
Мүрдеңе келіп иілдім,

Толық

Абаймен сырласу

Абаймен сырласу
Жиылыс бітті.
Жалғыз мен залда қалдым.
Өтті міне,

Толық

Балалықты сағындым

Қайран бала шағым-ай мұз қалаған,
Көп алманы көк демей тұзға малған.
Армандары атпалдай бала едік,
Осы күндер болып па еді, біз қалаған?

Толық

Бір торғайды ұстап міндім жүгендеп

Өтірік өлең, өтірік өлеңдер
Бір торғайды ұстап міндім жүгендеп
Бір бұтын мен қыстап шықтым үнемдеп.
Торғайыма тамақ бермей жүруші ем,

Толық

Әдейі сары шымшықты міндім ұстап

Өтірік өлең, өтірік өлеңдер
Әдейі сары шымшықты міндім ұстап,
Қолыма ұзын шыбық мықтап ұстап,
Сайланып ауыл жақтан аң аулауға,

Толық

Жолбарыспен ойнаған бөлтірік-ті

Жолбарыспен ойнаған бөлтірік-ті
Аттың басқан артынан бұл тұрыпты.
Қиыстырып айтқанға өлең жоқ па,
Сен айтсаң, мен де айтайын өтірікті.

Толық

Өтірік өлеңдер

Өтірік өлеңдер
Айттым да, өтірік өлең жұртқа жақтым,
Қой қылып құмырсқаны жаздай бақтым.
Айғырын шегірткенің ұстап мініп,

Толық

Өтірік өлең айттым да, жұртқа жақтым

Өтірік өлең айттым да, жұртқа жақтым,
Құмырсқаны қайырып, қойдай бақтым.
Ел қыдырған кешегі есер кезде
Бөгелектің басына тана тақтым.

Толық

Қайныма қарға мініп, ұрын бардым

Өтірік өлең
Қайныма қарға мініп, ұрын бардым,
Күйеуден өзім қатар бұрын бардым.
Айғырын шегірткенің ұстап мініп,

Толық

Өкпелеп өткенге-кеткенге

Өкпелеп өткенге-кеткенге
Өштеспе, жек көрме, кектенбе.
Өмір ғой, ақылдым, қайтесің,
Өкпешіл бақытқа жеткен бе?

Толық

Себеп

Туғандай мұрагер ғып әр үй жасын,
Соғыста өлген әке Фаризасын
Қалдырған… Ақын қызға дей алмассың
Біреуге не себепті наризасың…

Толық

Тарбағатай, Көкпекті, Зайсаным-ай!

Тарбағатай, Көкпекті, Зайсаным-ай! –
Талай жауды қайтарған жайсаңым-ай!
Селт етпес ең шықса да жерден Мәді,
Аспаныңнан қалса да Айса құлай!

Толық

Талайғы бойын мүк басқан...

Талайғы бойын мүк басқан
Табаны жұмыр жұп тастан,
Жаншылмай шығып жатырсың,
Үстіңе қылау жұқпастан.

Толық

Серуен емес, сағатым бұл сенделген

Серуен емес, сағатым бұл сенделген.
Қалай ғана айырылдым сендерден?..
Кешегі күн көп едіңдер – бірің жоқ,
Қаза болдың қайсың қандай шеңгелден?..

Толық

Өз тілім мен өлеңім

Жұрттан бөлек жұмсақ қол құндақтаған
Тал бесікте тербеліп кім жатпаған?
Еш біреуге емшексіз сол бесікте
Таң атпаған, күн шығып, күн батпаған.

Толық

Қараңғыға қарсылық

Көз біткеннің жанарымен жарасқан
Жарық дүние!
Желді-құзды Жер, Аспан!
Мен сендерге құл емеспін аз күндік, –

Толық

Әріптес

Борышым ғой, айналайын, әріптес,
Саған тілеу қайырлы таң, жарық кеш!
Бағыңа бақ, маған бола демеймін
Олжамызды ортасынан жарып кес.

Толық

Туған топырақ жұртына

Туған топырақ – тамған жер кіндік қаным!
Бұл өңірде мен нені, кімді ұқпадым?!
Құралайы құралпы балаң шақта
Атқан таңнан не қилы күн құптадым.

Толық

Ел ағасына

Мәртебелім!
Булығып өсер ұландай
Бұған да жеттік, көзіміз жасқа бұланбай, –
Басқа күн кеше күйдіріп көзден сүйген-ді,

Толық

Жолдас

Өмір керуен.
Ортақ бізге ЖОЛДАС ат.
Аздық етпек ақтан тілеу жолға сәт.
Сапар заңы –

Толық