Өлең, жыр, ақындар

Жеңіс

Жеңіс! Жеңіс!
Қалалардың үстімен отқа оранған,
Далалардың үстімен отқа оранған
Ұштың сен

Толық

Қаралы қоңыраулар

Бұл арада қайғы-зар, аңырау бар,
Көкірегіңді күйдіре жалын аунар.
Түтіні өшкен
Әр үйдің мұржасында

Толық

Балалық шағым – балғыным

Балалық шақ,
Жүресің кіл есімде...
Балағыңды тізеден түресің де,
Жүгіресің құм кешіп бұрынғыдай,

Толық

Алғашқы мұғалім

Бастау алып білімнен тұма-жырым,
Сыңғыр-сыңғыр шығарып бұлақ үнін,
Шөлін басса халқымның,
Сізге алдымен

Толық

Ұстаз

Тұтатып сезім – оттықты,
Кеудеме тұтас сыйды Күн.
Ұстазым, ойда жоқ тіпті
Тарттыңыз ғажап сый бүгін!

Толық

Қызыл қайың

– Тосып жүрем сағынып, қызым, дәйім,
Келсең әр кез саған дәм-тұзым дайын,–
Деп сен жақтан
Жеткендей талып бір үн,

Толық

Алтыбақан басында

Түсірді де
Балдай тәтті күнді еске,
Сезім қылын дірілдетті-ау
«Гүлдесте.»

Толық

Қарақалпақ қызына

Сен
Әмудің
Топырағынан жаралдың,
Ал, мен

Толық

Қарақалпақ елінде

Бүгін саған арналады асқақ ән,
Әму елі,
Есігім ең ашпаған.
Дарияңдай тасып тұрып көңілім,

Толық

Жүрегімде – бақ жұлдызы

«Жиһазы мол жасауын жиып-теріп,
Тас бауыры тағдырдың иіп келіп.
Біреулерге қимаған қазынасын
Біреулерге береді үйіп-төгіп.

Толық

Сырдария

Сәлем бердім,
Сұлу Сыр,
Ізетпенен,
Сағынышымның

Толық

Тіршілік үшін жаралдым

Көгілдір күмбез аспанның
Жұлдызы болар едім мен,
Қарауым үшін биіктен
Ғажайып мынау өмірге.

Толық

Жарық дүние

Мен бүгін
Жаңа туған баладаймын,
Құрысын бәрі
Уайым, нала-қайғың!

Толық

Тәтті өлең

Қиялымның
Талмайтын кептері едің,
Бар тілеуім
Өзіңде боп келемін...

Толық

Ақын

Томағасын сыпырған,
Қиял құсын ұшырған.
Тас емшегін идіріп,
Сүт шығарған қысырдан.

Толық

Жарық дүние

Жарық дүние,
Сырыңа қанып келем,
Бірге жасап
Өзіңмен,

Толық

Не жазамын?

Не жазамын,
Не жазамын,
Не жазамын?
Жазудың тартып келем мен азабын.

Толық

Қатпар да қатпар, қатпар сөз

Баурыңда тарпып бақытты кешетін жылдар болады,
Өртеңге шыққан өндірдей өсетін жылдар болады.
Сағымдай бәрі басыңнан көшетін жылдар болады,
Шойындай жаншып жаныңды өтетін жылдар болады.

Толық

Қасым – сөз, Қасым – тағдыр

Не дейді, міншіл кәрі, сыншыл жасым,
Сөйлесін, ақын жайлы, қымсынбасын.
Туған жер кеудесінен қайнап шыққан,
Жыр едің қандай мөлдір, шіркін Қасым!

Толық

Ағыны арна бұзған...

Білмеймін, не керемет теңдеседі,
Білмеймін, не ғажайып шендеседі.
Сол ақын «домбыра» деп жыр бастаса,
Бойынан екі ішектің ел көшеді.

Толық

Қайран сөз

Бұлар шулап жазады,
Измдердің иір-иір жолдарын,
«Елесінің ұзын-ұзын қолдарын»,
Өзі ішінен өзі мыңға бөлініп,

Толық

Келіншектің баласы

Жаңа уайым жамаған ескі қайғы –
Жалғыздықтың жамалын осқылайды.
Ерсіз үйдің еңсесін езе басып,
Тағы да бір қалаға кеш құлайды.

Толық

Үнсіздіктің дауысы

Иә, бұдан ілгері ілкі дәуір,
Кісіліктің көтеріп құлпын ауыр,
Тау білсе де, жау білмес сырын, мұңын,
Көшіп-қонып жүретін тылсым ауыл.

Толық

Керағыс

...Онда солай болатын,
Ай толықсып маңдайымнан туатын.
Күн жарқырап маңдайымнан шығатын...
Көкжиекке құлағанда

Толық

Төркін

Аудандық өнер үйінде жыр оқып зерлі,
Сыпырып тастап отырғам маңдайдан терді.
«Қарындасыңмын, аға» деп жырылып топтан,
Жарқылдап жап-жас келіншек жаныма келді,

Толық

Жылқылар

Тым іңкәрлі көзін қадап, өбердей,
Алауымен мені өзі-ақ жебердей,
Мың жанардың бірі сынды,
Еленбей,

Толық

Сурет

Жалғыз үй таудың ішінде,
Алтайды ақ кебін жабатын.
Тек анам жаққан түтінге,
Жалғанып тірлік жататын.

Толық

Алтай. Қыс. Сағыныш

Аязына сүңгисің
Айдалада,
Жылылық бар онда бір ойламаған.
Тұмсығыңмен жұтасың,

Толық

Жазғы түн. Жайлау

Сол жайлау шіркін…
жатқан бір шөбі жайқалып,
Өрістен мама сиырлар қайтар найқалып.
Шар саулықтарың жайлаудың салқын түнінде,

Толық

Желтоқсан алаңындағы жыр

Ұжданымды ұлтан етпек табанға,
Қарғыс айтып қан соқталы зауалға.
Айналып жүр қазақтың кең аспанын,
Ұлы ерліктің сыймас жыры қағазға.

Толық

Сезімсіз, сырсыз мүсін шығарсыз

Сезімсіз, сырсыз мүсін шығарсыз,
Өткерген аяз, аптапты.
Сіз осы менің түсім шығарсыз,
Таң алды көрген тәп-тәтті...

Толық

Менің түндей шаштарыма сүңгіген

Менің түндей шаштарыма сүңгіген,
Сәуірдің ақ саусағы ғой.
Сіз емес...
Көздерімнен бір тұнжырап, бір күлер,

Толық

Үніңіз, күлкіңіз де өлең еді

Үніңіз, күлкіңіз де өлең еді,
Алғызған мұңды есіме.
Сіз ылғи жетелейсіз неге мені,
Есеппен күн кешуге.

Толық

Киікөлген

Жаназа күйін шертеді дала,
Жайғанда шашын жел-құйын.
Өзекті сосын өртеді нала,
Шертеді дала шер күйін.

Толық

Ақын болу – құдайдан

Ақын болу – құдайдан,
Адам болу – қолдағы іс.
Сәттерімде мұңайған
Аздың өзі алданыш.

Толық

Ауылға махаббат

Ауылдан шықпай жүрсің деп налыды құрбым,
Мен болсам мұңның торғынын жамылып жүрмін.
Қаладан тапқан бақытын қымбаттыларым,
Сағынып жүрмін, бәріңді сағынып жүрмін.

Толық

Қап туралы хикая

Ұйқымды өлең келіп ұрлағанда,
Ұлық жұрт елеңдеді жырлағанда.
Сарқылмас сабыр сыйлап сынбағанға,
Мұқалмас мұрат берген мұңлы адамға,

Толық

Жүрек бердің, Жаратқан!

Жүрек бердің, Жаратқан, тұмадайын тұндырып,
Жарық күнді көрсін деп, жақсылыққа ерсін деп,
Бір сәуленің барына түнекте де сенсін деп.
Жанар бердің, Жаратқан,нұрлы... аздап мұңлы қып...

Толық

Маңғыстау ұлының монологы

Не деп маған сыр шертесің , боз дала...
Көне шоғы қоламтада қоздаған,
Көне шері көкірегінде боздаған,
Көкшіл жалын көздерінде маздаған,

Толық

Ол...

Ол о бастан...
Жалғыздық деп аталатын аралдан
армандарды аспан жаққа жоғалған,
сезімдерді күзгі бақтай тоналған,

Толық