Өлең, жыр, ақындар

Пейзаж

Қанатын баяу қағады,
Күнгейге тартқан тырналар.
Жайылып жырақ маңады
Аңызды алтын қырда мал.

Толық

Еділ

Мен туып-өскен едім жағаңда, Еділ,
Асылым, ақ бесігім, анам да Еділ.
Япырмау, сүйсе де жұрт туған жерін,
Тең түсер мекен бар ма саған да, Еділ!

Толық

Туған жер

Сүйемін тунгі орманның
Ордалы нуын оңаша:
Төңірегім – баяу толған үн,
Көргенім – кілең тамаша.

Толық

Ар

Тәңірім сен! Жаббар, саған бағынам,
Жалбарынам, жалғыз саған жалынам.
Патша тәжі жолда жатса, қайрылмай,
Теуіп өтіп, тап алдыңа табынам.

Толық

Жәй ғана өлең...

Мына дала – қай дала,
Айқай кезген айдала
Мына бала – қай бала
Өзі момын жәй ғана!

Толық

Салмақ

Дарыса егер бойыңа
Мысқал түйір салмақтан,
Адамсың, сен, ендеше,
Мақтана алсаң, ал, мақтан!

Толық

Дәрмен

Елеусіздеу бір шоқы
Тау деуге де болады,
Аласартқан адамға –
Қоңырайған бір төбе,

Толық

Өткінші, бәрі де өткінші...

Дауыл да, дауың да, тайталас,
Жауын да, жауың да, бағың да,
тағың да – бәрі де,
Бәрі де өткінші!

Толық

Табылды суретшіге

«Аяз би» деп ат қойыпсың
картинаңа тамаша...
Ашық аспан, шеберлік пен
қанық бояу жарасар.

Толық

Қырық құдық (Орпа ұлына)

Қырық құдық арасында
Қырық шілтен қорғап өскен,
Дала әуенін даладай кең
Көкірегінде толғап өскен.

Толық

Нағашымның шаңырағы

Ат әкелер ұл аңсаған әкелер,
Тұяқ қалса, талай жорға мәпелер
Деген үміт үкілеген алдамай,
Ата салтын арман шыңға жетелер.

Толық

Көкжиекте сұлу Көкше сұлбасы

Көкжиекте сұлу Көкше сұлбасы,
Көңілімде сағыныштың тұнбасы.
Астанадан шығып едім асығып,
Күтіп тұр деп әппақ қайың-сырласым...

Толық

Шын бақытты дәл осылай сезер ме ем

Шын бақытты дәл осылай сезер ме ем,
Мұңмен жолдас бола алмасам, егер мен...
Көзім айтып қоймағанда, сырымды
Сүйемін деп айтарымды сезер ме ең?

Толық

Көкжиектен күлімдеп шықты күнім

Көкжиектен күлімдеп шықты күнім.
Әппақ гүлдің ернінде қалған тұнып,
Мөп-мөлдір шық етеді жымың-жымың.
Ағытылды жүректен бұла жырым.

Толық

Жұмекен рухы сөйлесе...

Мен – арқалы жырға тұғыр ем,
боркемік емес, шымыр ем,
солғын тартпайтын ғұмыр ем,
айыбым жалғыз – жалған-ай,

Толық

Қос шынарым

Қос шынарым – екеуіңсің,
Қос құшағым – апа, сіңлі.
Сағынармын тілдеспесем,
Көрмегендей Ай мен Күнді.

Толық

Жақындарыңа жанашыр ерек

Жақындарыңа жанашыр ерек,
Жақын жүр дәйім, бөлінбе, қалқам.
Бөлінгендерді бөрі жейтұған,
Өмір заңымен санаса жүр, қалқам.

Толық

Үш бәйтерек

Екі аға, жалғыз інім –
Менің Үш бәйтерегім, шыңға біткен.
Суарар күндіз-түні сыңғыр қағып,
Нәрімен мөлдір бұлақ, жылға біткен.

Толық

Үмітті күндер

Қайрылмайтын артына заулайды күн,
Заулайды күн, есесін даулайды кім!
Емексітіп аспанды торлаған бұлт
Тағы көшіп бара ма жаумай бүгін?

Толық

Толқында тумағанмен, жағада ержеткендер

Толқында тумағанмен, жағада ержеткендер,
Сыңсыған аққу әні әлдилеп тербеткендер.
Інілер, аманбысың, армысың, ел деп келем,
Адамдық атын адал мақсатқа белгі еткендер.

Толық

Қазақ тағдырлас өсімдік

Сәби болып биік шың мама бұлтты иітті.
Тауыса алмаған ақ сүтті балмұздақ қып жиыпты.
Биіктіктің белгісі жомарт келер қашан да,
Күн шуағын шыңға әкеп ағыл-тегіл шашар да.

Толық

Тамылжып бұлбұл салар ән

Тамылжып бұлбұл салар ән,
Таңдарды таңға жалғатып.
Таңғы асқа құны татитын,
Таңғы ауаң қайда Алматым?

Толық

Басылар-ау деп жүрсем

Басылар-ау деп жүрсем,
үдеп берді сағыныш.
Сағыныштың мұхитын
мың кешіп өт, тағы жүз.

Толық

Азалы Арғымақ

Серікқалиев Зейноллаға
Бір ышқынып кер бесті,
шылбыр үзді шыңғырып.
Мықтылығын қайыстың

Толық

Қарашау киелі мекен

Қарашы, о-уу, дей ме өткенге,
Бұрылшы, дей ме кеткенге,
Қарашау – мекен киелі,
Дұға оқи барғам көктемде.

Толық

Бизон терісі

Мән-мағына табар әркім
Қимыл-әрекетінен.
Алыс елге бір жиһангер
Саяхаттай кетіп еді.

Толық

Шаңырағыма

Бір кеудеде бір жүректі жылыттым,
Бар мұңымды мұң көрмедім, ұмыттым.
Жалғыз алау тұтандырған қос жүрек
Төңірекке шуақ шашып күліп тұр!

Толық

Сәби жыр

Жүректен түледі сәби жыр
Тілеуін тілеп ем жер-көктен.
Шуағын сіңіріп әлемнің,
Бес қадам ұзады еңбектеп

Толық

Сенің арқаң

Тауы мен өрі қалқан,
Жерім де елі дархан,
Өмірге келгендігім,
Қойнында кені бар сан,

Толық

Аллаһқа шүкір

Аллаһқа шүкір,
Күй кешіп жүрмін тамаша.
Көңілдің көзін
Жайнатты атқан таң аша.

Толық

Жүректе шоқтанған қоламта қоздайды

Жүректе шоқтанған қоламта қоздайды,
Мың жылдық дертінің дерегін қозғайды.
Жүгінді Аллаға әмірін тыңдауға,
Әлемін түсініп әдептен озбайды.

Толық

Қорланудан жүрегім

Қорланудан жүрегім,
Қуырылып барады...
Тез таппасам бір емін,
Көкіректі жарады.

Толық

Ықылас пен ихсан

Әр амалда болу керек ықылас,
Сәулеленсін ниетің де ып-ырас.
Ризасы үшін ғана Аллаһтың
Тірлік етіп ізгілікке ұшырас.

Толық

Дұрыс па?!

Жаңа жылдың түні ертең,
Жақындады...
Сайланып тұр салюттар атылғалы.
Отқа оранған аспаннан тірі тұрмақ,

Толық

Жер шары

Құрлықтар қалқыған қайықтай,
Жер шары бетінде жүзеді.
Басынан қатері айықпай,
Дауыл да үмітін үзеді.

Толық

Өзімді айыптау

Шыдамсыз, төзімі жоқ, күйгелекпін,
Көмейге көп сөз жетер кимелеп тым.
Жадырап атқан таңдай жүре алмаймын,
Тартады түнегіне сүйрелеп түн.

Толық

Адам болып өзімше

Адам болып өзімше,
Мен несіне шіренем?
Жүрек тоқтап, көз ілсе,
Жазылмайды жыр-өлең.

Толық

Ғасырлардың сонау бір

Ғасырлардың сонау бір,
Тасасында қалған күн.
Айтайын деп анығын,
Әупірімдеп қармандым.

Толық

Білінген жұртқа бір бетпен

Білінген жұртқа бір бетпен,
Өмірі жайнап нұрлы өткен.
Дархан даламыз сияқты,
Көз алдымызда тұр көктем.

Толық

Мейлі қыз, мейлі, жаным, ұл табыңыз

Мейлі қыз, мейлі, жаным, ұл табыңыз,
Бөлшегің, ол да сенің бір тәніңіз.
Жолына адамдықтың салсаң нақтап,
Нұр шашар болашаққа ұрпағыңыз.

Толық