Өлең, жыр, ақындар

Он алты жас

Он алты жас...
Алыс ауыл. Апрель.
Бұзылған жол. Өкпек шығар нәті жел.
Ақшам. Іңір. Көз байланып барады,

Толық

Оймақтай көлдің жиегі

Оймақтай көлдің жиегі,
Аққу құс ұшып киелі,
Қырын бұрып қанатын,
Қыл мойынға иеді.

Толық

Нұрқан мен Хайролла

Нұрқан – ақын, Хайролла – төкпе жырау,
Егіз шекті екеулеп жеккен ылау.
Хайроллаға жыр туса хабар келген:
– Жет Торғайға тезірек, жет, жаным-ау.

Толық

Нөсерлеп өтті жаңбыр

Нөсерлеп өтті жаңбыр,
Аспанды күркіретті.
Көкжиек ала шабыр,
Астарын жыртып өтті.

Толық

Мінез

Адамның сорлы міні – мінезсіздік,
Сананың солғындығы – мінезсіздік.
Ерлік те, еркелік те – бәрі мінез,
Болмаса тым есерлік, тым ессіздік.

Толық

Менің бір тұтам өмірім

Менің бір тұтам өмірім
Тартсам созылар тарамыс болсашы,
Бірде бай, бірде жұтаң көңілім
Жүйткіп жазылар қаламұш болсашы.

Толық

Мен – жастық, мен – жиырма бес, менің күнім

Мен – жастық, мен – жиырма бес, менің күнім
Құрлықтар құдіреті боп көрін бүгін.
Құлпыртқан туған елді қызуымның
Уақыт, сен берерсің көрімдігін.

Толық

Мен тал көрдім, солқ-солқ еткен құба тал

Мен тал көрдім, солқ-солқ еткен құба тал,
Ми далады ыққан қойдай бір отар.
Қайдан ғана қаулап өсіп шықты екен,
Қақтаған күн қалай ғана шыдатар?

Толық

Құрақ жыры

Көл жиектеп желкілдейтін көк құрақ,
Жел иектеп селкілдейтін көк құрақ.,
Өсе-өсе қамыс болдың сен, міне,
Өсе-өсе жігіт болдым мен, міне.

Толық

Көргеннің бәрін кеудеге қамап, шегендеп

Көргеннің бәрін кеудеге қамап, шегендеп,
Көздегі нұрды ақылға матап, көгендеп,
Жиырма бестегі жабырқай ма екен жас ақын
«Күндерде бір күн бізге де қарттық келер» деп.

Толық

Келіншек пе екен, қыз ба екен

«Келіншек пе екен, қыз ба екен,
Иман жүзді екен, ізгі екен.
Таң алды түскен сонар ма,
Бір жүріп өткен із бе екен?

Толық

Келін

Ауыл арты айдын көл – қардың суы,
Қар суына қосылған жаңбыр суы.
Тұщы суға барады қыз-келіншек,
Табанына шашырап шалғын шығы.

Толық

Заманмен диалог

Адам кейде албырт та алаңғасар,
Айдай жолда қияс бір қадам басар.
Адам – кеуде жоқ шығар жарақатсыз,
Қияс қадам кейде бір жараңды ашар.

Толық

Жылдар қалай зымырайды, ағажан

Жылдар қалай зымырайды, ағажан,
Шапшып аққан суларға ұқсап сағадан.
Самайыңа ақ кіреді аңдатпай
Суық қолдай жас күніңді тонаған.

Толық

Жеңіс жыры

Қозатын «қоға» десе намысымыз,
Өртеңнің орнындағы қамысымыз.
Жел тұрсын, самал соқсын, бұл маңайда
Бірінші шыққан біздің дауысымыз.

Толық

Жастық

Көктемгі бір өзеннің тасқынымысың
Көбігін көкке ататұғын көкек айында.
Жаз алыс...
Аптабы сорып бастығу үшін

Толық

Жарқыным-ау, махаббат өрт екен ғой

Жарқыным-ау, махаббат өрт екен ғой,
Мерт етердей адамды дерт екен ғой.
Он жетіде үйлену ерте екен ғой,
Жарқыным-ау, махаббат жалқы екен ғой.

Толық

Екі-үш үй көшті ме екен Дүбірдегі

Екі-үш үй көшті ме екен Дүбірдегі,
Екі ши өсті ме екен түбірлері?..
Желпініп бір өте ме қырат-қырды
Жәннат леп, жұп-жұмсақ жел іңірдегі?..

Толық

Екі қаз

Көліме былтыр ерте қонып ең, екі қаз,
Көлімнің бетін күлімсіреткен екі қаз,
Кешіктіңдер ғой, сыңайы салқын аспанның,
Жылым сулардың болғаныменен беті жаз.

Толық

Дәметемін, махаббат

Шын ләззат күтемін тағы сенен,
Шын рақат күтемін тағы сенен.
Дүр сілкініп жүрегім дір етті ғой,
Дәметемін, махаббат, әлі сенен.

Толық

Ғани аға

Қара тас түнді шақпақша шағып қақ жарып,
Алтынның түсі секілді бейне ақ жарық..
Аспаннан бір сәт тұрады дейді нұр сеуіп,
Тілегің қабыл, көрсең бір соны бақ жанып.

Толық

Ғани аға

Қара тас түнді шақпақша шағып қақ жарып,
Алтынның түсі секілді бейне ақ жарық..
Аспаннан бір сәт тұрады дейді нұр сеуіп,
Тілегің қабыл, көрсең бір соны бақ жанып.

Толық

Аман ба туған топырақ

Аман ба туған топырақ,
Аман ба Ақшығанағым?
Ақ деген сөзден жарқырап,
Жеткендей жақсы хабарың.

Толық

Ақ шилер

Құм Тосын жаққа құларда
Қол бұлғаушы еді ақ шилер.
Малынып мұхит мұнарға,
Толқындаушы еді ақ шилер.

Толық

Іңгә

Іңгә, іңгә, іңгә, іңгә, іңгәла,
Іңгәлай ғой, іңгәлай ғой, бір бала.
Жарық дүние кілтін ашқан жалғыз үн –
Адамзатқа сол ғой ортақ тіл ғана.

Толық

Хантәңірі

Аспан тіреп тұрған шың,
Асқақтыққа туғансың.
Ақша бұлтың желпілдеп,
Алыстан қол бұлғарсың.

Толық

Түс

Ұйқым сергек. Мен қазір көп түс көрем,
Жорытар ем жүрегім дауаласа.
Торғайдан суыт шығып, Тосынға кеп түстенем,
Ұясына асыққан бал араша.

Толық

Тобылғы сайға барғанда

Дүр етіп лезде бүр жарған кезде дүзген, тал,
Тобылғы сайға торыңды сайлап қызбен бар.
Қолаң шағыр мен қоламта күлгін көкпектің
Арасында аршын тұяқтар тиген іздер бар.

Толық

Төбеде жүзген бұлттарға

Төбеде жүзген бұлттарға
Төменнен қарап сұқтанба!
Жел тұрса зеңген жан-жаққа
Салмағы бұлттың салмақ па?..

Толық

Тал бесік туралы баллада

Көргенде сені сәмбі тал
Қабағы жанып тұрғандай.
Есіме түсті Сәбіл шал
Және де және бір жағдай...

Толық

Табиғат

Нөпір де нөпір ой бұлты қалың,
Нөсерлеп бүгін тынам ба?!
Немесе түсіп торғын тұманым,
Малынамын ба мұнарға?!

Толық

Севан

Бір қанып ішіп, суына түсіп көрмей біз,
Аузымыз жеңіл, тоспа да болса, көл дейміз.
Мойылдай дейміз, моншақтай дейміз, мең дейміз,
Біз де бір аққу, айдынды көлге шөлдейміз.

Толық

Салт атқа мініп, сар желіп қырда қайтар ем

Салт атқа мініп, сар желіп қырда қайтар ем,
Шалқақтап жүріп «Айнамкөзді» айтар ем.
Шекетулі ерде отырар едім шайқалып,
Сүріне білмес су жорға болса байталым.

Толық

Пендеге біткен дүние

Пендеге біткен дүние,
Байлық па, бақ па – бәрібір,
Көзіңнен бір күн ұшады –
Тағдырдың берік заңы бұл.

Толық

Қырман басында

Елу тоғызыншы жылы қырманға барғаным есімде,
Тайынша жетектеп тырбаңдағаным есімде.
Қайрағым да жоқ, орағым да жоқ қолымда,
Күн құлап кеткен бесінде

Толық

Құмдағы аршалар

Сықыр да сықыр сары аяз,
Сына алмай сыздап тұр аспан.
Қақтаған аптап ала жаз
Қақаған қысқа ұласқан.

Толық

Күлдім, ойнадым кезінде

Күлдім, ойнадым кезінде,
Бір күн ойладым: «Сезімге
Кеудем жүргенде күмбірлеп
Құл боп кетпейін, құрғыр», – деп.

Толық

Көшу

Арбаға ақ тары артып жиырма бес пұт,
Арда жер иіген кез. Қырға көштік.
Талма жел теріскейден соқты үздігіп,
Сайлардың сабатынан ылғал есті.

Толық

Қосылған қос айдын

Айнакөл мен Қаракөл – медиен белдің қос меңі,
Суыңа көптен шомылмай суыса ізім, кеш мені.
Жыртқанда көлдің жиегін
отарын әкем құмға айдап,

Толық

«Көктоғайда» ауыл

«Көктоғайда» ауыл...
Көрші қыстап
Сіздің үй менен біздің үй бірге,
Аяқ-табақты аралас ұстап,

Толық