Мекенi көкте екi ару,
Бiр-бiрiн көруге зәру.
Әлемнiң бар екi күзетшiсi;
Бiрi – күндiз тынығады,
Бiрi – түнде тынығады.
Айдалада көк шатыр,
Көк шатырда
Қызыл көздi шал жатыр.
Қос алып көз,
Бiрi – жарықта көредi,
Бiрi қараңғыда көредi.
Жайғаным түктi кiлем,
Iлгенiм – тықыр кiлем.
Күмбез сынды кең сарай,
Еш жерде жоқ тен сарай.
Тiршiлiк аусар тек,
Ұстасаң қауқар жоқ,
Айналам қоршау көк,
Одан асқан кәусар жоқ.
Төрiнде тұр нұр көзi,
Жердiң биiк күмбезi.
Көкжиегi тұйық дөң,
Шатыр тiккен биiк кең.
Тұмсығын көкке шүйіріп,
Жерге де басын салады.
Жүктерді ауыр үйіріп,
Көтеріп көкке барады.
Ісіне оның сүйініп,
Адамдар таң қалады.
Жалпақ тұмсық жайын,
Жүзсе дәнің дайын.
Қыс айында мұз айдында,
Жүгіріп зыр қағады.
Бір адамды екеу ара,
Көтеріп ап барады.
Жарыңбас шегені,
Тәубеге келтірер,
Керекті жеріне
Еріксіз ендірер.
Қақ бөлетін ісі бар,
Адам күшін қолданса.
Алып түсер тісі бар,
Әлі келерге жолданса.
Тісі жоқ кемпір-шалдардың
Таптырмайтын асы.
Тісі бүтін жандардың
Алдында төмен бәсі.
Мөлдір судың түбінде қиял қабық,
Үміттенер қалың жұрт қиялданып.
Кішкене ғана доп,
Өзінде дамыл жоқ.
Тақтайларға үнемі,
Ұрғылайды маңдайын.
Бар кәсібі бәкене бой,
Торды қарғу әрдайым.
Тордан кетсе ойнақтап,
Ойыншыны ойлантпақ.
Өзіне соғылған тор үйді,
Өзінен барша адам қориды.
Осынша тауқымет жүктелсе,
Қайтсін-ау, жағдайы қиын-ды.
Бір саңылау табылып зып берсе,
Дүр сілкіп тастайды жиынды.
Жеңіл-желпі бұйымды,
Кір-қожалаң үйіңді
Құлқынына тастайды.
Гүр-гүр етіп саспайды,
Өзі адамша сығады,
Тап-таза боп шығады.
Алғандай шоқ басып,
Жалманып жар салады.
Адамға жақтасып,
Тазалық аңсағаны.
- Сағи Жиенбаев
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі