Төрт аяқты, екі көзді,
Өзі жансыз жүреді.
От пен майдан жемі бар,
Құрыш болат жүрегі.
Жаһанда бір жолаушы аузын ашып,
Аяғын келе жатыр жылдам басып.
Жарқырап маңдайында екі көзі,
Қлезде жеткізеді жерге қашық.
Ақырып айқай салар аузын ашып,
Жеп қояр деп ойлама үркіп, сасып,
Адымы бір күншілік жерді басқан,
Жолынан жан мақұлық тұрар қашып.
Жүйрік бар жер бетімен самғайтұғын,
Жол салса жері бар ма бармайтұғын?
Аяғын жазды күні жерге баспай,
Қыста да қар үстінде талмайтұғын.
Соңына ертіп алған серігі көп,
Зымырай бірге ілесіп қалмайтұғын.
Жануар су ішсе де шөп жемейді,
Шын жүйрік шабысынан танбайтұғын.
Ұзын-ұзын жолы бар,
Жолмен жүред жануар.
Дауысы зор әндетсе,
Денесі болат жануар.
Өзі жүрсе ертеді,
Жолдасын бастап жануар.
Ойланып мен жұмбақты енді жазам,
Дүниеде бар бір күшті қара қазан,
Үстіне жанды-жансыз толған мүлік ,
Ән салып кетіп жатыр азан-қазан.
Қара нар қатарынан бір озбаған,
Боз інген ботасы жоқ құр боздаған.
Қызыл ат желмей, жортпай алысқа ұзап,
Аяғын анда-санда бір қозғаған.
Бір керуен қатарында өңшең түйе,
Аузынан жалын шығар қара күйе,
Жүрмейді ұрса-дағы басқалары,
Бәріне жалғыз бура болған ие.
Бар екен бір нақты зат түсі қара,
Сүйрейді неше мың пұт іліп ала.
Болғанмен жүгі ауыр, жүрісі тың,
Таңданады көрген жандар тамашаға.
Топтанып келе жатыр қара қабан,
Ойлаған жерлеріне тынбай барған.
Аузынан қара көбік бұрқ-бұрқ шығып,
Болдырып шаршамайтын сондай айуан.
Дүниеде бір жүйрік бар,
Жалғыз көзі жайнаған.
Мың кісі сансыз темірді
Арқасына байлаған.
Дем алмастан бақырып,
Жердің жүзін шарлаған.
Тау-тасты қопарып,
Мұрнынан лебі парлаған.
Жоқ оның моторыда, қанаты да,
Сонда да ұшқыштардың санатында.
Бір қалта бар қабат-қабат,
Айналасына жұрт таң қалад.
Көктен жерге лақтырсаң да,
Алып түсер сау-саламат.
Пырылдар көкте инелік,
Инелік емес үй делік.
Бар екен үлкен жорға қайқаңдаған,
Тұяғы жерге тимес тайпалмаған,
Сағатта мың шақырым жерге барып,
Көңілін еш пенденің қайтармаған.
Бір балық көк жолында еткен сайран,
Дамылды көрінеді келді қайдан .
Аузына бір шабақты тістеп алып,
Деп айтар жата алмаймын тапсаң ойлан.
Заулайды қайда барса ізі түспес,
Мақсаты-тигізем деу көпке пайдам.
Бұл жалғанда жаны бар,
Міндім қайық.
Көз көрімге кетеді болып ғайып.
Әне кетті өзі,
Көрінбейді ізі,
Кімнің күші,
Кімнің ісі?
Бір қыран аспанда ұшып қалықтаған,
Күндіз-түн жердің жүзін шарықтаған.
Қанаты ағаш, кеудесі темір болат,
Ұшса да қанша алысқа талықпаған.
Бір жайын көк жүзінде еткен сайран,
Көргендер қызметіне болар қайран,
Зымырай зулағанда ізі түспес,
Қайткенде тиеді деп көпке пайдам.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі