Көктен көзін алмайды,
Ғарыш сырын барлайды.
Тоққа қоссаң зырылдайды,
Бір бағыттан бұрылмайды.
Жуан жұмыр темірді,
Қырнап, жонып кемірді,
Өлшеп берсең кеседі,
Керек етсең теседі,
Артық болса қашайды,
Қажет тетік жасайды.
Тақылдатып таңдайды,
Егінді тез жалмайды.
Дәнін берер тазалап,
Өзі түкте алмайды.
Құстан аумайды,
Көкте заулайды.
Қатар, қатар, қаздай-ды,
Нар түйеше боздайды.
Түйесі қатар-қатар бір озбайды,
Ішінде ботасы жоқ құр боздайды,
``Шөк`` деп қап бұйдасынан сілкіп қалсаң,
Не түрлі жаңалықтан сөз қозғайды.
Қатар-қатар жігіттер,
Қарасаң қайда міні бар,
Бір-біріне ұштасқан,
Арасында қылы бар,
Ешбір тамақ ішпейді,
Қолдарында шыны бар.
Сайда тұрған қу ағаш
Тармақтарын бұрасаң,
Жер шарымен шамалас.
Бір жылан жердің жүзін орап жатқан,
Сұрасаң сөз айтады бір тараптан.
Ау, жаным, тапқын мұны көп ойламай,
Шығады деп айтып тұрмын көңіл шаттан.
Атсыз, жансыз бір нәрсе жаяу жүрген,
Қарына неше жерден шоқтар ілген.
Әрі атсыз,әрі жансыз болса-дағы,
Халықтың неше түрлі тілін білген.
Білмеймін аяқтарын неше мыңнан,
Бір нәрсе арқасында жалғыз қылдан.
Өзінің иелері әмір қылса,
Жер жүзін бір сағатта сайран қылған.
Алыстан хабар алған,
Айтқан сөз жазылған.
Қаз қатар қатарынан бір озбайды,
Аяғын анда-санда бір қозғайды.
Бозінген желіп кетсе желден жүйрік,
Жоқ оның ботақаны құр боздайды.
Қатар-қатар қоздаған,
Бірінен-бірі озбаған.
Ботасы өлген інгендей,
Аңырап тұрып боздаған.
Жапанда біткен көп ағаш,
Көгермейтін қу ағаш,
Асты топырақ, үсті тас,
Бір бұтағына қарасаң,
Петербормен шамалас.
Бір бұтағына қарасаң,
Бұқарамен аралас.
Жаны жоқ десең жырламас,
Жаны жоқ деп біреуін,
Қылышпен ұрсаң қанамас.
Жел жұтады бүйірінен,
Қақалуды білмейді,
Құлағынан май құйса,
Сықылдайды, күледі,
Төбесінен жарқылдап,
Жалындатып күйрейді.
Бәсеңдесе жалыны,
Инеменен түйрейді.
Бар екен бір азырақ іште суы,
Бұл өзі бір талайдан екен қуы.
Бір-ақ қарыс темірді түртіп қойсаң,
Шығады ашуланып сыртқа буы.
Бір нәрсе қатпар қарын гүрілдеген,
Ішінде қуаты бар көрінбеген.
Адамзаттың қолында ықтияры,
Жұмыстан өзі ешбір ерінбеген.
Тамыр-тамыр тамаша,
Тұрған бойы аласа.
Дүниенің жүгін бітіреді,
Адамға барып жанаса.
Шұбар ала қызым бар,
Тұмсығында бізі бар,
Келіп кетер тоқтамай,
Артынан түскен ізі бар.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі