Шыр-шыр етеді,
Құлағыңнан өтеді.
Ұстай алсаң,
Сөйлеп кетеді.
Көзге түртсең сөйлейді,
Көзім ауырды демейді.
Сұрауға жауап береді,
Адамға осы керегі.
Бір құсым бар жаны жоқ,
Қанатының саны жоқ.
Кісіге өзі тым жақын,
Сөйлесуге дамыл жоқ.
Жылдам барып қайтады,
Не айтсам соны айтады,
Жатырқамайды ешкімді,
Бекер деп кім айтады.
Судан шықты тасбақа жылмаңдаған,
Қайқайтып ап тұмсығын сумаңдаған.
Денесі болат темір сондай мықты,
Артқы жағы бұрқылдап, сырдаңдаған.
Үйрек емес, қаз емес,
Балық емес судағы,
Өзі жүзе біледі.
Жемі көмір және май,
Шешуін кім біледі?
Дүниеде бір нәрсе бар бек қуатты,
Бойына жиып алған салтанатты.
Төбеде екі түрлі айдары бар,
Жүреді су сабалап құс қанаты.
Бардым базарға,
Алдым бір жорға,
Жорғалаттым жолдан жолға.
Мысықтан зор бойы бар, бірақ жансыз,
Адамға пайдасы көп тіпті сансыз.
Бірдей қызмет атқарды малменен ол,
Үстіне шығарар ол еш амалсыз.
Кем көрмеймін аттан өзін,
Мініп жүрем баптап өзін.
Бірақ аттай жем жемейді,
Болдырмай, шөлдемейді.
Бір зымырақ дүниеде екі аяқ,
Күш берген оған дағы аямай-ақ
Адамды көтеріп ол ұшады екен,
Былқылдап құс төсектей жұмсақ тұяқ.
Екі аяқты жануар,
Жаны жоқ, басқан ізі бар.
Үзенгілі, жүгенсіз,
Тартпасы жоқ, ері бар.
Екі аяқты, бір басты,
Жүгіреді тым қатты.
Өздігінен жүрмейді, жарыспайды,
Кісі мінсе жарыстан қалыспайды.
Аяғы екеу болғанмен ізі жалғыз,
Сағатта талай жерді қарыштайды.
Бір нәрсе қозғалады желіп, жортып,
Көзіне көрінгенді жейді жұтып,
Жұтқанын бір ұртынан түсіреді,
Адамзат пайдаланар керек етіп.
Бір нәрсе келе жатыр сондай епті,
Сайраған сақылдаған тісі көпті,
Жұтпайды, тістегенмен қайта құсар,
Мал, мақұлық сол құсықтан қорек етті.
Болғанда екі қанат, отыз қолы,
Қалады тап-тақыр боп жүрген жолы,
Бар екен алақандай аралшығы,
Адамзат пайдаланып жүр ғой оны.
Бас салып талқандайды қырқып, кертіп,
Адамзат зыр жүгірер құрмет етіп,
Тамағын тойғыза алмас кешке дейін,
Барша адам жұмыс қылған, қызмет етіп.
Сабан той бастап,
Салды бір әнді.
Сабанды тастап,
Сыпырды дәнді.
Бір батыр тамақ берсең, жұта берер.
Ішінде сүйектері бақша-бақша,
Уатып талқан қылып құя берер.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі