Бір нәрсе ауырлығы алты батпан,
Ызаланса ашуланып жерді қапқан.
Ұстасы адамзаттың соққан емес.
Бағалап сом темірге күміс жапқан.
Кеудесі толған күш,
Табаны толған тіс.
Төрт аяқты, екі көзді,
Кеудесі бар, басы жоқ,
Білегі бар,аяғы бар,
Өзі күшті, қолы жоқ.
Бұрқылдаған қара нар,
Аласұрар шатынап.
Жүрген жері ор болып,
Қала берер қазылып.
Отыз аттың күші бар, бір тұлпардың,
Келеді оған әлі топты жанның.
Сом болат тұяғымен тартып жерді,
Табады бір керегін шаруаның.
Айдалада бір нәрсе көресің бе,
Бар екен жалғыз көзі төбесінде.
Апырай немене деп барып қалсам,
Жаны бар алқам-салқам денесінде.
Гүр-гүр етеді көкірегі,
Жүрсе көксау секілді,
Күш дегенің өте мығым,
Тасиды кейде егінді.
Төрт аяғы бар,
Артқы аяқтарының тұяғы бар.
Сирағы темірден,
Тұяғы болаттан.
Май ішеді бензиннен,
Бұл не деген жануар?
Денесі ирек-ирек жалғыз тісті,
Бір өзі бітіреді сонша істі.
Тісіне қанша салмақ салса-дағы,
Созылғыш, әрі сынбас, әрі күшті.
Қара азбан дем алыс жоқ бақырады,
Қолы көп сансыз саусақ батырады.
Тісімен қара жерді быт-шыт қылып,
Жер үстін борандатып шарқ ұрады.
Қара атан тынбай жүріп ақырады,
Артынан ертіп алып төрт-бес жанды.
Қыртысын қара жердің қақ айырар,
Күшті де көріп пе едің мұндайларды?
Салалы саусағы бар сабақ тарақ,
Тықпалап біреуіне бірін таяп.
Былғаныш қара күйе қарны айналып,
Текшелеп жиып береді сандықтай-ақ.
Шың, етсе шыңқылдайды әлек-шәлек,
Жыбыр-жыбыр шимайы бөлек-бөлек.
Шырай беріп шимайы барлық жанға.
Несі барын білмеймін көз телміреді.
Бір үйде бір құс отыр мекен еткен,
Он жігіт кезек-кезек қызмет еткен.
Қолына қалам алмай хат жазады,
Келіп тұр түрлі әріп әрбір шеттен.
Жоқ даусы, жоқ сөзі,
Жарқырайды көп көзі.
Жолыңды ашып тұрады,
Бұйрығын жұрт ұғады.
Төбесі сымға тимесе,
Ол ешқашан жүре алмас.
Өз иесі басқармаса ,
Оны ешкім бұра алмас.
Жүйіткіген дәу үйінде,
Жүйрік деп ел сүйінді.
Тас жолда жұртты тасып жүр,
Жылдамдыққа басып жүр.
Тау басында кібіт көрдім,
Оны ашатын кілт көрдім.
Екі басты жүйрік-ті,
Ортасына мініп көрдім.
Кеудесінде жаны жоқ,
Тамырында қаны жоқ.
Май жейді,
Су ішеді.
Бір жануар домаланған екі көзді,
Адамның ықпалымен жүреді өзі.
Сияды ішіне оның төрт-бес кісі,
Жарқырап түнде жортса екі көзі.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі