Өлең, жыр, ақындар

Қуаныштан көңілдің мұңы басым

Қуаныштан көңілдің мұңы басым,
Барған сайын бақытқа құнығасың.
Ғұмыр бойы жүргенің күн-түн қатып
Толтыра алмай тірліктің құмырасын.

Толық

Күндер өтті

Күндер өтті –
Қиналған, назаланған.
Көрер көзге қор болған, қаза болған.
Ағалардың аруағы елестейді,

Толық

Арман Дүние

Арман Дүние,
Артар жүгің аз ба еді,
Айтатының өкпе ме еді – наз ба еді?
Айдыныңнан баяғыдай ұшатын,

Толық

О басында батыр туған ел едік

О басында батыр туған ел едік,
Қар асаған, мұз мүжіген, жел еміп!
Көшіп жүрген құм-теңіздің үстінде
Талай ғасыр түйелерді кеме ғып...

Толық

Киік қуу

Жігерін оттай лаулатып,
Жігітті дала аңсатты.
Сары адыр белмен заулатып,
Сәскеде шықты салт атты.

Толық

Көне қала келбеті

Қабырғалар, қабырғалар құлаған
Енді қайта қаланбас.
Қалды астында қыруар сүйек, мың адам,
Ешкім қайта таба алмас.

Толық

Су туралы жыр

Қиналды қарт хал үстінде жатқанда,
Әлсіз ғана кірпіктерін қаққанда,
Отырды жұрт жан-жағынан қоршап ап,
Күні-түні ұйқы көрмей ақ таңға.

Толық

Қыз қуу

Еліктей тастан-тасқа қарғып өткен –
Еңістен шыға келді арғымақпен.
Шу шандоз шапқан жерін ақ шаң қылып,
Көз жазып қыздың өзі қалды көптен.

Толық

Құдаша

Ілік едім Стай мен Құбашаға,
Жүріп едім астымда ат, құба шана.
Біліп едім ішінен қауым елдің
Кездесем деп қынай бел құдашаға.

Толық

Сарыжайлау

Күйіңді шерт, кәні, Сайлау,
Күмбірлете салшы бір.
Көз алдымда сары жайлау,
Көз ұшында малшы жүр.

Толық

Кеш

Жағалай қонған ақбоз үй,
Ақбоз үй бір-бір шаңырақ.
Ақ самал болып ақса күй,
Қозы мен лақ жамырап.

Толық

Қараша үй

Қараша үйдің түндігі
Қараша желмен желпілдеп.
Соққанда дауыл сұмдығы,
Оттан да қорқып қым-қуыт.

Толық

Әсер

– Хош келдің, аттан түс, балам! –
Сұрасып аман-саулықты
Қариялар таяқ ұстаған,
Әжелер аппақ жаулықты.

Толық

Әттең, қалқам

Әттең, қалқам...
Ізгі арманым, ақ құсым,
Кештеу келген басымдағы бақпысың?!
Сен көгалда көктеп өскен бүлдіршін,

Толық

Бойжеткен

Кезің піскен, көзге түскен бойжеткен,
Тоқтап күшпен, тынып іштен, ой кеткен.
Арбағанға олжа болып жүрмегей,
Талғағанға табылғайсың бейнетпен.

Толық

Балқаймақ

Бір-біріне қыдырса сапар болған,
Дастарқанын кең жайып татар мол дәм.
Арғы беті белестің, бергі беті –
«Егін көлде» екі ауыл қатар қонған.

Толық

Қарағым, қара көзім, құмырсқа бел

Қарағым, қара көзім, құмырсқа бел,
Сен маған сәскеде емес, ымыртта кел.
Жайланып жағасында қыдырайық
Жайлаудың төсіндегі жұмыртқа көл.

Толық

Махаббатты болды дейсің кім біліп

Махаббатты болды дейсің кім біліп,
Бойды билеп бір қуаныш, бір күдік.
Талай-талай жанарлардан жас ағып,
Талай-талай кеуделерден тұнды үміт.

Толық

Құпиясын орап-шымқап түн жатыр

Құпиясын орап-шымқап түн жатыр,
Кештің түйткіл күйбеңі де тынды ақыр.
Жас келіншек баласымен төргі үйде
Аунақшыса – аунап барар кім батыр.

Толық

Айтшы маған, әлде осы сайран ба өмір

Айтшы маған, әлде осы сайран ба өмір,
Қайда барып қайтпайды қайран көңіл?!
Жүрегімді жұлмалап жүр осы күн,
Кейде артық, кейде кем жайлар небір.

Толық

Бір ой мені өртеп жүр

Бір ой мені өртеп жүр,
Үмітім бе ертеңгі?!
Ұғына алмай досым жүр,
Түсіне алмай еркем жүр.

Толық

Көкжиектен көрінген қазбауыр бұлт

Көкжиектен көрінген қазбауыр бұлт,
Әкеле көрме әйтеуір жазға ауырлық.
Астында туған жердің аспанының
Өзіңді ерке желдің қозғауын күт.

Толық

Жалғыз ауыз сөз

Бәрін бірдей көру мүмкін көзбенен,
Бәрін бірдей сезеді ғой өз денең.
Бар әлемнің жүрегінің тынысын
Айтып берсем жалғыз ауыз сөзбенен.

Толық

Кім жау?

Бұл өмірде көп қақтығыс,
Көп егес,
Атыс-шабыс,
Алыс-жұлыс,

Толық

Соғыс туралы сөз

Соғыс деген мылтық емес атылған,
Бір сұмдықтың кілті де емес ашылған.
Соғыс мәңгі арпалысып келеді
Адам сонау пайда болған ғасырдан.

Толық

Қыран

Төбеден сорғалаған жауынша ағып,
Қанаты бұлт оранып, дауыл қағып.
Қалпынан танбайды әсте қайран қыран,
Көрмеген ештеңеден тауын шағып.

Толық

Салт аттылар салдыртқанда еңістен

Салт аттылар салдыртқанда еңістен,
Көлденеңдеп бір ғажайып келіспен,
Қымыз құйған сақиналы саусаққа
Құмарымды қандыра алмай көп ішкем.

Толық

Қанжар

Бір шындыққа жеткен соң,
Тура тартқан төтесін.
Әлденеге кектенсең,
Қынға сыймай кетесің.

Толық

Байқа, досым, менен еш түңілме сен

Байқа, досым, менен еш түңілме сен,
Ұрынбайсың, жаныма үңілмесең.
Ессіз-түссіз бір қызға ғашық болып,
Түні бойы көзіңді бір ілмесең.

Толық

Көкте бұлттар жортқанда

Көкте бұлттар жортқанда
Жауады деп қорықпаңдар.
Бәрін болжап білетін
Көкіректі қарттар бар.

Толық

Отызыңда жырмен орда бұзбасаң

Отызыңда жырмен орда бұзбасаң,
Отызыңда от боп маздап, қызбасаң,
Қайта жану қиын болар бір сөнсең,
Қайта еру қиын болар мұздасаң.

Толық

Қаладағы қарағайлар

Қаладағы қарағайлар,
Келесіңдер ғұмыр-бақи
Шаң жұтып,
Кездерің көп даланы ойлар,

Толық

Мергеннің әңгімесі

Айналып өтіп едім Айнакөлден,
Қалың құс қапталдады қайдан келген.
Су кешіп қамысақтан мамыр қусаң,
Қызығың ештеңе емес жайда көрген.

Толық

Құс базары

Жібек желін жаз үрлеп,
Бір басылып, бір тынып...
Көлден ұшқан қаз-үйрек
Айрылады жыртылып.

Толық

Қас қарайып, болған кезде түн қашан

Қас қарайып, болған кезде түн қашан,
Алатаумен кейде оңаша сырласам:
– Қара дауыл соққан шақта сыртыңнан
Жас емендей жарағаның – сынбасаң!

Толық

Сең

Көкше мұздың көкірегі қызынып,
Сере қарыс сең жарылды бұзылып.
Мен қарадым алқам-салқам өзенге,
Тереңдіктің тебіренісіне қызығып.

Толық

Көктем салқыны

Өзгеріп әз өлкенің түсі неше,
Алмады ағынына қыс ілесе.
Иіскеп боз көдені баран айғыр,
Дауысы жер жарғандай кісінесе.

Толық

Көгалдан ұшты қоңыр қаз

Көгалдан ұшты қоңыр қаз,
Көкорай шақты төске алып.
Сыбаға алда – өмір жаз,
Өкінтер ме екен кеш қалып?!

Толық

Қараөзек шақ

Қараөзек шақ...
сырласайық тағы бір,
Самайымда қыстың қалған ағы жүр.
Маңайымда жіңішкеріп жуанның,

Толық

Айналаны ішіп-жесе момын жел

Айналаны ішіп-жесе момын жел,
Момын желге қырқа біткен жоның бер!
Көктем келсе ағыл-тегіл дүние,
Еріп сала береді ғой көңілдер.

Толық