Өлең, жыр, ақындар

Өмір маған тарылды

Неге олай,бақыт болмай өмір маған, тарылды
Өз тағдырым өмірімнің салдарына бағынды
Мен балаңмын уақытында өмір сүріп келетін
Ей өмірім мен сүргенде берші маған барыңды

Толық

Ордасы бұл өнердің

Дала мен тауы балқыған,
Сан құбылтып құс сайрап.
Жататын қырда шалқып ән,
Өнерге толы осы аймақ.

Толық

Ұстаздарым

Ақылмен ой-санаңа нақты ұстайтын,
Жарқырап өмір-бақи тот баспайтын.
Шамшырақ жолындағы – білім болса,
Ұстаз ол – сол білімге жол бастайтын.

Толық

Нан иісі

Сыр бойының ақ күрішін,
Жинадың сен ел ырысын.
Ел сүйсінген еңбегіңе,
Сыр сұлуы – сен бірісің.

Толық

Бара жатсаң Алатаудай биіктеп

Жүретін ең жадырап бір елжіреп,
Соның бәрін сезуші еді бұл жүрек.
Орның бос тұр, Әмір досым амал не,
Өзің жоқсың, талай жандар жүр жүдеп.

Толық

Наурызда

Ауылыма көшет тұрғыздым,
Ық болсын деп боранда.
Қасында тұрса жұлдызың
Айда уайым болар ма?

Толық

Азатпын

Ата-баба аруағын сыйлар құлымын,
Айбыным зор, Мағжанға тартқан ұлымын.
Ата-анаммен бөлісіп өстім таң нұрын,
Арнадым саған, туған ел, бүгін жан сырын.

Толық

Арман төрін Алаштың анықтадың

Әлихан, Ахмет, Мыржақып – үш арысым,
Үш көсемім, қазақтың ұранысың.
Екіталай айқаста жан аямай,
Көрсеттіңдер заманның тың ағысын.

Толық

Үйсінтаудың Үркері

Жасырмай көк шілтері,
Мұңлы сәуле бүркеді,
Үйіріліп үнсіз тұр
Үйсінтаудың Үркері.

Толық

Иманжүсiп

Сонымен Иманжүсiп Ақмолада‚
Түскен жоқ тас түрмеге таққа бола.
Жаққан жоқ ешқашанда аққа қара‚
Жапқан жоқ жәбiр жасап, жоққа жала.

Толық

Біржан сал. Қоянды жәрмеңкесі

...Дақпырты жәрмеңкенің жетті бұрын,
Аралап кең өлкенің кетті қырын.
Уақыт – екі ғасыр Өліарасы
Қадаған қатар-қатар кеп құрығын.

Толық

Сұңғыла шалдар бар еді

Сұңғыла шалдар бар еді,
Сүмбіле шашы қара еді.
Суырылып шығып сөйлесе,
Көтерген сөздің әруағын.

Толық

Ақ дүние

Талай да талай күн өтті,
Қарай да қарай жан-жаққа.
Ағарып атқан таң да аппақ,
Артымда қалған шаң да аппақ.

Толық

Ыбырай Алтинсарин мектебі туралы ой

Сарыөзек сартап сағыныш сынды
Саралжын алқап Торғай төріне
Алтынсарин кеп мектеп салыпты
Мехнатты елдің маңдай теріне.

Толық

Ұят та болса, уыздай қызға көз тастап

Ұят та болса, уыздай қызға көз тастап,
Күмілжіп қалдым, кете де жаздап сөз бастап.
Бір ыршып түскен көбелек сынды пәтшағар,
Қалпымды танып, қимылымды білген жазбастан.

Толық

Ұста соққан балғадай

Тәуекел деп тас жұтады талғамай,
Ас жұтады тас жұтқандай аңдамай.
Тамағынан өткен-кеткен ас болды,
Түйілмеді, бір құдайы болды Абай.

Толық

Үркердей ауыл, үкідей шалғын айнала

Үркердей ауыл, үкідей шалғын айнала...
Үркеді бұлақ, жатады қырат ойлана.
Үрпісі иіп желіге жеткен жылқылар
Солықтап келіп сауырын созса жай ғана.

Толық

Үлгірмей-ақ ішегіме шел жүгіріп

Үлгірмей-ақ ішегіме шел жүгіріп,
Әне-міне дегенше келді қарық.
Ертегі өмір қалды артта,
Шын өмірдің

Толық

Туыс қан туралы баллада

...Әкем менің соғыстан тірі келді,
Үміт дүние-ай, жанданды, жібиді енді.
Сегіз құрсақ көтерді шешем сосын,
Тәй-тәй басып өстік біз ұлы жерді.

Толық

Түн

Тас төбеден үркер әлі аумай-ақ,
Самал соқты селқос тұрған тауды аяп.
Сердір шалғын арасына шық ұйып,
Сылбыр құмға жатыр құнын саудалап.

Толық

Түйсігім менен түсінігімнің арасы

Түйсігім менен түсінігімнің арасы,
(Мәңгілік жұмбақ әлемім сол-ау, шамасы).
Түйсігім менің тұспалымменен бал ашып,
Түсінбес соны түсінігіме, қарашы,

Толық

Титімдей көңіл

Қайғысыз адам қайда бар,
Қайырымсыз хайуан сол шығар.
Қайғысыз емес айналаң,
Араласпай ма ол мұндар?

Толық

Тел өскен тең құрбыңмен қатар өскен

Тел өскен тең құрбыңмен қатар өскен,
Сен маған мүшел үлкен апа емес пе ең!
Бір үйдің бозтайлағы ең, қыз ғып беріп,
Табиғат тек сол жерден қателескен.

Толық

Тасым өрге домалайды, домалайды күрт төмен

Тасым өрге домалайды, домалайды күрт төмен,
Тасы өрге домаласа, тас боп қатып жұрт деген,
Әлін біліп әлденеден, әлібінен түртпеген.
Тасым өрге домалай гөр, домалай бер төменге,

Толық

Тағы да көктем

Тағы да көктем,
Тағы да келді мәңгі май,
Мойылдай көктің мөлтілдеуін-ай, мөлдірі-ай,
Аспанның жүзі ашылды ма екен дәл бұлай,

Толық

Табиғат деген тағдырым менің

Табиғат деген тағдырым менің,
Табиғатыммен мәңгі біргемін.
Табиғатыммен тайталасам деп
Әлекке түстім, білмедім.

Толық

Мәуленов ақын мәуелі жырдың алқабы

Мәуленов ақын мәуелі жырдың алқабы,
Тойыңыз тойға ұласа берсін торқалы.
Әуенің сенің көлдердің күллі құйылысы,
Құйылысы көлдің шым тереңіне тартады.

Толық

Сөйлейік

Мемлекеттік масштабта кел, көсіліп сөйлейік,
Еркін-еркін, онда не тұр, еркін болсақ, еркесініп сөйлейік.
Әлеуметтік маңызбенен, азаматтық парызбенен
Өремізді көрсетіп,

Толық

Сені ме сені, сені ме сені

Сені ме сені, сені ме сені,
Сенбеймін саған, сұм жалған.
Бір күні мені жалғыз тамшыдай
Жылт еткізесің жылғаңнан.

Толық

Сұлтанәлі, сенікі ненің шөлі

Сұлтанәлі, сенікі ненің шөлі,
(Әлденеге сусатты-ау өмір сені).
Сен әйтпесе әуелден ашқылтымға
Жоқ жігіттің бірі едің көңілшегі.

Толық

Ақылымнан адастырып көр, кәне

Ақылымнан адастырып көр, кәне,
Құлың етші, құсың етші тордағы,
Жоқ-жоқ, енді билетпеймін еркімді,
Қажет емес махаббаттың ойнағы!

Толық

Оңаша қалсам

Өзекті жарған өзімнің құйттай мұңыммен
Тағы да, міне, оңаша қалдым бүгін мен.
Құп-құйттай мұңым қалайша жүдеп үгілген,
Сонау бір жылғы аумайды жүдеу інімнен.

Толық

Өмір, сенің айқұш-ұйқыш өлшемің

Өмір, сенің айқұш-ұйқыш өлшемің,
Өлшеміңе риза емеспін мен сенің.
Өмір, сенің шимай-шимай есебің,
Есебіңнен қайтты талай меселім.

Толық

Өзімнен өзім қараптан қарап жатқан ем

Өзімнен өзім қараптан қарап жатқан ем,
Біреу кеп мені бауыздап кетті мақтамен.
Күнәдан таза періштемін деп айтпаймын,
Бұл жолы бірақ күпіршіліктен аппақ ем.

Толық

Не қорқыныш?

Көлеңкеңнен қорқасың құр бекерге,
Адам деген бірде адам, бірде пенде.
Бірде тұрып жүрмей ме, бір сүрініп,
Бір қатерден кездесіп бір қатерге.

Толық

Мұхтар мен Күләш

– «Сандуғашыңды» сайратшы, Күләш,
Сал болып кеттік, – дейді екен Мұхаң.
– Отымызды бір ойнатшы, Күләш,
Шал болып кеттік, – дейді екен Мұхаң.

Толық

Мұхтар мен Қаныш

Мұхтар мен Қаныш кездесе кетті бір жылы,
Біреуі Мәскеу, біреуі Жезді тұрғыны.
Ұлылық жанған жанарларының түбінде
Бар сияқты еді кіреуке мұңның кірбіңі.

Толық

Мойындау мен мойындату

Сүймейсің мені,
Айтпаймын саған бұл сырды...
Айтатын болсам егерде,
Асқар шың болсам шөгем де,

Толық

Махаббат жасыны

Әлде жаз ба еді, әлде күз бе еді,
Әлде сая ма, айдай түз бе еді?
Жалғыз білерім – әйел жынысы,
Әлде келіншек, әлде қыз ба еді?

Толық

Кірпік қаға алмай кейбір түндерде

Кірпік қаға алмай кейбір түндерде,
Тулап жатамын төсек – «түрмемде».
Жастық, көрпемді жаспен шылаймын,
Мұңға булығып, мас боп жылаймын.

Толық