Өлең, жыр, ақындар

Өзгеріс

Не боп кеттi азып-тозып өңiрiм.
Не боп кеттi бұрқап, түтеп өмiрiм.
Iше-iше қасiрет пен құсаны
Уға толы ыдыс болды көңiлiм!

Толық

Жұғымды адам

Жұғымды адам, балдай тәттi жұғымды.
Тұла бойы түсiнiктi, ұғымды.
Сырлас жандай – ашпасаң да сырыңды.
Мұңдас жандай – айтпасаң да мұңыңды.

Толық

Семiз бұлттар

Семiз бұлттар сабырлы-ақ.
Теңеме оны босқынға.
Төңкерiлiп, дамылдап
Жатыр аспан астында.

Толық

Кесілген ағаштар

Күн суық, заман суық, суық, суық.
Суықтық жатыр жұртты қуып шығып.
Боран мен борасындар бұрқырайды
тiрлiктi жiберердей бүлiк қылып.

Толық

Қос ниет

Бұл өмiрде аз ба, көп пе үлесiң –
Бәрiбiр сен! –
Жылайсың да, күлесiң...
Ғұмыр бойы еркiңнен тыс! – өлгенше

Толық

Обал

Сонау жылы,
Үстiрт үстi.
Күн ыстық.
Дем аласың отты ауаны тыныс қып.

Толық

Қолшатыр астындағы адам және уақыт туралы ой

Қара жаңбыр.
Қала iшi.
Құйған саулап ағынды-ай!
Қолшатырға қарашы

Толық

Өртеніп жатқан дала

Қалғандай бейне тоналып,
жүрегiм менiң жаралы –
Көрдiм мен отқа оранып
өртенiп жатқан даланы.

Толық

Қара мылқау

Ол оқиға алыс қалды бүгiнде...
Сабақ жатыр оның бiрақ түбiнде.
...Келдi бiздiң ауылымызға бiр адам
Қарашаның қара суық күнiнде.

Толық

Жағымпаз

Жоқ кiсiлiк, iрiлiк,
майлап алған жанарын.
Иiледi, бүгiлiп –
Омыртқасы жоқ оның.

Толық

Аластау

Шалғынымды шаң қылып,
жайлауымды жандырып, –
жұмағымды жайқалған
айналдырған тозаққа;

Толық

Қуғын

Үстiрт үстi
Күн дегенiң күйiп тұр.
(Ал жүректе күннен өткен күйiк тұр).
Шофер жiгiт қуып бердi құйғытып

Толық

Ынжық

Кетiп тiрлiк кетеуi
Мың құлатып, мың жықты...
Жыным қозып кетедi
көрсем осы ынжықты.

Толық

Әбдіраштың Жарасқаны

Жарасқаным, дара тұлғам,
Сенде сезiм, ой шыныққан.
Бiлем сенiң
Жаратылған

Толық

Қарсылық

Қимақ болып тiрлiгiмнiң пернесiн,
жұлмақ болып ертеңiмнiң пердесiн,
бiреулер жүр қара ниет тiлекпен
басамын деп ұлы Дала кеудесiн.

Толық

Аялдамадағы сауал

Бiр жас әйел –
тiлiп түсер санаңды –
айтып тұрды төтенше бiр хабарды:
– бiр мәшине жаңа ғана,

Толық

Сауап

Тұла бойы тұңған тарих,
әңгiме,
көрген талай мұң-қайғыңды,
шердi де.

Толық

Жаралы өмір

Мынау өмiр –
осы қазiр –
жаралы:
темiр торлар буып алған сананы.

Толық

Түс

Шаршағам-ау,
iсiн көрiп iскердiң.
Шаршағам-ау,
iшiн көрiп iскеннiң, –

Толық

Бүгінгі ауыл

Ауылым-ай!
Ауылы қазағымның!
Көрiп сенiң түрiңдi назалымын.
Жатырсың ғой арқалап сен бүгiнде

Толық

Бір төбет туралы жыр

Төбет едi ол ол арынды –
жотадай боп тұратын, –
арғы тегi,
кәдiмгi,

Толық

Арлы адамның бәрi қазiр жаралы

Арлы адамның бәрi қазiр жаралы –
Қорықпаған қара деуге қараны,
Қорықпаған жала деуге жаланы
арлы адамның бәрi қазiр жаралы.

Толық

Ақша

Ақша!
Ақша!
Ақшаң болса – алшаңда!
Ақша болмай ел түсiп тұр сарсаңға.

Толық

Теңіз жағасында өліп қалған шағала

Қара тастақ жағада
өлiп жатты шағала.
Арсы-гүрсi долданған
толқындармен алысқан,

Толық

Ақша бұлты қазақтың

Жаны толы дастанға
күйiн төккен азаттың, –
қалқып жүрген аспанда
ақша бұлты ең қазақтың.

Толық

Айрақты

Айбатын беретұғын айбаттыға,
қайратын беретұғын қайраттыға,
ғажайып ғимарат боп көз арбаған
сен өзiң барып па едiң Айрақтыға?!.

Толық

Өрт

Аяуы жоқ адамдардың тiлiнен
кейде өртенем күнiмен де,
түнiмен.
Күйдiредi,

Толық

Астам

Айналаны,
ортаны сезiнбедi.
Құбылысты тұсады сезiмдегi.
Бұл өмiрде,

Толық

«Бекет ата» басында

Астасатын Үстiрттiң қиырымен,
басталатын алып ой бүйiрiнен, –
«Бекет ата» басында арқар деген
үйiрiмен жүредi

Толық

Қабаған ит

Жуындымды,
аяқты жалаған ит,
болдың бүгiн, мiнеки,
қабаған ит!

Толық

Бостандығым туралы сөз

Ұшыраған тауқымет дауылына,
жаурап тоңған тағдырдың жауынына, –
бостандығың келдi ғой,
бостандығың!

Толық

Сөз соғысы

Бiреулер –
қорған-бекет құрып жатыр.
Бiреулер –
бiреулердi бүрiп жатыр.

Толық

Билікқұмар

Ұлы дала,
сахара төсiндегi,
көш бастаған керуен-көшiмдегi,
үлкен, үлкен Ақыл-ой,

Толық

Үш қазақ

Бұл оқиға көз салдырып қиырға
сезiм, ойды айналдырар құйынға...
Шақырылды беделi бар үш қазақ
көршi елдегi беделдi бiр жиынға.

Толық

Зауал

Отырды қарт аула iшiнде,
көктемде.
Мойынсұнған уақыт деген өктемге.
Отырды қарт таяғына сүйенiп,

Толық

Полигон

Гөй-гөйiн мен айта алмаймын көмейдiң,
Жан тiлегiн,
жүрек сөзiн жебейiн.
Полигондар,

Толық

Күдік

Күдiк деген, құдай-ау,
ұры екен ғой.
Ұры деген iшiмде жүр екен ғой.
Мұны бұрын қалай мен бiлмей келгем

Толық

Намысқа тиген күні

Қанша уақыт зар иледiм,
қиналдым.
Дедiм: ендi азат болдым,
жаңардым.

Толық

Грозный

Грозный,
Грозный!..
Шыдай алмас жай тасың да
Мынау сұмдық алапатқа!..

Толық

Адамдар жоғалуда

Десем де мен:
дүние жаңаруда,
елiм, жерiм әлi де тоналуда...
Қорқынышты, сұмдығы бәрiнен де, –

Толық