Өзім жайлы
Айбар деген баламын,
жұмсауға да жарадым.
Өзім биыл бестемін,
саусағыммен санадым.
Айым менің қайда екен –
достарымен тойда екен!
Тойда болса, отырсын –
қолына жүзік толтырсын!
Шанаға жектім шал жорға,
жарқылдайды тағасы.
Жарқылдаған жағасы
мынау кімнің баласы?!
"Жастар ойсыз, жөн-жосық білмейді, — деп,-
миларына салт-дәстүр кірмейді көп,
біз кеткесін бұл дүние не болар",— деп
уәйім жейміз, күздегі гүлдей жүдеп.
Қарсы алдыңда отырмын балқып жаным,
сезім тұр тасығалы,
жанардағы найзағай жарқылдарын
кірпіктер жасырады.
Жақындамай жанымда ойнар шабыт
жүргенде өзім миымды ойлар шағып,
қырық түрлі тағдырмен қыздар келіп
өміріме жүреді ойран салып.
Қашқын ба, қарақшы ма кемедегі,
әлсіз бе қозғай алмас тегенені,
"Мен ұлттық батырмын!" – деп шықса біреу,
соңынан жапырласып ел ереді.
Болма, болма – қуат жи, шіркін жүрек,
Жайрат анау өзімшіл құлқынды іреп!
Сол індеттен сал тартып сарғайып тұр
қылаң көңіл көз жасын іркіп, жүдеп.
Жамандықтың барлығы
жаман ойдан туындар.
Таза ой деген – таң нұры,
таң нұрында ғұмыр бар.
Мен үшін тосуға әзір желге демін
ең жақын жандарым бар елде менің.
Жұлдыз жоқ демесеңдер кеудесінде,
әрқайсы елестетер Еңбек ерін.
Нөсер өтті селдетіп,
тай тақырға қақ тұрды.
Бұлақ-бала ержетіп,
таудан тасты лақтырды.
Сәуірдегі шуақ-ай,
сағымы ойнап, күн күлер.
Көзі жанып шырадай
шырт ұйқыдан тұрды Жер.
Даланы жалғыз жайланып,
шымылдық құрып жатты түн.
Киіз үй. Көгал. Ай жарық.
Бағандай биік ақ түтін
Құлазып жатыр құм дала,
құба жондардан көш өтпей.
Жусаны солған жылға да
қызуы кеткен төсектей.
Ағаштардан әр тайып
сидаң тартқан жағалай.
Күні жетпей қартайып.
күйік көрген анадай.
Қарсыз дала. Ызғырық.
Қара суық. Қатқақ жер.
Жүргізбейді түзде ұлып
маңдайыңнан жасқап жел.
Тақырды таптап тандыр күн,
жатқанда шөлі бір қанбай,
тас емшек болған тағдырдың,
тамшы суы да тұр тамбай.
Мәңгі шар шыжғырады,
көздейді сор даланы.
Таппайсың сыз – жыраны,
жансыздай шөл жамалы.
Шуағын төгіп күн шығып,
қанатын жайды гүл шыбық.
Келеді көктеп даланың
құрсағын жарған тіршілік.
Жолаушыдай тым суыт көктем өтіп,
жаз да ауды.
Сүмбіледе су суып,
қарашада қар жауды.
Маужырап бақтар қарайды
ақ төсек – ақ мамық қардан,
еске сап шақтарды арайлы
кеудеңде жатталып қалған.
Есті боп жүргенде есер, мақұлдар да,
өзінен жұртқа ауысар ақыл бар ма.
Адамдар – есерің бар, мақұлың бар,
немкетті қармаңдар ақындарға!
Көре алмай, іші күйіп жар сабаған
тыржиып жақтырмасын барша жаман.
Ал менің намысымды сырттай жыртып,
жүретін жақсы көріп қаншама адам!
Жақсының елемейміз жақсылығын,
жөн білер саналыға тапшы күнім.
Оясыз сөзді ұқпайтын жаңалықты
ұлы Абай Колумбыдай ашты бұрын.
Жөнегендей айдында ағын жосып,
бара жатыр далада шағыл көшіп.
Құтырынған құм боран көз аштырмай,
жайратардай жел-қанжар жаныңды осып.
Уақыт ұшып барады
жапырақтай күздегі күні жеткен.
сырғанайды сұлудың нұры беттен.
Сонда да асықтырасың, өмір, алға –
Туған тілін білмеген тұлға болмас халқына,
думандатқан күнменен өте шығар даңқы да.
Не керемет күштің де ана тілсіз – бармақтай,
қара жердің үстінде тірегі жоқ қаңбақтай.
Жылап жатам, төсектен тұрам жылап.
Жеңілдік жоқ жаныма мұнан бірақ.
Ақыл-шыңға әл бермей,
жайлау-жанға
Шетінен қайсар қылық, батыр қаған,
елі үшін отқа күйіп лапылдаған,
жат біреу жау ниетпен жерін басса,
тымағын баса киіп тақымдаған,
Жүргенім-ай
ештеңені, ешкімді сағына алмай
(сағынышсыз тірліктің мәні қандай?!).
Жүрегімде жараның табы бардай.
Ұршықтай уақыт дөңгелеп
жеткізді тағы бір таңға.
«Қош келдің, Жылым, төрле!» – деп,
үмітпен қарар жұрт алға,
Мамыражай өмір жоқ өлеңімде,
бәрі бостай: өмір ме, өнерің бе.
Өлер бала молаға жүгірер деп,
ауады ылғи аңсарым көне күнге.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі