Әйел
Оның шашы қара майдай мөп-мөлдір,
менің шашым да сондай.
Ол жанымда болса, жүрем - маған әлем - көктем, гүл,
жүрегімнің оған деген алауын бір баса алмай.
Егер олар көшеде
бара жатса,
жүздерінен бақыттың нұры атылып,
еш жүректен шықпаған жыр атылып,
Жаныңа жақын келдім,
пәк сенім жүрегімді биледі анық,
(шулы тірлік қуанып, кейде налып).
Қазір көше, талдарға сүйенемін
Бақытты ғой арманы жоқ адамдар;
өз басынан еш қасірет кешпеген,
өздері ойлап бір мәселе шешпеген,
бейқам әке, ойсыз шеше, олардың
Терезеңнен қарап тұрып күлесің,
сүйген қызы күтіп жүрген жігітке,
ал ол болса,
махаббаттың осындай
Ойлап көрші сен мені, еркетайым,
жібек шашың сипаған қолымменен
мектеп салып жатырмын,
қызық-ау өмір деген.
Мен сізді сүйемін,
себебі тал бойыңда
ұқсастық барын білем терекпенен,
жайылған жапырақтай саялысың,
Африка жерлері
азаптан қалжыраған...
Құлдар мұнда өксіген, сан жылаған.
Жынды биден төгілген терге бөгіп,
Аяғыңның астындағы балшықта
жауыз бұғып жатқанда,
хош иісті бақтарда
жас сәбиді шырылдатып нұры жеген
Жол бойында
кісендердің сыңғыры.
Жасыл орман құс әнімен мүлгіді.
Тәтті әуенін пальманың,
Міне, ақын
Сұлтанның
сиясына мала беріп қаламын
өліп кетті — мәңгі жұмды жанарын,
Мен көрдім тау мен сайдың жырлағанын,
бәрі де айтып жатыр құндақ әнін.
Сен жайлы сыр шерткісі келетіндей
бас изеп талдары да бұл даланың.
Ақын біткен жырлаған нұр үмітпен
Ресейде сөз-өнер тыншымайды:
Лермонтов жырындай жылылықпен
кейде аялап, ал кейде шымшылайды.
Жыр жазу деген –
аласапыран теңіздің кәрі жартасын
тырнағыңменен шимайлау;
үніңмен тежеп мәңгілік күштің балтасын
Махаббат-нұрмен аңсап тым
арнадың өлмес маған ән.
Екеуміз кешкен бал шақтың
қайталанғанын қаламан.
Отан, мені баста сен
жан баспаған жолдарға.
Сен бұйырсаң қашпас ем:
қия шың ба, орман ба.
Отаным менің - ормандар,
қырандар, мәңгі қорғандар,
шаналар зырлап ақ қарда,
ақ ұлпа қарлы ақпанда
Тың жер ұқсап торғынға
таңғы шуақ күш құйды.
Түнгі алаудың орнында
көкшіл түтін бықсиды.
Қақпа жабық. Толқындар келіп қашып,
қайта-қайта шарбақты соққылайды.
Долы теңіз жанынан көбік шашып,
жалмағандай Күнді де от шырайлы.
Мен досымды жерлегем. Ашынамын.
Бұл сырымды өзгеден жасырамын.
Жұрттар үшін ол әлі тірі бірақ,
жанында әйел. Жүрген жоқ міні құрап.
Түсінбеймін не болған осы маған,
жынданыпты дейтіндей тосын адам:
сәл нәрседен қайғырып, тыншымадым,
ұялмастан ұялып қымсынамын.
Белла Ахмадуллинаға
Қайтып тынсын көңілім алаңдамай:
жан досым жүр бір келмей маған қарай.
Жат біреулер өмірі мені ұқпаған
Қашан шықты бұл өзі тірілерді
түк елемей,өлгенді қадірлеген?
Ішіседі адамдар, бүгіледі.
сонсоң жерге енеді жалын денең.
Не берсең де тұтас бер бәрін маған -
аспанды да, жерді де, бөлектеме!
Теңіз, өзен, таулар мен сағым далам –
бәрін түгел бермесең, көнед деме!
Ұнатпайды жұрт мені
Кінә тағып түрлі кеп.
Өсектер де бітпеді
найзағайдай тілгілеп.
Неткен сұмдық түсінбеу:
бір-біріне жаны жат құдды бөтен,
сөйте тұра құшақтап аймаласқан.
Түсіну де дәл сондай сұмдық екен –
Құдайым-ай, саусақтардың басында
Қаншама әуен, айқай бар!
Күйген саусақ, азап шеккен жасында –
Нәзік қолды байқаңдар.
Алып-сатар базарлардың алтын дидар ханымы,
Жанарларға жас алдырған жақындатпай жалыны.
Бүкір кемпір Горпинаның мойнына асылып,
Қыздар тағар бұрымының семгендігін жасырып.
Ара кеше ызыңдап оқша ағатын,
Отыр бүгін бүрісіп алаңдамай.
Қозғай алмай мұздаған қос қанатын
Мүсәпірсіп қарайды маған қарай.
Жаз думаны басталды - хан базардай,
Қызыл-жасыл дүние тұр құлпырып.
Айналаға қарайсың көз жаза алмай,
Жымыңдасқан жапырақ күнге ұмтылып.
(Жаңа жылдық ертегі)
Арасымен орманның,
белес-белес жолдардың,
теңізді де бір аттап
Әулетімнің жүз жолы бар - жүз үміт,
Жасы жүзде, тармақтары - жүз әлем.
Біздің көне табалдырық мүжіліп,
табандардың тапауынан тұр әрең.
Күнбағыстың бір кезде
қол-аяғы болыпты,
денесі де толық-ты;
жалаңаяқ жарысатын желменен,
Қаңтардың жарып құрсағын,
жылжиды тамшы қақтардай –
бейне бір дүние - нұр сағым
ұстатпай ағып жатқандай.
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
- Антон Чехов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі