Өлең, жыр, ақындар

Айлакер Тұрар

Бiрде келiп,
Нақақтан
Тұрар маған тиiстi,
Тiлiн безеп

Толық

Асқар мен кимешек

Бұл қылығын бiлмесек,
Асқарға бiз күлмес ек.
Ол ұнатпас киiмдер –
Күндiк пенен кимешек.

Толық

Тымақ қайда?

«Сабақ оқып болған соң,
Түсiнгенге, бiлгенге
Тысқа шығып бой жазып,
Не жетсiн бiр жүргенге».

Толық

Мың сөз

Кiм қойды екен жазалап,
Жалғанда тiлi ұзын-ды.
Бiз бiлетiн Азамат,
Бiр-ақ күнде бұзылды.

Толық

Пара

Ұшыраттым Есендi көшеде мен,
Ұйқылы-ояу аяғын санап басқан.
– Қайда кетiп барасың таң атпастан?
–Деген едiм, күңк еттi жаратпастан.

Толық

Табыңдар

Асан-Үсен екеуi
Тату-тəттi дос едi.
Көңiлдерi қош едi,
Екi қолы бос едi.

Толық

Шатыр

Темiржол бойы бағана,
Сымында көктем құстары.
Жып-жылы қазiр далада,
Дала да үйдей қыстағы.

Толық

Қызғаныш

«Айналайын бала», – деп,
Мақтайды анам Асанды.
«Өзiңдей ғой, қара, – деп, –
Не тiршiлiк жасайды.

Толық

Жұман біздің жасасын!

Күн жайдары жаз едi,
Қайғымыз жоқ басқадай.
Ауыл маңы саз едi,
Ортасында тоспа бар.

Толық

Күзде

Қайтқан құсты көрдiң бе,
Қаптай ұшқан əуелеп.
Күткен күзiм, келдiң бе,
Сыңсып бағың мəуелеп.

Толық

Қайыры шайыр болды

Жапақтың бiр елпеңдеп
Мейiрiмi ұстады.
Қойды айдап келем деп,
Құрақ болып ұшқаны.

Толық

Талап пен атасы

Шiлде келдi,
Алапта
Пiсiп қалды шүйгiн шөп.
Атасы айтты Талапқа:

Толық

Өзен

Тау басынан,
Құзардан,
Тасты соғып
Бұза алмай,

Толық

Қазан

Қауын-қарбыз
Қазан болып,
Бау-бақшаның түстi ажары.
Қырман басы

Толық

Жау, жаңбыр

Аяқ асты түнерiп
Туған жердiң аспаны,
Көптен күтiп жүр едiк,
Жауын жауа бастады.

Толық

Қарап тұрсам өзім

Ауламыздың iшi
Қызыққандай кiсi:
Былтырғыдай биыл
Бұзаулады сиыр,

Толық

Болу үшін космонавт

«Болам десең космонавт,
Қиын өнер ол», – дедi.
Əкем: «Осы бастан-ақ
Есепке алғыр бол», – дедi.

Толық

Бала ойы

Мезгiл келiп жеткенде
Сыбызғылы, сырнайлы,
Күн мейiрiн төккенде,
Бозторғайлар жырлайды.

Толық

Ерлікті кім жасаған?

Бiз қашаннан тек жүр ек:
«Қайсысымыз батырмыз,
Қайсысымыз ер жүрек?» –
Деп дауласып жатырмыз.

Толық

Жанашыр

«Аяз болса, ызғарлы, –
Деп, – Күшiгiм мұздайды», –
Бүгiн Есен кiшкентай
Күшiгiне жүз барды.

Толық

Сомпай деген немене?

Қайсыларың бiлетiн,
Сомпай деген немене?
Келеке ғып күлетiн
Мағынаға келе ме?

Толық

Мен неге мінбедім?

Отыр Өкен есептеп,
Бөлiп жүйе-жүйеге:
«Мiнiп көрдiм есекке,
Мiнiп көрдiм түйеге.

Толық

Ағайынды үшеу мен «иристің» хикаясы

Үлкенi деп баланың,
Есi бар деп,
Барып келсе дүкенге
Несi бар деп,

Толық

Бірінші қар

Керiлiп барып таң атты,
Ерiнiп барып таң атты.
Бiр-ақ түннiң iшiнде
Қар жауып қапты алапты.

Толық

Екі мінез

«Бес» алса сабағынан,
Күн шығып қабағынан,
Асығып, жайраң қағып,
Əндетiп, сайран салып,

Толық

Күншіл

Бiздiң Есет есiрiк,
Жақтырмайды Қанатты.
«Күндiз-түнi тесiлiп,
Оқиды, – деп, – сабақты».

Толық

Себеп

Алдым бүгiн «екiлiк»,
Ойламап ем сұрар деп.
Қорықпаймын,
Жекiрiп,

Толық

Жаңа жыл

Жамылған ақ мамық ұлпа қар
Нұрлы да кең байтақ Отаным.
Бала жоқ сыйлықтан құр қалар,
Сыйлығы көп Аяз Атаның.

Толық

Екі қол

Ағайынды екеу екен:
Бiреуi оқымаған,
Бiреуi сауатты екен.
Сауатты елгезек те,

Толық

Алма бақ

Ерте көктемде
Ерлеген – бiз.
Алма ағаш егiп,
Терлегенбiз.

Толық

Жазда неге түн қысқарады?

«Жазда неге түн қысқа,
Керiсiнше күн ұзақ?
Қыста неге күн қысқа,
Керiсiнше түн ұзақ?..»

Толық

Апорт

Апорт дейтiн алма бар,
Жер жаратын атағы.
Ондай алма қайда бар,
Алматы – оның Отаны.

Толық

Кемпірқосақ

Жауын жауып өткенде,
Көрсең, шiркiн, жерiмдi.
Қызыл,
Жасыл

Толық

Арқан болар тырналар

Нiл бояулы көктем кеп,
Аспан мөлдiр көкпеңбек.
Желбiреткен самалын
Жер одан да өткен көк.

Толық

Қуанды егін

«Бидай қурап қалар ма екен,
Ыстық күнге күйген танап...»
Мен жүремiн жаным ашып,
Өзiм сусап жүргендей-ақ.

Толық

Әкем және мен

Бiздiң үйдiң iшiнде
Хат танитын өзiммiн.
Хисса оқимын кешiнде,
Майын тауысып көзiмнiң.

Толық

Ұшқыш

Төбеден
Шаншылып,
Бəрiңе
Əн салып бередi бозторғай.

Толық

Орашолақ

Мынау бiздiң Доңқабақ
Шеберлiгi ұстады.
Дəу пышақпен жаңқалап,
Қарындашын ұштады.

Толық

Нөсер

Бұлттар төнiп келедi,
Нөрсе жауар жиылса.
Бұлттар төнiп келедi,
Сауыны келген сиырша.

Толық

Шекарашы

Шығыс жақта таң атса,
Батыс жақта күн батқан.
Солтүстiкте қар жатса,
Оңтүстiктi гүл жапқан.

Толық